Jakie są najpopularniejsze badania mózgu?
Mózg człowieka można badać za pomocą różnych nowoczesnych badań. Dzięki nim dowiadujemy się, jak wygląda statycznie, ale też jak funkcjonuje i jakie procesy w nim zachodzą. Dzięki takim badaniom jesteśmy w stanie profilaktycznie sprawdzić, w jakiej mózg jest kondycji. Służą one także diagnostyce chorób i umożliwiają leczenie pacjenta np. po udarze, czy przebytym urazie głowy.
- Jakie badania mózgu można przeprowadzić i jak wyglądają?
- Rezonans magnetyczny mózgu – MRI, MR, badanie czynnościowe mózgu
- Jak przebiega rezonans magnetyczny mózgu?
- Jakie są przeciwwskazania do przeprowadzenia rezonansu magnetycznego?
- Tomografia komputerowa mózgu – CT, KT, badanie obrazowe głowy
- Jak wygląda tomografia komputerowa mózgu?
- Badanie SPECT mózgu
- Mapa mózgu – badanie EEG i QEEG mózgu
Jakie badania mózgu można przeprowadzić i jak wyglądają?
Istnieje wiele różnorodnych badań mózgu wykonywanych w celu przeprowadzenia jego diagnostyki i oceny stanu zdrowia. Do najpopularniejszych z nich należą: rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa, badanie SPECT czy EEG lub QEEG.
Rezonans magnetyczny mózgu – MRI, MR, badanie czynnościowe mózgu
Rezonans magnetyczny mózgu nazywa się także badaniem MRI, MR lub badaniem czynnościowym mózgu. Zleca się go w przypadku podejrzenia: zmian nowotworowych w mózgu, udaru mózgu, zaburzeń neurologicznych czy chorób neurodegeneracyjnych mózgu (np. demencji i choroby Alzheimera). Można go zlecić także w przypadku bólu i zawrotów głowy, które nie mają wyjaśnionego podłoża czy diagnostyki zapalenia opon mózgowych.
Jak przebiega rezonans magnetyczny mózgu?
Rezonans magnetyczny mózgu opiera swoją diagnostykę o oddziaływanie pola magnetycznego na wybrany obszar ciała badanego pacjenta (w tym wypadku głowę). Badanie to nie ma udowodnionych skutków ubocznych, a siła pola magnetycznego podczas badania jest 20 tysięcy razy silniejsza od pola magnetycznego, które wytwarza Ziemia. Rezonans magnetyczny jest bezbolesny. Trwa około 40 minut.
Osoba badana kładzie się na plecach, a jej głowę kieruje się w stronę otworu urządzenia. Pacjent jest wprowadzany do maszyny w kształcie tuby. Pracownik ochrony zdrowia przeprowadzający badanie rozmawia z pacjentem przez mikrofon i kamerę zamontowaną wewnątrz urządzenia.
Badany nie może się poruszać w trakcie badania, gdyż jego wynik będzie niewiarygodny. Badanie wykonuje się przy użyciu bardzo silnego pola magnetycznego, fal radiowych i komputera. Obraz, który powstaje podczas badania, jest przetworzony przez komputer na podstawie uzyskanych w tym czasie danych.
Jakie są przeciwwskazania do przeprowadzenia rezonansu magnetycznego?
Pomimo bezbolesności i nieszkodliwości rezonansu magnetycznego, ma on kilka przeciwwskazań. Są to:
wszczepiony rozrusznik serca,
neurostymulatory,
aparat słuchowy,
endoprotezy wykonane z metalu,
pierwszy trymestr ciąży,
metalowe klipsy znajdujące się wewnątrz czaszki,
metaliczne elementy znajdujące się w oku,
klaustrofobia.
Tomografia komputerowa mózgu – CT, KT, badanie obrazowe głowy
Tomografia komputerowa jest jednym z najczęściej wykonywanych badań podczas określania zmian w mózgu i polega na wykorzystaniu promieni rentgenowskich do przeanalizowania stanu mózgu. Jeżeli chce się dokładnie zobrazować zmiany, do jakich doszło, wykonuje się tomografię komputerową mózgu z kontrastem.
Jej wykonanie zaleca się, gdy istnieje podejrzenie:
krwawienia wewnątrzczaszkowego,
krwiaka mózgu,
ropnia mózgu,
nowotworu mózgu,
zmian w naczyniach krwionośnych mózgu,
chorób kości czaszki,
chorób nosa, gardła i krtani,
mózgowego porażenia dziecięcego.
Badanie to wykonuje się również wtedy, gdy występują wrodzone wady mózgu. Dzięki temu można przeanalizować to, jak rozwija się mózg i zastosować odpowiednią terapię i rehabilitację.
Jak wygląda tomografia komputerowa mózgu?
Tomografia komputerowa mózgu jest bezbolesna. Zaleca się, by na 6 godzin przed badaniem nie spożywać żadnych posiłków, a na 3 godziny przed – żadnych płynów. Należy zdjąć wszystkie metalowe elementy biżuterii, np. łańcuszki, kolczyki, pierścionki. Nie można mieć przy sobie telefonu komórkowego ani portfela. Badanie wykonuje się w ubraniu bez metalowych elementów, Jeśli takie są, trzeba je zdjąć. W dniu badania najlepiej założyć dres, który nie ma takich elementów.
W przypadku badania z kontrastem należy poinformować personel medyczny o alergiach. Tomografia komputerowa – nazywana też badaniem tk – trwa kilka minut. Badany kładzie się na specjalnym stole, który zostaje wsunięty do wnętrza urządzenia. W trakcie badania nie należy się poruszać, a w momencie wysyłania promieni rentgenowskich nie powinno się oddychać (osoba przeprowadzająca badanie poprosi o wstrzymanie oddechu w odpowiednim momencie).
Tomografii komputerowej nie należy przeprowadzać u kobiet w ciąży. Nie powinno się go także przeprowadzać zbyt często, bo jest niezdrowe dla organizmu ze względu na dużą dawkę promieniowania.
Tomografia komputerowa z kontrastem daje dużo dokładniejszy obraz tego, do jakich zmian chorobowych doszło w mózgu. Jest dużo skuteczniejsza niż ta bez kontrastu.
Badanie SPECT mózgu
Badanie SPECT mózgu to inaczej tomografia emisyjna pojedynczego fotonu. Dzięki temu badaniu można zarejestrować przepływ krwi w mózgu, a także odczytać wzorce aktywności w mózgu. Pozwala to określić, jak w danej chwili funkcjonuje mózg. Wykazuje też, które obszary mózgu działają prawidłowo, a które są zbyt mocno lub zbyt słabo aktywne.
Badanie SPECT mózgu zleca się, gdy chce się: odnaleźć ogniska padaczkowe, określić rodzaj choroby otępiennej mózgu, znaleźć zator, zakrzep lub obszar niedokrwienia, stwierdzić śmierć mózgową, zdiagnozować udar.
Mapa mózgu – badanie EEG i QEEG mózgu
Badanie EEG rejestruje fale mózgowe i aktywność elektryczną mózgu. Natomiast QEEG jest badaniem ilościowym EEG określającym interakcje pomiędzy mózgiem i ciałem. Badanie to nazywa się także mapowaniem mózgu. Na podstawie fal mózgowych osoby badanej, ich analizy matematycznej i statystycznej, komputer robi porównanie z bazą danych i na tej podstawie określa, czy mózg działa prawidłowo, czy występują jakieś nieprawidłowości.
- F. Lehmann-Horn, A. Ludolph, NEUROLOGIA – diagnostyka i leczenie., Urban & Partner, Wrocław, 2004.
- L. Wicke, Atlas anatomii radiologicznej., Elsevier Urban & Partner, Wrocław, 2009.
- S. Chapman, R. Nakielny, Metody obrazowania radiologicznego., Medycyna Praktyczna, Kraków, 2006.
- A. Prusiński, Neurologia praktyczna., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2005.
- B. Pruszyński, Radiologia – diagnostyka obrazowa, Rtg, TK, USG, MR i medycyna nuklearna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2011.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.