Czyrak ucha – wygląd, diagnostyka i leczenie
Czyrak ucha może pojawić się u każdego. Powoduje ból, obrzęk i wysięk. Czyraki najczęściej ustępują samoistnie, jednak czasem, kiedy są dużych rozmiarów, mogą wymagać interwencji chirurgicznej. Dowiedz się, jak rozpoznać czyraka i kiedy konieczne jest leczenie.
Jak wygląda czyrak ucha?
Czyrak ucha jest dolegliwością, która pojawia się najczęściej na początku kanału słuchowego. Może on występować u każdego człowieka. Czyrak jest bolesny, w uchu tworzy się czop martwiczy, z którego sączy się ropa. Często pojawia się obrzęk, pieczenie, zaczerwienienie okolicy, a także dzwonienie i piszczenie w uszach.
Wraz z czyrakiem ucha mogą pojawić się dolegliwości ogólnoustrojowe, jak: gorączka, brak apetytu, powiększone węzły chłonne w okolicy szyi oraz zmęczenie. Dolegliwość ta ma łagodny przebieg i nie zagraża życiu, jednak skutecznie może utrudniać wykonywanie codziennych obowiązków. W szczególności trudno spać w nocy na stronie, gdzie występuje zmiana. Nie można słuchać muzyki na słuchawkach, a w niektórych sytuacjach dolegliwości bólowe pojawiają się podczas otwierania ust czy ziewania.
Przyczyny powstawania czyraka
Najczęstszą przyczyną powstawania czyraka jest zakażenie bakterią gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus). Może ona atakować nie tylko uszy, ale również inne części ciała. Nie jest trudno o zakażenie tą bakterią, dlatego czyraki są bardzo powszechną dolegliwością zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Gronkowiec najczęściej atakuje uszkodzoną skórę, a także zatkane pory czy miejsca, gdzie wrastają włoski. Niewskazane jest drapanie się, szczypanie czy ściskanie skóry, aby nie doprowadzić do uszkodzeń mechanicznych. Skórę w uchu można naruszyć, czyszcząc przewód słuchowy patyczkiem kosmetycznym. Początkowo niewielkie uszkodzenie z czasem może się przekształcić w czyraka.
Niektóre osoby mają większą podatność na występowanie tego typu zmian. Wpływają na to:
obniżenie odporności,
niedożywienie,
niedobory witamin i minerałów w diecie,
choroby przewlekłe, np.cukrzyca,
choroby nerek,
złe warunki higieniczne.
Na czyraki narażone są osoby, które często korzystają z kąpielisk, w szczególności ze zbiorników o niesprawdzonej czystości. Wilgoć, która gromadzi się w uchu, sprzyja namnażaniu się bakterii.
Diagnostyka czyraka
Jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy czyraka, zgłoś się do lekarza rodzinnego, dermatologa lub laryngologa. Diagnostyka polega na przeprowadzeniu wywiadu medycznego oraz na badaniu fizykalnym, czyli dotykaniu bolącego miejsca. Czyrak wygląda jak pryszcz, dlatego lekarz z reguły bardzo szybko stawia prawidłową diagnozę. Rzadko konieczne jest wykonanie badań bakteriologicznych, aby ustalić przyczynę pojawienia się zmiany i łatwiej trafić z leczeniem.
Bardzo ważne jest ustalenie przyczyny występowania czyraków. Jeśli pojawiają się one często, należy sprawdzić, czy nie wynika to z jakichś chorób, ponieważ wtedy konieczne jest wyleczenie pierwotnej przyczyny.
Jak leczyć czyraka?
W wielu przypadkach nie ma konieczności leczenia czyraków, ponieważ mijają one samodzielnie. Jeśli są wypełnione ropą, mogą wydostawać się na zewnątrz, dlatego bardzo ważna jest higiena. Jeśli dolegliwości są nasilone lub czyrak jest dużego rozmiaru, konieczne okazuje się włączenie odpowiedniego leczenia. Lekarz może zalecić stosowanie środków przeciwbólowych lub antybiotykoterapii. Niekiedy zaleca maść ichtiolową, która działa ściągająco i delikatnie przeciwbakteryjnie.
Pamiętaj, że zmian nie należy wyciskać ani nacinać, w szczególności niezdezynfekowanymi przedmiotami, ponieważ może to doprowadzić nie tylko do rozprzestrzenienia się zakażenia, ale także do dodatkowego nadkażenia zmiany. Jeśli jest konieczne usunięcie czyraka, powinien wykonać to lekarz. Czyraki na twarzy są bardziej widoczne niż te w uchu, dlatego wiele osób, chcąc się ich jak najszybciej pozbyć, próbuje usuwania na własną rękę.
Domowe sposoby na czyraki w uchu
Domowe sposoby mogą uzupełniać terapię. Sprawdzą się, aby zmniejszyć dolegliwości bólowe i przyspieszyć gojenie. Ulgę przynoszą ciepłe okłady na ucho. Sprawdzą się termofor, ciepły ręcznik, butelka z wodą czy podgrzane okłady żelowe. Możesz również stosować woreczki wypełnione pestkami wiśni i bursztynem, które po rozgrzaniu w piekarniku będą stopniowo oddawać ciepło. Jeśli z rany sączy się ropa, należy to miejsce oczyszczać i dezynfekować. Możesz użyć specjalnych środków do dezynfekcji skóry.
Staraj się nie dotykać zmienionego chorobowo miejsca, nie spać na bolącej stronie i nie moczyć uszu. Na czas leczenia ogranicz mycie włosów lub rób to tak, aby woda nie trafiła do uszu. Ponadto zadbaj o swoją dietę. Powinna być ona bogata w świeże warzywa i owoce, najlepiej sezonowe, ponieważ to właśnie one dostarczają najwięcej witamin i minerałów.
Powikłania nieleczonego czyraka
Jeśli czyrak utrzymuje się długi czas i nie widać poprawy, skonsultować się z lekarzem. Zmiana może prowadzić do powikłań, takich jak:
zapalenie zatok,
zapalenie ucha środkowego,
zapalenie szpiku,
ropnie (skóry, nerek, mózgu, rdzenia kręgowego),
zapalenie wsierdzia,
posocznicę,
sepsę.
Powikłania nie występują u każdego, a najczęściej pojawiają się w wyniku niezachowania odpowiedniej higieny. Na czas leczenia warto stosować do mycia mydło antybakteryjne. Pamiętaj o częstej wymianie ręczników i o niedotykaniu ucha.
- K. Janicki, Domowy poradnik medyczny, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2011.
- A. Reich, J. Szepietowski, Leczenie chorób skóry i chorób przenoszonych drogą płciową, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2008.
- P. Gajewski, Interna Szczeklika, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Warszawa 2022.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.