Jak, kiedy i po co wykonuje się test Adamsa?

Co to jest test Adamsa?

Jest to rodzaj testu funkcjonalnego, czyli polegającego na wykonaniu przez osobę badaną pewnej czynności ruchowej, która jest pomocna w diagnozowaniu skoliozy. Dzięki niemu fizjoterapeuta czy lekarz może oszacować lokalizację deformacji sylwetki i jej charakter.

Test Adamsa umożliwia przede wszystkim obserwację charakterystycznych cech skoliozy, takich jak garby żebrowe, uwidaczniające się na wysokości piersiowego odcinka kręgosłupa, oraz wał lędźwiowy, pojawiający się w okolicy lędźwi. Badanie tego typu nie sprawdza się jednak w każdego rodzaju skoliozie. Największe zastosowanie ma w rozpoznawaniu skoliozy idiopatycznej, czyli o nieustalonej przyczynie, choć test Adamsa bywa też pomocny w sytuacjach, kiedy skolioza występuje u innych osób w Twojej rodzinie, czyli Twój organizm może być obciążony genetycznie.

Na czym polega?

Test Adamsa rozpoczyna się od przyjęcia odpowiedniej pozycji wyjściowej. Polega ona na swobodnym staniu w wyproście, nie na baczność, ale też w niezbyt dużym rozluźnieniu. Ważne, aby miednica znajdowała się na równym poziomie, tzn. że nie jest wskazane opieranie się na jednej nodze, bo przeniesienie ciężaru na prawą lub lewą stronę ciała wpłynie niekorzystnie na wyniki badania.

Kiedy przyjmiesz pozycję wyprostowaną i równoważną osoba przeprowadzająca badanie poprosi Cię o wykonanie skłonu w przód do około 90° [1]. Wykonuj ruch powoli, aby osoba przeprowadzająca test Adamsa mogła dokładnie obserwować pracę Twojego grzbietu i układanie się sylwetki. To jeden z najważniejszych etapów badania.

Podczas skłonu dodatkowo:

• ręce powinny opadać swobodnie wraz z tułowiem,

• nie zginaj kolan, nawet jeśli utrudniają one wykonanie testu, ponieważ może zakłócić prawidłowe układanie się sylwetki,

• głowę opuszczaj luźno w dół.

Test Adamsa można także wykonać w nieco zmodyfikowany sposób. To metoda stosowana do większego uwidocznienia cech skoliozy. Sprawdza się ona zarówno w deformacjach lekkiego stopnia, jak i w bardziej zaawansowanych. Różnica w testach polega na tym, że podczas skłonu w przód ręce nie opadają swobodnie w dół, a są złączone dłońmi (ułożone „w strzałkę” lub jak do modlitwy).

Interpretacja wyników

Zdrowy kręgosłup podczas testu Adamsa układa się w paraboliczny łuk ze szczytem skierowanym do góry, a klatka piersiowa i okolica talii są symetryczne po obu stronach. Dopiero ukazujące się w trakcie skłonu lub po przyjęciu pozycji zgiętej zniekształcenia mogą świadczyć o skoliozie.

Fizjoterapeuta już w trakcie wykonywania skłonu może zauważyć deformacje. Dotyczą one pojawiania się łuków w płaszczyźnie czołowej, czyli bocznej (prawo – lewo), a także nieprawidłowości w płaszczyźnie strzałkowej, czyli przednio-tylnej, które objawiają się poprzez spłaszczenie lub wybrzuszenie krzywizn kręgosłupa, takich jak kifoza (wygięcie grzbietowe w odcinku piersiowym) i lordoza (łukowate wygięcie do przodu w odcinku lędźwiowym i szyjnym). Test Adamsa może ponadto uwidocznić rotację kręgosłupa, czyli skręt kręgów wzdłuż swojej osi pionowej pod postacią garbów żebrowych.

Nakładające się na siebie elementy tworzą trójpłaszczyznową deformację, która nie tylko wpływa na estetykę sylwetki, ale także funkcjonalność układu ruchu, a nawet pracę niektórych narządów wewnętrznych, zwłaszcza jeśli skolioza jest zaawansowana. Na podstawie widocznych deformacji na grzbiecie w trakcie skłonu ustala się liczbę i kierunek patologicznych wygięć, co pomaga opracować program rehabilitacji.

Kiedy stosuje się test Adamsa?

Test Adamsa stosuje się przede wszystkim na etapie diagnostyki skoliozy. To również cenne narzędzie do monitorowania postępów rehabilitacji tego schorzenia. Aby uzyskać pełny obraz procesu leczenia, test Adamsa dobrze jest powtarzać co jakiś czas. W tym celu niezbędne są regularne wizyty u fizjoterapeuty czy lekarza specjalizującego się w problemach z układem ruchu, np. z ortopedą.

Inne badania do diagnozy skoliozy

Test Adamsa służy jedynie ocenie wzrokowej skoliozy. Mimo że fizjoterapeuta czy lekarz mogą dodatkowo wykonać pomiary odnośnie do np. różnic w wysokości garbów żebrowych czy wielkości wałów lędźwiowych, to do potwierdzenia deformacji kręgosłupa tego typu najlepiej jest wykonać dodatkowe badania obrazowe.

Jednym z ważnych badań jest RTG kręgosłupa i klatki piersiowej. Prześwietlenie uwidacznia charakter skoliozy. Obrazowanie sylwetki możesz wykonywać regularnie również w ramach wspomnianego wyżej ubezpieczenia. Pamiętaj, że leczenie skoliozy to proces, czyli może potrwać, a w międzyczasie niezbędne będzie powtarzanie zdjęć radiologicznych, aby monitorować postępy, jakie przynoszą korekcyjne ćwiczenia na klatkę piersiową, gorsety czy inne metody rehabilitacji, w tym także metoda FED.

Test Bertranda

To rodzaj badania funkcjonalnego, który jest cenny również w ocenie skoliozy. Służy on jednak przede wszystkim do wykrycia różnic powierzchniowych pomiędzy prawą a lewą stroną tułowia. Może on z powodzeniem stanowić uzupełnienie testu Adamsa, co często w praktyce fizjoterapeutycznej się zdarza.

Przebieg testu Bertranda jest zbliżony to testu Adamsa, ponieważ polega na wykonaniu skłonu w przód. Różnica tkwi jednak w tym, że w teście Bertranda zaleca się złączenie dłoni i opuszczenie barków, a następnie wykonanie jak najbardziej pełnego skłonu w przód z jednoczesnym prowadzeniem palców rąk między stopy. Po skłonie wykonuje się powolny wyprost tułowia, ruch zaczyna się od lędźwi, później przechodzi się do odcinka piersiowego i na końcu do głowy. Podczas tego ruchu fizjoterapeuta obserwuje kształt kręgosłupa i układanie się klatki piersiowej po obu jego stronach. Pojawiający się garb żebrowy czy inne nieprawidłowości wskazują na deformacje sylwetki i zaburzenia czynnościowe bądź funkcjonalne układu ruchu w obszarze grzbietu.