Poznaj najczęstsze choroby wywoływane przez bakterie

Choroby wywołane przez bakterie

Choroby wywoływane przez bakterie, nazywane też bakteryjnymi, to grupa schorzeń, za których powstanie odpowiada inwazja patogenów, czyli chorobotwórczych bakterii. Do zakażenia może dojść na kilka sposobów. Część infekcji pojawia się w wyniku nadmiernego namnożenia się bakterii bytujących fizjologicznie w ludzkim organizmie – tworzących naturalną mikroflorę, jak np. bakterie jelitowe. Dochodzi do tego na skutek wielu czynników, w tym np.: zaburzeń odżywiania, antybiotykoterapii, zmiany pH skóry, zaburzeń pracy układu odpornościowego.

Jakie choroby są wywoływane przez bakterie?

Lista chorób wywołanych przez bakterie jest bardzo długa. Część z nich ma stosunkowo łagodny przebieg, a są i takie, które są bardzo niebezpieczne dla zdrowia, zagrażają życiu oraz łatwo się rozprzestrzeniają, co grozi epidemią. Wśród najczęściej występujących u ludzi chorób powodowanych przez bakterie wymienia się m.in.:

• zapalenie gardła i migdałków podniebiennych, czyli anginę,

• boreliozę,

• próchnicę zębów,

• rzeżączkę,

• zapalenie układu moczowego.

Poniżej zebrano najważniejsze informacje na ich temat.

Angina – choroba wywołana przez bakterie paciorkowce

Ostre zapalenie migdałków podniebiennych i błony śluzowej gardła to choroba zakaźna, której czynnikiem sprawczym są paciorkowce β-hemolizujące z grupy A. Angina szerzy się drogą kropelkową. Do zakażenia dojść może w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą chorą – w powietrzu przez nią wydychanym, ślinie, wydzielinie z nosa znajdują się bakterie – lub pośrednio, kiedy patogeny osadzają się na przedmiotach, których później się używa. 

Główne objawy anginy to: podwyższona temperatura ciała, bóle kostno-stawowe, uczucie rozbicia, zmiany na migdałkach – ból (utrudniający mowę i połykanie), rozpulchnienie, zaczerwienienie, śluzowo-ropny nalot. Częstymi powikłaniami anginy są ropień okołomigdałkowy, zapalenie zatok bądź ucha. Chorobę leczy się antybiotykami. Lekiem z wyboru jest fenoksymetylopenicylina.

Borelioza – choroba o podłożu bakteryjnym

Borelioza, inaczej nazywana chorobą z Lyme, wywoływana jest przez krętki, a głównym jej czynnikiem sprawczym okazuje się Borrelia burgdorferi. Boreliozę przenoszą kleszcze. Do zakażenia dochodzi w wyniku ugryzienia pajęczaka, który jest nosicielem bakterii. Borelioza to choroba wieloukładowa. Oznacza to, że niepodjęcie leczenia na początkowym etapie powoduje szerzenie się jej po niemal całym organizmie.

Wczesne objawy boreliozy stanowią przede wszystkim: rumień szerzący się obwodowo i centralnie ustępujący, objawy grypopodobne – podwyższona temperatura ciała, osłabienie, ból głowy. W zaawansowanej postaci dojść może do zapalenia stawów, neuroboreliozy, czyli zaatakowania układu nerwowego, a niekiedy nawet do zapalenia mięśnia sercowego. Borelioza leczona jest antybiotykami z grupy penicylin, tetracyklin, cefalosporyn.

Próchnica – bakteryjna choroba zębów

Próchnica zębów to bakteryjna choroba tkanek twardych zęba. Aby do niej doszło, konieczna jest obecność takich czynników, jak:

• bakterie – najczęściej za próchnicę odpowiadają Lactobacillus acidophilus i Streptococcus mutans, które biorą też udział w tworzeniu się płytki nazębnej, 

• cukry – są konieczne do metabolizmu bakterii, najbardziej ich rozwojowi sprzyjają sacharoza, fruktoza, glukoza,

• podatność zębów – kwestia bardzo indywidualna i zależna od wielu czynników, np. od uwarunkowań genetycznych, dbałości o higienę jamy ustnej, diety,

• czas – próchnica rozwinie się wówczas, gdy wyżej wymienione elementy jednocześnie występują przez dłuższy czas.

Próchnica niszczy ząb, który wymaga odbudowy. Usuwa się uszkodzone tkanki i odbudowuje ząb. W cięższych przypadkach konieczne okazuje się leczenie endodontyczne, czyli kanałowe, a nawet usunięcie zęba.

Bakteryjne zapalenie układu moczowego

Infekcje układu moczowego mogą rozwinąć się w różnych tworzących go elementach, jednak najczęściej dochodzi do zakażenia bakteryjnego pęcherza moczowego. W prawidłowych warunkach mocz nie zawiera drobnoustrojów. Kiedy za długo pozostaje w pęcherzu, staje się pożywką dla bakterii. Najczęstszą przyczyną zakażenia jest Escherichia coli. Może przedostać się z odbytu do ujścia cewki moczowej i dalszych struktur układu moczowego. 

Zakażeniu pęcherza moczowego sprzyjają: niedostateczna higiena osobista, wady układu moczowego, aktywność seksualna, rozrost gruczołu krokowego. Choroba objawia się zwłaszcza: pieczeniem i bólem w czasie oddawania moczu, częstym oddawaniem moczu, naglącym parciem na mocz, zmianą zapachu i wyglądu moczu, obecnością bakterii w moczu – dotyczy to zarówno dziecka, jak i dorosłego. Zakażenie pęcherza leczy się odpowiednimi lekami, najczęściej są to: furazydyna, trimetoprim, fosfomycyna.

Rzeżączka – bakteryjna choroba układu płciowego

Rzeżączka to choroba przenoszona drogą płciową, wywoływana przez bakterię Neisseria gonorrhoeae, czyli dwoinkę rzeżączki. Do zakażenia dochodzi podczas stosunku z zakażoną osobą. W przypadku dzieci istnieje ryzyko zakażenia podczas porodu siłami natury od chorej matki. Rzeżączka leczona jest antybiotykami.

Choroba ma nieco inny obraz u kobiet i mężczyzn. U panów występują głównie ból i pieczenie podczas oddawania moczu oraz ropny wyciek z cewki moczowej. U kobiet pojawiają się upławy, miesiączka może być bardziej intensywna, a cykl menstruacyjny zaburzony. Wraz z zaawansowaniem choroby dochodzą kolejne objawy, a niepodjęcie leczenia wiąże się z ryzykiem bezpłodności.