Zapalenie płuc – jakie są najczęstsze przyczyny choroby?

Zapalenie płuc – co to za choroba? Jakie są rodzaje?

Zapalenie płuc to choroba dolnych dróg oddechowych, a dokładniej stan zapalny w obrębie miąższu płucnego. Schorzenie to sprawia, że płuca mają mniejszą powierzchnię oddechową, a osoba chora doświadcza m.in. duszności, bólu w klatce piersiowej, a do tego zmaga się z uporczywym, produktywnym kaszlem. Ta choroba płuc jest szczególnie niebezpieczna dla niemowląt, dzieci poniżej 2 roku życia oraz osób starszych. Zmiany chorobowe są widoczne na zdjęciach RTG.

Zapalenie płuc może mieć różny przebieg, dlatego w literaturze fachowej spotkasz różne jego rodzaje, np.:

• typowe zapalenie płuc – z charakterystycznymi objawami takimi jak gorączka, dreszcze, produktywny kaszel, ogólne osłabienie i bóle mięśni;

• atypowe zapalenie płuc – w nietypowym przebiegu pojawia się nieznacznie podwyższona temperatura, nie ma dreszczy, ale na zdjęciu RTG wyraźnie widoczne są zmiany;

• odoskrzelowe zapalenie płuc – jako powikłanie po zapaleniu oskrzeli. Jeśli zapalenie oskrzeli pojawi się w ciąży, konieczna jest pilna konsultacja z lekarzem i wdrożenie odpowiedniego leczenia, które pomoże uniknąć powikłań zagrażających zdrowiu przyszłej mamy i rozwijającego się dziecka;

• segmentalne zapalenie płuc – obejmuje konkretne, niewielkie obszary narządu;

• płatowe zapalenie płuc – choroba zajmuje cały płat płuca wraz z okrywającą go opłucną;

• szpitalne zapalenie płuc – może być spowodowane m.in. zakażeniem bakterią Escherichia coli lub Klebsiella pneumoniae, które często występują w szpitalach, są odporne na antybiotykoterapię i atakują osoby z obniżoną odpornością;

• zachłystowe zapalenie płuc – ten rodzaj może pojawiać się np. u osób, które przebywają przewlekle w pozycji leżącej.

Przyczyny zapalenia płuc

Zapalenie płuc to częste powikłanie po zapaleniu oskrzeli, ponieważ drobnoustroje łatwiej przedostają się do tego narządu przez uszkodzone ściany oskrzeli. Stan zapalny wywołany jest najczęściej przez:

• bakterie – szacuje się, że ok. 70% przypadków zachorowań ma właśnie takie podłoże. Stan zapalny wywołują najczęściej bakterie S. pneumoniae i H. influenzae;

• wirusy – zapalenie płuc wywołane przez wirusy grypy, odry, różyczki, adenowirusy czy koronawirusy stanowi nawet 20% zachorowań;

• grzyby – przyczyną jest m.in. zakażenie grzybami Aspergillus fumigatus lub Candida albicans;

• pasożyty – tę chorobę mogą powodować np. Toxoplasma gondii odpowiedzialna za toksoplazmozę.

Zapalenie płuc może być też spowodowane wdychaniem toksycznych oparów (np. chloru), pyłów lub dymu papierosowego zawierającego szkodliwe substancje smoliste i rakotwórcze. Zdarza się też, że zapalenie płuc występuje samoistnie jako choroba pęcherzyków płucnych, która powoduje stan zapalny, a w dalszej kolejności prowadzi do włóknienia płuc. Mówi się wówczas o idiopatycznym włóknieniu płuc. 

Jeśli cierpisz na astmę, pamiętaj, aby tuż po przejściu zapalenia płuc nie wykonywać spirometrii, ponieważ jej wynik będzie niemiarodajny.

• Dowiedz się także, czym są zwapnienia w płucach.

Jakie czynniki zwiększają ryzyko zapalenia płuc?

Ryzyko zachorowania może być zwiększone u dzieci urodzonych przedwcześnie, osób starszych, alergików lub cierpiących na wrodzone wady układu oddechowego i przewlekłe choroby płuc. Wśród czynników, które sprzyjają rozwojowi choroby, wymienia się także nałogowe palenie tytoniu (zarówno czynne, jak i bierne), nadużywanie alkoholu czy zaburzenia odżywiania. Stan zapalny szybciej rozwija się również u osób, które mają niedrożne drogi oddechowe lub stosują niektóre rodzaje leków.

• Sprawdź też, jakie są objawy raka płuc u wieloletniego palacza.

Przyczyny zapalenia płuc u dziecka

Niemowlęta i małe dzieci są bardziej narażone na zapalenie płuc, ponieważ ich system odpornościowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty. U dzieci choroba ta często pojawia się jako powikłanie po niedoleczonym zapaleniu oskrzeli lub grypie. Zachorowaniu sprzyjają również alergie oraz pobyty w szpitalu, podczas których maluch jest szczególnie narażony na działanie bakterii i wirusów. Zapaleniu płuc można w pewnym stopniu zapobiegać realizując szczepienia ochronne zgodnie z zaleceniem pediatry.