AIDS – objawy zakażania wirusem HIV
HIV to wirus, który wywołuje AIDS. Powoli osłabia on układ odpornościowy, prowadząc do jego całkowitego wyniszczenia. Wirus przez wiele lat bezobjawowo może siać spustoszenie w organizmie, zanim zakażony zacznie chorować. AIDS to zespół przeróżnych chorób, jakie dotykają osoby zakażone wirusem HIV. Dla pacjentów o bardzo niskiej odporności niektóre z nich mogą być śmiertelne, dlatego tak ważne jest, aby regularnie badać się w kierunku wirusa HIV.
Przyczyna, objawy, leczenie i profilaktyka AIDS
AIDS jest skutkiem nieleczonego zakażenia wirusem HIV. Pierwsze objawy HIV mogą pojawić się w organizmie już w kilka tygodniu po zakażeniu. Zwykle przypominają symptomy grypopodobne. Jeśli wiadomo, że wcześniej mogło dojść do zakażenia, np. podczas stosunku, tym bardziej warto skonsultować się z lekarzem. Wirus HIV znajduje się w krwi, preejakulacie, nasieniu, wydzielinie z pochwy i odbytnicy, a także w mleku matki.
Do zakażenia wirusem HIV może dojść podczas: kontaktów seksualnych, transfuzji krwi, korzystania z tych samych igieł co osoba chora (np. podczas zażywania narkotyków), w trakcie porodu lub karmienia piersią. Leczenie polega na terapii antyretrowirusowej, czyli przyjmowaniu kilku preparatów, które hamują rozmnażanie się wirusa, jednak całkowicie go nie eliminują. Profilaktyka AIDS polega na unikaniu przypadkowych stosunków seksualnych, a gdy do nich dojdzie – używania prezerwatyw. Zaleca się także używanie rękawiczek ochronnych przy kontakcie z krwią i sprawdzanie dawców krwi poprzez odpowiednie badania. Warto również regularnie wykonywać podstawowe badania krwi. W stanach zmniejszonej odporności można zastosować zioła na odporność, np.: napar z czarnego bzu, melisy, rumianku, dzikiej róży, szałwii, rumianku.
W sytuacji, gdy niepokoisz się o swój stan zdrowia, możesz wykonać test na HIV. Badanie robi się z próbki krwi. Możesz je wykonać całkowicie bezpłatnie i anonimowo w jednym z punktów konsultacyjno-diagnostycznych. Listę PKD znajdziesz na stronie: https://aids.gov.pl/pkd/. Aby wykonać test na HIV, nie potrzebujesz skierowania. Pamiętaj jednak, że najbardziej wiarygodny wynik testu otrzymasz, gdy minęły przynajmniej 3 miesiące od dnia potencjalnego zakażenia. W sytuacji, gdy wynik okaże się pozytywny, pomoc otrzymasz w Poradni Wirusologicznej bądź w Poradni Nabytych Niedoborów Odporności.
Jakie są objawy AIDS?
Zakażenie wirusem HIV to nie tylko wniknięcie wirusa do organizmu, to również złożony i długotrwały proces jego namnażania, który ostatecznie może prowadzić do rozwoju AIDS. Przebieg tej choroby dzieli się na kategorie kliniczne: A, B i C. AIDS to choroba, która obniża ilość limfocytów CD4 (odpowiedzialnych za atakowanie i niszczenie wirusów, grzybów, bakterii i innych drobnoustrojów, które zatruwają ludzki organizm) i zaburzeniach odporności. Objawy słabego układu immunologicznego to np.: częste infekcje, osłabienie, bóle gardła, wysypka, złe samopoczucie, zmęczenie, kaszel.
Kategoria A – HIV pierwsze objawy
Kategoria kliniczna A to zmiany, jakie występują u osób dorosłych oraz młodzieży powyżej 13. roku życia ze zdiagnozowanym zakażeniem wirusem HIV, u których jednocześnie wykluczono zakażenie zaliczające się do pozostałych kategorii, czyli B i C. Są to:
Bezobjawowe zakażenie HIV – kliniczne objawy nie występują, o zakażeniu świadczy jedynie obecność wirusa HIV potwierdzona badaniami.
Ostra choroba retrowirusowa (OChR), gdzie pierwsze objawy HIV mogą pojawić się już w kilka lub kilkanaście tygodni od zakażenia. Objawy wirusa HIV w tym przypadku przypominają mononukleozę zakaźną (chorobę wirusową wywołaną przez wirusa EBV) oraz utrzymują się około 1–2 tygodni. Są to:
złe samopoczucie,
gorączka,
bóle mięśni,
światłowstręt,
nadmierna potliwość,
wymioty,
limfadenopatia (powiększone węzły chłonne).
Objawy skórne mogą pojawić się po upływie tygodnia. Najczęściej są to: wysypka plamista bądź plamisto-grudkowa, która zwykle pojawia się na twarzy, tułowiu lub kończynach.
Pierwsze objawy zakażenia HIV są bardzo często mylone z grypą lub anginą. Wówczas nie wykonuje się stosownych badań i chory jest błędnie diagnozowany, a w tym czasie może nieświadomie zarażać innych. Ostra choroba retrowirusowa utrzymuje się około 1–2 tygodni, a następnie chory może przejść w stan zakażenia utajonego.
3. Uogólniona przewlekła limfadenopatia – z ang. persistent generalized lymphadenopathy (PGL) – może pojawić się jeszcze w trakcie trwania ostrej choroby retrowirusowej. Kryterium jej kwalifikacji są powiększone węzły chłonne (karkowe, łokciowe, zauszne) w przynajmniej dwóch okolicach oraz objawy utrzymujące się ponad 3 miesiące.
Kategoria B – objawy HIV
Kategorię kliniczną B diagnozuje się w przypadku występowania symptomów niezaliczanych do kategorii A i C. Są to ogólne objawy, których nie da się przypisać żadnej innej chorobie, np. utrzymująca się ponad miesiąc biegunka czy gorączka (ponad 38 st.C). Wirus HIV daje też inne objawy:
Zapalne choroby miednicy, zwłaszcza gdy towarzyszą im powikłania, takie jak: ropnie jajowodów lub jajników;
Nietypowe odmiany drożdżycy krtani i gardła, np.: przerostowa, rumieniowo-zanikowa;
Nawracająca drożdżyca pochwy i sromu (w szczególności, gdy leczenie nie przynosi rezultatów);
Angiomatoza bakteryjna – zakażenie bakterią, która atakuje tylko organizmy o obniżonej odporności;
Przedinwazyjny rak szyjki macicy (in situ), czyli o zerowym stopniu zaawansowania;
Dysplazja szyjki macicy – nieprawidłowości w budowie tkanek szyjki macicy;
Listerioza – zakaźna choroba bakteryjna, która powoduje dolegliwości układu pokarmowego, a także bóle mięśni, dreszcze, gorączkę;
Nawracający półpasiec;
Uszkodzenia nerwów obwodowych, charakteryzujące się zaburzeniami czucia;
Zakażenia wirusem HPV (brodawczaka ludzkiego), do których najczęściej dochodzi podczas stosunku seksualnego;
Leukoplakia włochata błony śluzowej objawiająca się charakterystyczną wypukłością z boku języka.
Inne objawy zakażenia wirusem HIV to przeróżne choroby skóry, zarówno: wirusowe, bakteryjne, alergiczne, pasożytnicze, grzybicze, np.:
liszajec,
grzybica skóry gładkiej,
ropne zapalenie mieszków włosowych,
łupież pstry,
trądzik,
brodawki, zwłaszcza w okolicach odbytu i jamy ustnej,
wyprysk łojotokowy,
wirusowe infekcje skóry, np. mięczak zakaźny,
wyprysk atopowy,
choroby weneryczne np. przewlekła opryszczka narządów płciowych,
świerzb hiperkeratotyczny (norweski) o nietypowej lokalizacji, np. na uszach,
łuszczyca o trudnym przebiegu, w szczególności, gdy nie stwierdzono obciążeń genetycznych, a leczenie nie przynosi rezultatu.
Kategoria C – co to jest AIDS i jakie są objawy?
Do kategorii C zalicza się choroby wskaźnikowe AIDS. Są to nowotwory i infekcje, które u osób niezarażonych wirusem HIV są niezwykle rzadkie. O wystąpieniu AIDS świadczą zakażenia oportunistyczne, czyli takie, które u zdrowych osób nie wywołują chorób. Dotykają właśnie osób o obniżonej odporności w wyniku zakażenia HIV. Są to, np.:
nawracające bakteryjne zapalenia płuc,
drożdżyca płuc, oskrzeli, tchawicy,
drożdżyca przełyku,
gruźlica płucna,
opryszczka zwykła utrzymująca się ponad miesiąc,
choroba Darlinga (histoplazmoza),
zapalenie siatkówki, zwłaszcza gdy towarzyszą mu zaburzenia widzenia,
toksoplazmoza mózgu prowadząca do zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego,
kokcydioidomikoza rozsiana – infekuje skórę, stawy i kości,
inwazyjny rak szyjki macicy,
nowotwory złośliwe, takie jak: mięsak Kaposiego, chłoniak Burkitta, pierwotny chłoniak mózgu,
zespół wyniszczenia związany z zakażeniem wirusem HIV,
encefalopatia AIDS – zaburzenia neurologiczne występujące w wyniku zakażenia organizmu wirusem HIV.
Pamiętaj, że AIDS to choroba, z którą można normalnie żyć. Odpowiednia wiedza i wdrożone leczenie pozwala bezpiecznie funkcjonować i cieszyć się życiem. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, potrzebujesz porady lub innych informacji na temat choroby zadzwoń na telefon zaufania HIV/AIDS, na bezpłatny numer: 800 888 448 (czynny w dni robocze od 9.00 do 21.00) lub 22 692 82 26.
Co przypomina objawy zakażenia HIV?
Objawy ostrej choroby retrowirusowej w przebiegu zakażenia HIV mogą przypominać mononukleozę zakaźną – chorobę wirusową, wywołaną przez wirus Epsteina-Barr (EBV). Oba te schorzenia mogą powodować: bóle mięśni i stawów, zmęczenie, ból gardła, gorączkę, uogólnione powiększenie węzłów chłonnych, wysypkę plamisto-grudkową, nadmierne pocenie się oraz biegunkę. Diagnostyka różnicowa tych chorób wymaga wykonania badań dodatkowych – oznaczenia poziomu przeciwciał anty-VCA w klasie IgM (dodatnie w zakażeniu EBV) i badania na obecność antygenu p24 (w zakażeniu HIV).
lek. Agnieszka Żędzian
- Biuletyn Krajowego Centrum ds. AIDS pt.”Kontra”, Nr 1 (91), 2022.
- K. Winek, A. Sikora, T. Mikuła, Postępy w leczeniu zakażenia HIV, “Postępy Nauk Medycznych”, 10/2010, s. 800-804.
- M. Sobolewska-Pilarczyk, P. Rajewski, P. Rajewski, Zakażenie HIV w praktyce lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, Forum Medycyny Rodzinnej 2016, Tom 10, Nr 1, s. 42–44.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.