Objawy raka płuc u wieloletniego palacza
Udowodniono, że palenie papierosów powoduje nowotwór płuc. Objawy są bardzo charakterystyczne, szczególnie u osób, które przez wiele lat nie mogą wyjść z nałogu. Niestety u takich palaczy często rozwija się już rak płuc nieoperacyjny. Rokowanie w takich przypadkach jest bardzo złe.
Rak płuc a palenie tytoniu
Około 90% przypadków raka płuc jest spowodowanych paleniem tytoniu. Ryzyko zachorowania na raka płuc jest tym większe, im więcej pali się papierosów dziennie. Nie bez znaczenia jest też to, jak długo się pali.
Dym tytoniowy to toksyczna mieszanka ponad 7000 substancji chemicznych. Wiele z nich to trucizny. Wiadomo, że co najmniej 70 z nich powoduje raka u ludzi i zwierząt. Na raka płuc zapadają nie tylko osoby cierpiące na uzależnienie od nikotyny.
Badanie dymu tytoniowego wykazało, że znacznie bardziej toksyczny jest ten, który unosi się z zapalonego papierosa. Oznacza to, że bierne palenie również jest znaczącym czynnikiem kancerogennym (czyli takim, który sprzyja wystąpieniu choroby nowotworowej). Dlatego dziś palenie wyrobów tytoniowych jest zabronione w miejscach pracy, budynkach użyteczności publicznej, a nawet na przystankach autobusowych i plażach.
Ludzie palący papierosy są od 15 do 30 razy bardziej narażeni na zachorowanie na raka płuc lub śmierć z powodu tej choroby niż ludzie niepalący. Nawet palenie kilku papierosów dziennie lub palenie okazjonalne zwiększa ryzyko raka płuc. Im dłużej dana osoba pali i im więcej papierosów wypala każdego dnia, tym większe jest ryzyko.
Jakie objawy daje rak płuc?
Pierwsze objawy raka płuc u palaczy pojawiają się zwykle bardzo późno. Nowotwór płuc nie daje żadnych sygnałów do momentu, gdy się nie rozprzestrzeni. Niektóre osoby we wczesnym stadium choroby odczuwają pewne dolegliwości, ale są one często bagatelizowane. Jeśli udasz się do lekarza, gdy zauważysz pierwsze objawy raka płuc, może on zostać zdiagnozowany na wcześniejszym etapie, a leczenie będzie bardziej skuteczne.
Większość symptomów jest bardziej prawdopodobna z powodu innych chorób niż rak płuc. Lista objawów przedstawiona poniżej pokrywa się z tymi, jakie daje np. evali – nowa jednostka chorobowa, jaką powoduje palenie e-papierosów. Mimo to, jeśli masz którykolwiek z tych problemów, jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem. To pozwoli zdiagnozować chorobę i rozpocząć leczenie, jeśli będzie to konieczne.
Najczęstsze objawy raka płuc to:
kaszel, który nie ustępuje lub się nasila,
odkrztuszanie krwi lub plwociny w kolorze rdzy (plwocina lub flegma),
ból w klatce piersiowej, często nasilający się przy głębokim oddychaniu, kaszlu lub śmiechu,
przewlekła chrypka,
brak apetytu,
niewyjaśniona utrata masy ciała,
nawracające duszności,
uczucie ciągłego zmęczenia lub osłabienia organizmu,
infekcje, takie jak zapalenie oskrzeli i zapalenie płuc, które nie ustępują lub powracają,
świszczący oddech.
Jeśli rak płuc rozprzestrzeni się na inne części ciała, może to powodować:
ból kości (jak ból pleców lub bioder),
zmiany w układzie nerwowym (chorzy cierpią na nawracający, silny ból głowy, osłabienie lub drętwienie kończyn, zawroty głowy, problemy z równowagą lub napady padaczkowe) spowodowane rozprzestrzenieniem się raka do mózgu,
zażółcenie skóry i oczu (żółtaczka) spowodowane przerzutami raka do wątroby,
obrzęk węzłów chłonnych (zgromadzenie komórek układu odpornościowego), na przykład na szyi, powyżej obojczyków lub pod pachami i w pachwinach.
Niektóre nowotwory płuc mogą powodować zespoły specyficznych objawów.
Zespół Hornera
Nowotwór górnej części płuc jest czasami nazywany guzem Pancoasta. Gdzie boli i jak się objawia? Guzy te są bardziej prawdopodobne niż niedrobnokomórkowy rak płuca (NSCLC) lub drobnokomórkowy rak płuca (SCLC). Guzy Pancoasta mogą czasami powodować silny ból barku, a czasem także wpływać na niektóre nerwy oka i części twarzy, powodując grupę objawów zwaną zespołem Hornera:
opadanie lub osłabienie jednej górnej powieki,
mniejsza źrenica (ciemna część w środku oka) w tym samym oku,
brak pocenia się po tej samej stronie twarzy.
Zespół żyły głównej górnej
Żyła główna górna (SVC) przenosi krew z głowy i ramion do serca. Przechodzi obok górnej części prawego płuca i węzłów chłonnych wewnątrz klatki piersiowej. Guzy w tym obszarze mogą naciskać na SVC, co może powodować cofanie się krwi. To prowadzi do obrzęku twarzy, szyi, ramion i górnej części klatki piersiowej (czasami z niebieskawo-czerwonym kolorem skóry). Może również powodować bóle i zawroty głowy, utraty świadomości.
Zespoły paranowotworowe
Nowotwory płuc wytwarzają substancje podobne do hormonów. Dostają się one do krwioobiegu i powodują problemy z odległymi tkankami i narządami, mimo że rak nie rozprzestrzenił się w te miejsca. Problemy te nazywane są zespołami paraneoplastycznymi. Są one dowodem na to, jak podstępne są choroby nowotworowe. Objawy obecności komórek rakowych w ciele odczuwane w innych narządach mylą lekarzy i opóźniają postawienie prawidłowej diagnozy.
Typowe zespoły paraneoplastyczne obejmują:
SIADH (zespół niewłaściwego hormonu antydiuretycznego) – komórki nowotworowe wytwarzają ADH, hormon powodujący zatrzymanie wody w nerkach, co obniża poziom soli we krwi. Objawy SIADH mogą obejmować zmęczenie, utratę apetytu, osłabienie lub skurcze mięśni, nudności, wymioty, niepokój i splątanie. Bez leczenia ciężkie przypadki mogą prowadzić do drgawek i śpiączki;
Zespół Cushinga: w tym stanie komórki rakowe wytwarzają ACTH, hormon, który powoduje, że nadnercza wytwarzają kortyzol. Może to prowadzić do objawów, takich jak przyrost masy ciała, łatwe powstawanie siniaków, osłabienie, senność i zatrzymanie płynów. Zespół Cushinga może również powodować wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cukru we krwi, a nawet cukrzycę;
Zespół SCLC może czasami powodować, że układ odpornościowy organizmu atakuje części układu nerwowego. Jednym z przykładów jest zaburzenie mięśni zwane zespołem Lamberta-Eatona. W tym zespole mięśnie wokół bioder stają się słabe. Jednym z pierwszych objawów mogą być problemy ze wstawaniem z pozycji siedzącej. Później mięśnie wokół barku mogą stać się słabe. Mniej powszechnym problemem jest paranowotworowe zwyrodnienie móżdżku, które może powodować utratę równowagi i niestabilność ruchów rąk i nóg, a także problemy z mówieniem, czy połykaniem. SCLC może również powodować inne problemy z układem nerwowym, takie jak osłabienie mięśni, zmiany czucia, problemy ze wzrokiem, a nawet zmiany w zachowaniu;
Wysoki poziom wapnia we krwi (hiperkalcemia) – może powodować częste oddawanie moczu, pragnienie, zaparcia, nudności, wymioty, ból brzucha, osłabienie, zmęczenie, zawroty głowy i dezorientację.
Rzuć palenie
Jeśli obserwujesz u siebie te objawy – natychmiast zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu i koniecznie rzuć palenie. Nawet jeśli okaże się, że są to objawy innych, mniej groźnych chorób, skorzystaj z tego i zafunduj sobie oczyszczanie płuc. Na szczęście jest to organ, który ma zdolność regeneracji, dlatego gdy przejdziesz przez wszystkie etapy oczyszczania organizmu po rzuceniu palenia, ryzyko zachorowania na raka płuc w ciągu 10 lat zmniejszy się o połowę.
- P. I. Szlitkus, Epidemiologia nowotworu płuc w Polsce, „Letters in Oncology Science” 15.2 (2018): 71–77.
- Z. Słodowska-Hajduk, N. Sala, Zmiany skórne i ogólnoustrojowe we wczesnym stadium choroby nowotworowej, “Promocja zdrowia i ekologia”, 20.
- M. Krzakowski, Zespoły paranowotworowe “Polska Medycyna Paliatywna” 1.2 (2002): 57–66.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.