Rodzaje bakterii chorobotwórczych

Jakie są rodzaje bakterii?

Bakterie charakteryzują się prostą budową, najczęściej jednokomórkową, ale zwykle występują w koloniach. Bytują we wszystkich tzw. biotopach, czyli częściach ekosystemu, to znaczy, że zasiedlają glebę, wodę, lodowce oraz inne organizmy, w tym również Twój. Ze względu na anatomię, sposób odżywiania czy pełnione funkcje, wyróżnia się ich wiele rodzajów, a szacowana ilość wszystkich obecnych bakterii na Ziemi wynosi kilka kwintylionów, co sprawia, że stanowią one znaczną część biomasy naszej planety. Ogromna różnorodność bakterii została sklasyfikowana jednak na dwie grupy: tzw. dobre, np. bakterie jelitowe, niezbędne do optymalnego funkcjonowania organizmu człowieka. Za infekcje odpowiada natomiast drugi rodzaj bakterii, tzw. złe bakterie. Patogeny stanowią rodzaj bakterii, których celem jest zainfekowanie organizmu.

Bakterie dzielą się też m.in. na:

• heterotrofy (pobierające pokarm ze związków organicznych),

• autotrofy (samodzielnie przeprowadzające biosyntezę i czerpiące z tego pożywienie),

• symbionty (współżyjące z innymi mikroorganizmami, co poprzez współpracę przynosi korzyści obu stronom),

• pasożyty – to antagonistyczna forma współżycia dwóch mikroorganizmów.

Choroby wywołane przez bakterie bywają groźne, a nawet niebezpieczne. Czasem powodują trwałe powikłania zdrowotne. Nie zawsze jednak stanowią przyczynę dokuczliwych dolegliwości, takich jak ropień, ból czy gorączka. Jeśli dbasz o odporność, czyli np. zdrowo się odżywiasz, uprawiasz aktywność ruchową czy hartujesz organizm, spacerując, Twój układ immunologiczny może sobie z wieloma z nich poradzić i nie dopuścić do kolonizacji. Co więcej, na każdym kroku życia codziennego – odbierając telefon, witając się ze znajomym czy wsiadając do autobusu – masz pośredni lub bezpośredni kontakt z bakteriami, a Twój organizm toczy z nimi nieustanną walkę o różnej intensywności.

Bakterie chorobotwórcze

Wiele bakterii niekorzystnie wpływa na funkcjonowanie organizmu człowieka. Mechanizm ich szkodliwego oddziaływania polega najczęściej na wydzielaniu do otoczenia substancji toksycznych, które powstają w wyniku zachodzących w organizmie patogenu biochemicznych zmian. Trujące enzymy mogą być także uwalniane z ciała bakterii po jej śmierci i rozpadzie. Ilość i rodzaj niebezpiecznych bakterii można sprawdzić, poddając badaniom laboratoryjnym próbkę moczu lub krwi.

Stan, gdy widoczne są patogenne bakterie w moczu dziecka, nie zawsze wiąże się z pogorszeniem zdrowia. To znaczy, że maluch może przechodzić ich obecność bezobjawowo, w zależności od tego, jaki rodzaj bakterii to jest, i pod warunkiem, że liczebność kolonii jest niewielka. Mimo pomyślnej reakcji układu odpornościowego obecność bakterii nie pozostaje bez echa. Zainfekowany organizm staje się nosicielem i niestety może być źródłem zagrożenia dla innych.

Rodzaje bakterii patogennych dzieli się zwłaszcza pod względem ich metabolizmu, dlatego wyróżnia się przede wszystkim bakterie tlenowe i beztlenowe. Istotną rolę odgrywa też ich budowa morfologiczna. Wyróżnia się m.in.: ziarniaki (o okrągłym kształcie), dwoinki, paciorkowce, gronkowce, pałeczki, laseczki, prątki, krętki. Trzecim wyznacznikiem różnicowania jest barwienie, tzw. metoda Grama. Dzieli ona patogeny na bakterie Gram-ujemne (barwiące się na czerwono) oraz Gram-dodatnie (zmieniające kolor na fioletowy).

Jakie choroby wywołują złe bakterie?

W zależności od rodzaju bakterii organizm może zostać obciążony zespołem różnorodnych dolegliwości w obrębie wybranych narządów, tkanek, różnych okolic ciała, a nawet całych układów ustrojowych. Przykładowo niektóre paciorkowce odpowiadają m.in. za bakteryjną anginę gardła, która nieleczona, może wywołać poważne następstwa zdrowotne, szkarlatynę, zwaną też płonicą ze względu na pojawiający się w jej przebiegu rumień skóry.

Równie poważne choroby mogą powodować laseczki, np. wąglika. To choroba występująca w trzech postaciach, z czego najczęściej doświadczany bywa wąglik skórny, tzw. czarna krosta. Wysoce śmiertelna i jednocześnie o nieprzyjemnych przebiegu jest natomiast odmiana jelitowa. Charakteryzują ją silny ból brzucha, gorączka, biegunka, smolisty stolec i zabarwione krwią wymioty. Może ona ponadto wywołać wodobrzusze. Wąglik tego typu powoduje ciężki stan ogólny i często kończy się zgonem po 2–3 dniach od infekcji. Również postać płucna wąglika grozi śmiercią, ale w krótszym czasie, dlatego bakterie wąglika bywają również używane jako broń biologiczna. 

Innym rodzajem bakterii, tym razem o budowie pałeczkowatej, przez którą możesz doświadczyć nieprzyjemności, jest salmonella, wywołująca problemy żołądkowo-jelitowe. Możesz ją złapać, gdy nie przestrzegasz zasad higieny lub spożywasz zanieczyszczoną odchodami żywność. Wśród objawów należy wymienić: biegunkę, wymioty, nudności, osłabienie.