Co można jeść podczas jelitówki?
Jelitówka to choroba wirusowa, która może zaatakować zarówno dzieci, jak i dorosłych. Objawia się ostrą, wodnistą biegunką, której często towarzyszą wymioty. Zazwyczaj mija samoistnie, ale bywa bardzo uciążliwa. Co jeść przy jelitówce? Jak należy przyjmować elektrolity? Dowiedz się z naszego artykułu.
Jak rozpoznać jelitówkę?
Jelitówka nazywana jest również grypą żołądkową. Wywołują ją rotawirusy, adenowirusy i norowirusy, które atakują układ pokarmowy. Okres inkubacji wynosi 1–4 dni od momentu kontaktu z zarażoną osobą. Już w tym okresie można nieświadomie przenosić wirusy na inne osoby. Do zarażenia grypą żołądkową dochodzi drogą pokarmową, np. poprzez kontakt z zakażonymi przedmiotami lub z zanieczyszczoną wodą pitną. Wirusa można przenieść również na dłoniach, dlatego bardzo ważne jest ich kilkukrotne mycie w ciągu dnia. Objawy jelitówki są bardzo uciążliwe, chociaż mijają zazwyczaj samoistnie po kilku dniach. Grypa jelitowa objawia się wodnistą biegunką, której często towarzyszą wymioty. Może pojawić się wysoka gorączka oraz osłabienie.
Objawy jelitówki przypominają zatrucie pokarmowe, ale dodatkowo często pojawia się gorączka i uczucie rozbicia. Ostra biegunka zazwyczaj trwa 2–3 dni, a z każdym kolejnym czujesz się już lepiej. Bardzo ważne w tym okresie jest dbanie o odpowiednie nawodnienie, ponieważ organizm szybko traci cenne elektrolity. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej są niebezpieczne dla zdrowia.
Grypa żołądkowa u dzieci, w szczególności tych młodszych, może szybko doprowadzić do odwodnienia organizmu. Jego objawami są: skąpomocz, suchość błon śluzowych, duże pragnienie i wysuszone usta. W skrajnych przypadkach konieczna może być hospitalizacja.
Leczenie jelitówki
Grypa żołądkowa mija samoistnie, ale można złagodzić jej objawy. Warto włączyć probiotyki, które poprawiają przebieg choroby, zmniejszają nasilenie biegunki i pozytywnie wpływają na stan jelit. Najlepsze będą szczepy Lactobacillus casei oraz Saccharomyces boulardii. Norowirusy, które są odpowiedzialne za grypę żołądkową, mogą się namnażać w jelitach, dlatego niewskazane jest przyjmowanie leków przeciwbiegunkowych. W leczeniu kluczowe jest jak najszybsze pozbycie się patogenu z organizmu.
Podczas choroby należy zapobiegać odwodnieniu. Można pić nie tylko wodę, ale również elektrolity, np. te dostępne w aptece. Dobrym rozwiązaniem są też słabe herbaty czy napary ziołowe. Ciężkie odwodnienie pojawia się, kiedy każdy przyjmowany płyn jest zwracany w drodze wymiotów. Konieczne mogą być hospitalizacja i podawanie płynów dożylnie w kroplówce. Jeśli objawy nie ustąpią po kilku dniach albo jeśli zwracasz przyjmowany płyn, pilnie skonsultuj się z lekarzem rodzinnym.
Co jeść podczas jelitówki?
W trakcie jelitówki nie należy całkowicie zrezygnować z jedzenia, ponieważ może spowodować to osłabienie, hipoglikemię czy nawet omdlenia. Na czas choroby i kilkanaście dni po jej zakończeniu warto odstawić produkty przetworzone, tłuste oraz pobudzające perystaltykę jelit. Mogą one nasilać dolegliwości, w szczególności biegunkę czy ból żołądka. Należy również zrezygnować ze spożywania alkoholu, napojów gazowanych oraz mocnej kawy i herbaty.
Co jeść przy jelitówce? Dieta w tym okresie powinna być lekkostrawna. Mogą się w niej znaleźć: banany, gotowana marchew, kleik ryżowy, gotowane, ubite ziemniaki, biszkopty i sucharki. Produkty należy jeść powoli, małymi porcjami. Z czasem, kiedy objawy będą ustępować, można zacząć wprowadzać kolejne produkty spożywcze. Do jadłospisu warto dołączyć chude mięso, gotowane warzywa. Należy je spożywać w jak najdrobniejszej formie, dlatego dobrym pomysłem jest przygotowanie potrawki warzywno-mięsnej. Jeśli wiesz, co jeść po jelitówce, możesz z łatwością zaplanować posiłki.
W czasie biegunki i wymiotów należy zrezygnować ze spożywania nabiału. Może on nasilać objawy i wydłużać czas powrotu do zdrowia. Trzeba go wprowadzać stopniowo, jak już uspokoją się wszystkie nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Produkty bogate w cukry również nie powinny znaleźć się w jadłospisie podczas grypy żołądkowej. Należy unikać wszystkiego, co podrażnia żołądek, jest ciężkostrawne i może wywoływać szereg nieprzyjemnych dolegliwości.
Jak zapobiegać grypie żołądkowej?
Najwięcej zachorowań na jelitówkę odnotowuje się w okresie jesienno-zimowym, kiedy zaczyna spadać odporność i jesteśmy bardziej podatni na wszelkiego rodzaju infekcje. Można natomiast zmniejszyć ryzyko zachorowania na jelitówkę. Podstawą profilaktyki jest zachowanie zasad higieny osobistej. Obowiązkowo myj ręce po każdym powrocie do domu, przed jedzeniem czy po skorzystaniu z toalety. Do mycia wykorzystaj ciepłą wodę i mydło. Jeśli nie masz takiej możliwości, skorzystaj z mokrych chusteczek o działaniu antybakteryjnym lub z żelu dezynfekującego.
Nie spożywaj niemytych owoców i warzyw, nawet jeśli są one zerwane we własnym ogrodzie. Nie pij również wody z nieznanych źródeł. Zadbaj o odporność. Uzupełnij niedobory witamin i minerałów. Zbadaj poziom witaminy D i w przypadku zbyt niskiego stężenia włącz jej suplementację. Stosuj probiotyki. Pamiętaj, aby robić to cyklicznie. Po 1–3 miesiącach przyjmowania takich preparatów zrób miesięczną przerwę. Włącz regularną aktywność fizyczną, zadbaj o prawidłowy sen i zmniejszenie poziomu stresu. To, co jesz przy grypie żołądkowej, czyli lekkostrawne produkty, warto włączyć do diety na dłużej. Dostarczają one witamin i minerałów, nie obciążając żołądka. Dodatkowo dobrze zbilansowana dieta pomoże w utracie zbędnych kilogramów.
- Z. Rudkowski, Choroby zakaźne i pasożytnicze u dzieci, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2013.
- E. Ołdak i in., Ostre biegunki wirusowe u dzieci, „Wiadomości Lekarskie”, 2006, nr 7–8, s. 534–537.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.