Jak walczyć z jesienną chandrą?
Jesień przynosi ze sobą chłód, deszcz, krótsze dni i przeziębienia. To wszystko wpływa na nas niekorzystnie i wywołuje stany obniżonego nastroju, które nazywa się jesienną chandrą.
Polecane
Co to jest jesienna chandra?
Jesienna chandra najczęściej jest łączona ze spadkami nastroju i mniejszym optymizmem w tym okresie. Czasami określa się ją jako jesienną depresję. Znalazła nawet swoje określenie w medycznej terminologii jako seasonal affective disorder – sezonowe zaburzenie afektywne, w skrócie SAD (z angielskiego: smutny).
Jesienną chandrę powoduje przede wszystkim niedobór światła słonecznego. Dni stają się coraz krótsze, ponure i deszczowe. Zegar biologiczny człowieka ulega rozregulowaniu, co przyczynia się do zakłóceń w naturalnym rytmie snu i czuwania. Obniża się temperatura powietrza, co również nie nastraja optymistycznie. W organizmie człowieka zmniejsza się produkcja serotoniny, która odpowiada za dobry nastrój. Wzrasta za to produkcja melatoniny, która przyczynia się do zwiększenia apatii.
Nie zawsze jesienna chandra to depresja. Czasami jednak bardzo trudno jest odróżnić samodzielnie, czy to, co się z nami dzieje, wynika z poważnego stanu chorobowego, czy jest wynikiem sezonowego obniżenia nastroju. Dlatego w każdej sytuacji, która budzi nasz niepokój, warto skonsultować się ze specjalistą.
Jakie są objawy jesiennej chandry?
Jesienna chandra objawia się spadkiem sił witalnych. Pojawia się również odczuwanie ciągłego zmęczenia. Osoba cierpiąca na jesienną chandrę staje się przygnębiona i nie ma chęci na podjęcie żadnego działania. Pogarsza się jej samopoczucie i widzi świat w coraz ciemniejszych barwach. To wszystko jest potęgowane przez pogarszającą się za oknem aurę i coraz krótsze dni.
Osoba, która zmaga się z jesienną chandrą, unika wyjść do ludzi i izoluje się w domu. Raczej unika aktywności fizycznej. Może odmawiać sobie przyjemności przez brak chęci do działania, przez co może dodatkowo nieświadomie pogarszać swoje samopoczucie. Przy jesiennej chandrze można zapomnieć też o zdrowej diecie i pogrążyć się w nadmiernym spożywaniu słodyczy czy śmieciowego jedzenia.
Jak radzić sobie z jesienną chandrą?
Jeżeli objawy jesiennej chandry utrzymują się powyżej 14 dni, to konieczna jest konsultacja z psychologiem. Pomoże on w tym, by odzyskać kontrolę nad swoim życiem, a w szczególności nad chwiejnym nastrojem.
Gdy pojawia się jesienna chandra, najgorsze, co można sobie zrobić, to zamknąć się w domu i unikać kontaktu z innymi ludźmi. Pomimo wszystko należy spotykać się ze znajomymi i starać się atrakcyjnie spędzać czas. To może być bardzo pomocne w poprawie nastroju.
Często bardzo niedocenianym sposobem na radzenie sobie z jesienną chandrą jest po prostu ruch na świeżym powietrzu. Nie tylko pozwala poprawić kondycję i podnieść odporność organizmu. Sprawia również, że poprawia się nam nastrój poprzez wydzielanie się endorfin – hormonów szczęścia. Zmuszenie ciała do aktywności podnosi też poziom serotoniny, która ma znaczący wpływ na poprawę nastroju. Nie trzeba od razu przebiegać zimowych maratonów. Czasami wystarczy po prostu zwykły spacer. Dodatkową korzyść odniesiemy, jeśli będziemy spacerować w słoneczny jesienny dzień. Pozwoli nam to wykorzystać naturalną słoneczną fototerapię. Dlatego jesienią wyjdźmy z domu na spacer, by docenić wpływ aktywności fizycznej na nasze zdrowie.
Warto też jesienią być dla siebie po prostu dobrym, wyrozumiałym i nie zapominać o drobnych przyjemnościach dnia codziennego. Można zrobić sobie aromatyczną kąpiel w towarzystwie ulubionej muzyki. Włożyć kolorowy strój. Zastosować techniki relaksacyjne. Zjeść kawałek czekolady. Zapalić piękne świece, otulić się miękkim kocykiem i oddać się ulubionej lekturze z kubkiem pysznego kakao w dłoni.
Jakie są sposoby na jesienną chandrę?
Jednym z ważnych sposobów radzenia sobie z jesienną chandrą jest zachowanie odpowiedniej diety. Węglowodany złożone pobudzają nasz mózg do tego, by produkował więcej serotoniny, która skutecznie poprawia nastrój. Warto więc, aby w jesiennej diecie znalazły się:
makarony,
pieczywo,
warzywa, a szczególnie szpinak i czosnek,
owoce,
musli,
witamina D,
kwasy Omega-3,
tłuste ryby,
witamina C,
kawa,
czarna herbata,
herbatka z dziurawca,
kakao,
czekolada.
Dobrze zbilansowana dieta bogata w produkty „antydepresyjne” jest bardzo ważnym elementem walki z jesienną chandrą.
W przypadku jesiennej chandry dobrze sprawdzi się także zastosowanie fototerapii, czyli leczenia światłem. Jest to bardzo popularna metoda leczenia stanów sezonowego obniżenia nastroju, którą stosuje się w krajach skandynawskich. Polega ona na naświetlaniu specjalnymi lampami antydepresyjnymi, których parametry światła są zbliżone do światła słonecznego, ale nie emitują promieni UV. Jeśli dawka natężenia światła będzie prawidłowo dobrana, to objawy jesiennej chandry mogą ustąpić nawet w ciągu tygodnia. Trzeba wiedzieć, że fototerapia to nie to samo co opalanie. Światło z lamp nie jest kierowane na skórę, a na siatkówkę oka. Jednak efekty, jakie daje fototerapia, są bardzo często porównywane do pełnych słońca wakacji.
- Ł. Święcicki, Depresja zimowa – epidemiologia, etiopatogeneza, objawy i metody leczenia, Forum Medycyny Rodzinnej t. 4, nr 3, 2007.
- M. Łakomski, J. Pietsch, Wpływ aktywności ruchowej na nastrój – przegląd aktualnego piśmiennictwa, Journal of Education, Health and Sport, nr 7(4), 2017.
- P. Glibowski, A. Misztal, Wpływ diety na samopoczucie psychiczne, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, nr 1, 2016.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.