Jet lag – czym jest, jakie są jego objawy, jak mu zapobiec?
Czy pamiętasz zmęczenie, dezorientację i trudności w przystosowaniu się do nowego czasu po podróży lotniczej na duże odległości? Jeśli tak, najprawdopodobniej dopadł Cię jet lag. W tym artykule znajdziesz odpowiedź na to, czym dokładnie jest jet lag, jakie są jego charakterystyczne objawy i jak można skutecznie zapobiegać jego negatywnym skutkom. Odkryj porady, które pomogą Ci przystosować się do nowej strefy czasowej, aby cieszyć się pełnym komfortem i energią podczas podróży.
Jet lag – co to jest?
Jet lag, znany również jako zespół zmęczenia po podróży, to fizyczne i emocjonalne nieprzystosowanie organizmu do szybkiej zmiany strefy czasowej podczas podróży lotniczej na duże odległości. Jest to spowodowane niezgodnością między wewnętrznym zegarem biologicznym człowieka a miejscowym czasem docelowego miejsca. Kiedy szybko przemieszczamy się przez wiele stref czasowych, nasze ciało potrzebuje czasu, aby dostosować się do nowego rytmu dnia i nocy.
Objawy jet lagu mogą obejmować: zmęczenie, zaburzenia snu, trudności z koncentracją, ból głowy, problemy z trawieniem oraz ogólną dezorientację. Dotyczy to zwłaszcza długich podróży na wschód, gdy trzeba przyspieszyć nasz wewnętrzny zegar, ale również na zachód, gdy trzeba go opóźnić.
Istnieje wiele metod, które można zastosować, aby złagodzić objawy jet lagu. Należą do nich: stopniowe dostosowywanie się do nowego czasu przed podróżą, unikanie alkoholu i kofeiny w czasie podróży, utrzymanie odpowiedniego nawodnienia organizmu, stosowanie ziół na lepszy sen oraz dostosowanie się do miejscowego czasu docelowego zaraz po przybyciu.
Objawy jet lagu
Objawy jet lagu mogą być indywidualne, ale zazwyczaj obejmują szereg nieprzyjemnych dolegliwości. Do najczęstszych z nich należą:
ogólne uczucie zmęczenia i osłabienia,
zaburzenia snu, takie jak trudności z zasypianiem, utrzymaniem snu lub nadmierna senność w ciągu dnia,
ból głowy,
drażliwość i zmniejszona zdolność do skupienia uwagi,
problemy z koordynacją ruchową,
zaburzenia trawienia, takie jak: nudności, biegunka lub zaparcia,
dezorientacja i trudności w przystosowaniu się do nowego otoczenia,
zmiana apetytu,
problemy z pamięcią i koncentracją.
W rzadkich przypadkach mogą się pojawić stany depresyjne i lękowe. Objawy utrzymują się przez kilka dni lub nawet dłużej, w zależności od liczby przekraczanych stref czasowych i indywidualnej wrażliwości organizmu.
Ile trwa jet lag?
Wiele osób przed podróżą na dużą odległość zastanawia się, ile będzie trwał jet lag. Niestety, nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ okres ten może różnić się w zależności od wielu czynników. Głównym z nich jest liczba przekraczanych stref czasowych. Ogólnie rzecz biorąc, organizm potrzebuje około jednego dnia na przystosowanie się do zmiany jednej strefy czasowej. Oznacza to, że jeśli podróżujesz przez trzy strefy czasowe, jet lag może trwać około trzech dni. Jednak niektórym osobom może zająć dłużej. Ponadto indywidualna wrażliwość organizmu na zmiany czasowe oraz inne czynniki, takie jak styl życia, wiek i ogólny stan zdrowia, mogą wpływać na czas trwania jet lagu. Niemniej istnieje wiele metod, które można zastosować, aby złagodzić jego objawy i skrócić czas adaptacji, takie jak: stopniowe dostosowywanie się do nowego czasu przed podróżą, utrzymanie odpowiedniego nawodnienia organizmu, regularna aktywność fizyczna, przyjmowanie melisy lub innych ziół i dostosowanie się do miejscowego czasu zaraz po przybyciu na miejsce docelowe. Miej na uwadze, że każdy organizm się różni, dlatego warto eksperymentować z różnymi metodami.
Sposoby na jet lag
Istnieje kilka skutecznych sposobów, które warto wypróbować, aby złagodzić objawy i przyspieszyć adaptację organizmu do nowej strefy czasowej. Oto niektóre z nich:
Stopniowe dostosowywanie się do nowego czasu przed podróżą: jeśli wiesz, że będziesz podróżować na wschód lub zachód, spróbuj stopniowo przesuwać swoje godziny snu i czuwania, aby dostosować się do miejscowego czasu.
Dostosowanie się do miejscowego czasu po przybyciu: staraj się jak najszybciej przestawić swoje aktywności, takie jak jedzenie i sen, na czas miejscowy. To pomoże zsynchronizować Twój wewnętrzny zegar biologiczny z otoczeniem.
Unikanie alkoholu i kofeiny w czasie podróży: te substancje mogą zakłócać sen i odwodnić organizm, co tylko pogarsza objawy jet lagu. Zamiast tego pij dużo wody, aby utrzymać odpowiednie nawodnienie.
Regularna aktywność fizyczna: ćwicz regularnie przed podróżą i po przybyciu do celu. Ruch pomaga utrzymać energię, poprawia krążenie i reguluje sen. Możesz spróbować medytacji.
Zdrowe nawyki żywieniowe: zwróć uwagę na to, co jesz, i unikaj ciężkich posiłków przed snem. Postaw na lekkostrawne i zrównoważone dania, które dostarczą niezbędnych składników odżywczych.
Światło słoneczne: w miejscu docelowym staraj się jak najwięcej czasu spędzać na świeżym powietrzu, szczególnie w godzinach słonecznych. Ekspozycja na naturalne światło słoneczne pomoże wyregulować Twój wewnętrzny zegar. Dodatkowo przed snem zadbaj o odpowiednie zaciemnienie pomieszczenia, co ułatwi zaśnięcie.
Korzystanie z melatoniny: melatonina to hormon, który reguluje sen i czuwanie. Skonsultuj się z lekarzem w sprawie odpowiedniego dawkowania i momentu przyjmowania melatoniny, aby pomóc w regulacji snu i dostosowaniu się do nowego czasu.
Pamiętaj, że każdy organizm jest inny, dlatego warto wypróbować kilku metod na złagodzenie objawów jet lagu.
- S.L. Waller, The Cure For Jetlag, Back2Press Books, 2009.
- P. Ambesh, V. Shetty, S. Ambesh, S. Kamholz, Jet lag: Heuristics and therapeutics, J Family Med Prim Care. 2018 May-June; 7(3): 507–510.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.