Kawa w ciąży – jak ją pić bezpiecznie?

Kofeina – jak działa na organizm matki?

Kofeina to naturalny alkaloid pochodzenia roślinnego. Występuje w wielu produktach spożywczych, m.in. w herbacie, czekoladzie, a przede wszystkim w kawie. Kofeina ma silne działanie stymulujące i pobudzające. Z przewodu pokarmowego po mniej więcej 30 minutach trafia do krwi, gdzie osiąga maksymalne stężenie. Średni czas działania kofeiny u osoby dorosłej wynosi około 4 godzin, natomiast u kobiety w ciąży nawet do 18 godzin. Wpływ na czas metabolizmu kofeiny i jej wydalania z organizmu ma wiek kobiety, występowanie chorób przewlekłych, palenie papierosów. Umiarkowane spożycie kofeiny ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie układów organizmu. Dawka od 20 do 200 mg kofeiny zwiększa wydzielanie serotoniny, adrenaliny, dopaminy i norepinefryny, pobudza pracę mózgu i redukuje uczucie zmęczenia. Regularne spożywanie kawy w bezpiecznych ilościach może zmniejszać ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 nawet o 22%. 

Wpływ kofeiny na rozwój płodu 

Zawarta w kawie kofeina ma zdolność przenikania przez łożysko już na wczesnym etapie ciąży. Czas oddziaływania substancji na płód może wynosić nawet do 150 godzin. Kofeina trafia do płynu owodniowego, który codziennie jest połykany przez płód. Jest to szczególnie niebezpieczne, gdyż niewykształcona do końca wątroba dziecka nie ma enzymów, rozkładających kofeinę. Czy spożywanie kawy kofeinowej w ciąży jest niebezpieczne? Substancja zaliczana jest do używek, jednak ze względów na również pozytywne działanie na organizm spożywanie kawy w ciąży jest dyskusyjne. Szkodliwość kofeiny w kawie porównywana jest do zawartej w herbacie teiny (również substancji pobudzającej), którą ciężarne spożywają bez ograniczonych ilości przez cały okres ciąży. 

Temat został podjęty przez Światową Organizację Zdrowia, która w 1961 roku dla noworodków z masą poniżej 2500 g wprowadziła pojęcie małej masy urodzeniowej. Jedną z przyczyn tego stanu jest spożywanie przez ciężarną kofeiny w ilości przekraczającej 200 mg na dobę. Wypijanie przez kobietę powyżej 300 mg kofeiny prowadzi do utraty nawet 100 g masy ciała noworodka. Negatywny wpływ na dziecko zaobserwowano również w przypadku niemowląt karmionych mlekiem matki spożywającej ponad 300 mg kofeiny na dobę. W takim pokarmie znajdują się co najmniej 3 mg kofeiny, którą następnie przyswaja dziecko. Ilość kofeiny powyżej 300 mg na dobę może prowadzić do przedwczesnego porodu, a nawet do poronienia. 

Kawa w ciąży – jak pić ją bezpiecznie?

Bezpieczeństwo spożywania kawy w ciąży jest przedmiotem sporów. Faktem jest, iż kofeina nie jest obojętna dla płodu i może mieć duży wpływ na zdrowie ciąży. Według licznych badań bezpieczna dawka kofeiny dla ciężarnej nie przekracza 300 mg na dobę (co odpowiada trzem filiżankom kawy). Należy przy tym pamiętać, że kofeina zawarta jest również w gorzkiej czekoladzie, produktach pokrewnych od kawy (cukierkach, czekoladkach, ciastach, lodach).

Duże ilości mocnej kawy nie powinny być spożywane przez ciężarną w I trymestrze ciąży, czyli w okresie wysokiej wrażliwości płodu. Wypicie filiżanki kawy może być przydatke w przypadku zaparć w ciąży. Jednak zdecydowanie bezpieczniejszym i bardziej skutecznym wyborem jest kawa zbożowa, która zawiera duże ilości błonnika. Natomiast kobietom borykającym się z niskim ciśnieniem w ciąży zalecana jest konsultacja z lekarzem i wybór innych, bezpieczniejszych dla dziecka sposobów regulowania ciśnienia tętniczego.

Kawa zbożowa w ciąży

Kawa zbożowa jest bezpieczną alternatywą kawy naturalnej. Napój nie zawiera kofeiny, dlatego może być pity przez cały okres ciąży i karmienia piersią. Kawa ze zbóż jest nawet zdrowsza niż mocna herbata. Na rynku znajdziemy kilka rodzajów kawy zbożowej, która w zależności od pochodzenia ma odmienny smak i właściwości odżywcze. Kawa zbożowa produkowana jest z prażonych nasion zbóż i przypraw. Przyszła mama ma do wyboru kawę z żyta, pszenicy, jęczmienia, orkiszu i cykorii. Zaletą napoju jest brak pobudzenia, przez co może być wypijany o każdej porze dnia.

Kawa zbożowa jest bogatym źródłem błonnika, który poprawia perystaltykę jelit, reguluje rytm wypróżnień, działa osłonowo na żołądek. Inulina, której źródłem jest m.in. cykoria, reguluje florę bakteryjną jelit i zapobiega stanom zapalnym. Zawarte w kawie zboża dostarczają organizmowi: cynku, fosforu, żelaza, witamin (A, B, D, E), czyli składników niezbędnych do prawidłowego rozwoju ciąży. Kawa zbożowa to również bogate źródło selenu i magnezu, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i pracy mózgu. Ze względu na wysoki indeks glikemiczny spożywanie kawy zbożowej powinny ograniczyć kobiety chorujące na cukrzycę w ciąży.