Kifoza – co to jest i co warto o niej wiedzieć?
Kifoza to naturalne wygięcie kręgosłupa w odcinku piersiowym i krzyżowym, które pod wpływem złych nawyków czy chorób zwyrodnieniowych ma tendencję do pogłębiania się lub spłaszczania i występowania na innych poziomach. Jeśli nie zadbasz o kondycję grzbietu, mogą dokuczać Ci nieprzyjemne dolegliwości!
Co to jest kifoza?
Kifoza oznacza łukowate wygięcie kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej ze szczytem skierowanym w stronę grzbietową, które naturalnie występuje w odcinku piersiowym i krzyżowo-guzicznym.Krzywizna charakteryzująca się wklęsłością od strony brzusznej stopniowo kształtuje się w okresie wczesnego dzieciństwa, kiedy to dziecko nabywa umiejętności podnoszenia głowy, stania i chodzenia. Wcześniej to tzw. kifoza totalna, czyli ukształtowanie przypominające literę „C”. W efekcie postępującego rozwoju motorycznego i czynników zewnętrznych kifoza pozycjonuje się na dwóch poziomach kręgosłupa. Jest to możliwe tylko dlatego, że pojawia się lordoza. Obie krzywizny uzupełniają się funkcjonalnie. Bez nich żadna osoba nie mogłaby utrzymać pionowej, wyprostowanej postawy czy znosić wstrząsów i obciążeń.Kifoza kręgosłupa piersiowa uznawana jest za fizjologiczną, jeśli wartość jej kąta nie przekracza 40 stopni. Niestety z wielu różnych powodów może dojść do jej pogłębienia się bądź wypłaszczenia, co nie tylko stanowi defekt kosmetyczny, ale także staje się źródłem nieprzyjemnych dolegliwości, takich jak kłucie w klatce piersiowej i pogorszenie mechaniki oddychania. Jeśli zaniepokoił Cię kształt Twoich pleców, czujesz, że od pracy przed komputerem rośnie Ci garb lub też masz trudności ze wzięciem głębokiego oddechu, rozważ rehabilitację ruchową. Ale spokojnie, nie od razu musi to się wiązać z wymagającymi treningami na macie i fizjoterapeutą stojącym nad Twoją głową, który wydaje polecenia. Poprawę zdrowia możesz osiągnąć regularnie wykonywanymi prostymi ćwiczeniami w domu. Gimnastykę korekcyjną warto uprawiać także z dziećmi w celach profilaktycznych, aby uchronić je przed jedną z najczęściej diagnozowanych deformacji kręgosłupa wieku szkolnego, jaką jest skolioza
Rodzaje i objawy kifozy
Ze względu na głębokość łuku i lokalizację wyróżnia się kilka rodzajów kifozy.Jedną z najczęstszych jest nadmierna kifoza piersiowa, znana też jako plecy okrągłe. Wadę postawy tego typu możesz samodzielnie rozpoznać u siebie lub swojego dziecka, obserwując odstające łopatki, wysunięcie głowy i barków do przodu, zapadnięcie klatki piersiowej oraz zmianę ustawienia miednicy. Kifoza piersiowa pogłębiona powstaje zwykle w efekcie nieprawidłowych nawyków siedzenia, ale sprzyjają jej także czynniki psychiczne. Ponadto pojawia się w przebiegu wielu chorób pogarszających kondycję kręgosłupa, takich jak krzywica, osteoporoza, stany pourazowe czy choroba Scheuermanna.Odwrotną sytuacją, ale nie mniej rzadszą, jest spłycona kifoza piersiowa, czyli wypłaszczenie paraboli. W przebiegu deformacji tego typu możesz zaobserwować plecy płaskie, spłaszczenie klatki piersiowej oraz opuszczenie i wysunięcie barków do przodu. Ponadto charakterystyczne bywa cofnięcie głowy. Trzecim, ale nie ostatnim, rodzajem jest kifoza szyjna, czyli zniesienie naturalnej lordozy na tym poziomie i wygięcie kręgosłupa do tyłu. Tego typu deformacja wiąże się z bólami głowy, parestezjami rąk, zawrotami czy sztywnością karku. To szczególnie Ci grozi, gdy charakter Twojej pracy jest siedzący, a aktywność rekreacyjna za dnia ogranicza się do wyjścia na zakupy czy spacer z psem.Kifoza patologiczna bez względu na rodzaj zaburza funkcje amortyzacyjne kręgosłupa, co sprzyja nadmiernym przeciążeniom kręgów i przedwczesnemu pojawieniu się zmian zwyrodnieniowych.
Jak przestać się garbić?
Sposoby leczenia patologicznej kifozy zależą od rodzaju i stopnia zaawansowania deformacji. Jeśli Twoje dziecko dopadła nadmierna kifoza, walkę rozpocznijcie od zorganizowania ergonomicznego stanowiska do nauki. Wystarczy, że wyposażysz biurko w profilowany fotel, ustawisz monitor komputera na odpowiedniej wysokości, ograniczysz dziecku czas spędzany przed telewizorem czy tabletem.W ramach leczenia, ale i profilaktyki udajcie się na pływalnię. To również dobra opcja dla Twojej kifozy. Zdecydujcie się na styl grzbietowy. Równie polecana jest gimnastyka korekcyjna, zwłaszcza dla maluchów, ponieważ ze względu na elastyczny układ ruchu, ich kręgosłupy podatne są na odkształcenia, ale pamiętaj, że zestaw ćwiczeń opracowują tylko lekarz bądź fizjoterapeuta!A jeśli Ty szukasz alternatywnych metod, sprawdź na sobie, co daje joga. Wiele pozycji sprzyja poprawie kształtu sylwetki i pozwala przynieść ulgę w dokuczliwych dolegliwościach. W bardziej zaawansowanych stopniach kifozy niezbędne mogą okazać się szelki ortopedyczne i gorsety, rzadziej stosuje się operacyjne rozwiązania.
- D. Domasławska, Kształtowanie się kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej u dziewcząt, „Fizjoterapia”, 2008, nr 16(4), s. 17–34.
- M. Kozinoga, Właściwe ćwiczenia zamiast gimnastyki korekcyjnej, Medical Tribune, Warszawa 2017.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.