Czym wyróżnia się rzepa kiszona? Właściwości kiszonki

Na czym polega i skąd się wzięło kiszenie rzepy?

Kiszenie rzepy pozwala na zakonserwowanie warzywa. Polega na jego fermentacji, która przebiega dzięki bakteriom kwasu mlekowego. Doprowadzają one do rozkładu cukrów prostych zawartych w korzeniu rośliny i przekształcenia ich w kwas mlekowy. Taki proces sprawia, że kiszona rzepa jest odpowiednio utrwalona i zabezpieczona przed gniciem. Zyskuje także szereg dodatkowych właściwości prozdrowotnych.

Samo kiszenie rzepy nie jest polską tradycją. Na pewno jednak dobrze znasz kiszonki z kapusty czy chociażby z ogórków. Zasady przygotowywania takich przetworów są bardzo podobne. Warto przy tym wiedzieć, że rzepa kiszona cieszy się dużą popularnością w kuchniach państw położonych w Azji. Możesz się z nią spotkać np. w Korei Południowej lub w Libanie.

Jakie właściwości ma kiszona rzepa?

Kiszona rzepa jest niezwykle bogata w cenne dla zdrowia składniki. Znajdują się w niej witaminy A, C, K i z grupy B, które odpowiadają za jej właściwości przeciwzapalne. Ponadto, choć nie stanowi najlepszego źródła żelaza, zawiera ten pierwiastek, podobnie jak inne sole mineralne wspomagające działanie organizmu, w tym potas, wapń, magnez i fosfor. Jest przy tym niskokaloryczna, dlatego możesz po nią sięgnąć nawet, jeśli jesteś na diecie redukcyjnej.

Rzepa kiszona, podobnie jak surowe warzywo, ma w sobie również ważne dla zdrowia przeciwutleniacze. Wykazuje przy tym działanie przeciwnowotworowe. Z kolei zawartość fitoncydów, czyli substancji podobnych do antybiotyków, sprawia, że hamuje ona rozwój różnych chorób. Korzeń rośliny zawiera też rafaninę i rafanol. Substancje te działają przeciwłojotokowo i odkażająco, dlatego dobrze wpływają na skórę głowy. Przetwory z warzywa warto też stosować na uciążliwe wypadanie włosów.

Rzepa to również ważny element diety w reumatoidalnym zapaleniu stawów. Jej regularne jedzenie może bowiem hamować rozwój stanu zapalnego. Powinieneś po nią sięgnąć również wtedy, jeżeli dokucza Ci kamica nerkowa z nieprzyjemnymi objawami.

Kiszona czarna rzepa (podobnie jak biała) ma także pozytywny wpływ na metabolizm. Ponadto zapobiega zaparciom, poprawia trawienie i działa przeciwbakteryjnie w przewodzie pokarmowym. Tak samo jak inne kiszonki, jest zdrowym probiotykiem, który pozwoli Ci lepiej zadbać o odpowiednią mikroflorę jelitową. Dzięki takim właściwościom kiszona rzepa pomaga wzmocnić odporność organizmu.

Kiszona rzepa – przepis podstawowy

Zrobienie smacznej i zdrowej kiszonki nie jest trudne. Pamiętaj przy tym, że możesz zabrać się zarówno za kiszenie czarnej rzepy, jak i przygotowanie przetworu z jej białej odmiany. Podstawowy przepis nie wymaga też szczególnych umiejętności kulinarnych.

Składniki:

• 4-5 bulw rzepy,

• 1 l wody,

• 1 łyżka soli,

• 1-2 ząbki czosnku,

• 2 liście laurowe,

• kilka ziaren pieprzu.

Sposób przygotowania:

• Umyj rzepę pod bieżącą wodą, a następnie wyszoruj ją małą szczotką. Odetnij jej dolną i górną część, a resztę pokrój wedle własnych preferencji, np. w plastry.

• Do przegotowanej wody dodaj sól i wymieszaj.

• Ułóż w słoikach rzepę, czosnek i przyprawy, a następnie zalej wszystko solanką.

• Zamknij słoiki (nie dokręcaj ich do końca) i odstaw w chłodniejsze miejsce. Po około tygodniu kiszona rzepa powinna być gotowa.

Taka rzepa kiszona stanowi świetny dodatek do kanapek, sałatek czy obiadu. Jeśli chcesz dodać jej ostrości, podczas przygotowania do słoika dodaj odrobinę chili lub pokrojony w plastry mały kawałek imbiru.

Kiszona czarna rzepa po libańsku

Wyjątkowo ciekawa wariacja na temat czarnej rzepy kiszonej pochodzi z Libanu. Wyróżnia ją nie tylko jej wygląd, lecz także kolor – jest intensywnie różowa. W przeciwieństwie do tradycyjnych kiszonek do jej przygotowania możesz użyć octu.

Składniki:

• 5 bulw rzepy,

• 1 burak,

• 5 ząbków czosnku

• 3-4 liście laurowe,

• kilka ziaren czarnego pieprzu,

• 0,5 l wody,

• 250 ml octu,

• 2 łyżki soli.

Sposób przygotowania:

• Umyj i obierz rzepę oraz buraka, a następnie pokrój warzywa w słupki. Czosnek obierz i pokrój w małe plasterki.

• Wymieszaj ze sobą wodę, sól i ocet.

• Przełóż do słoików rzepę, buraka, czosnek i przyprawy, a następnie zalej wszystko zalewą.

• Zakręć słoiki i przechowuj je w chłodnym i zaciemnionym miejscu przez 5-7 dni. Po tym czasie kiszona czarna rzepa powinna być gotowa.

Taki libański przysmak świetnie komponuje się m.in. z pitą oraz hummusem. Kiszoną czarną rzepę możesz przechowywać w lodówce przez około miesiąc.

Kiszona biała rzepa po koreańsku

Niezwykle ciekawym daniem jest kkakdugi, czyli kiszona biała rzepa po koreańsku. To odmiana popularnego kimchi przygotowywanego na bazie kapusty.

Składniki:

• 5 bulw rzepy,

• 1-2 łyżki soli,

• 2-3 łyżka brązowego cukru,

• 5 ząbków czosnku,

• 4-5 plasterków świeżego imbiru,

• 1 pęczek szczypioru (najlepiej razem z cebulką),

• 2 łyżki sosu sojowego,

• 2 łyżki ostrej papryki (chili lub gochugaru),

• 3 łyżki sosu rybnego.

Sposób przygotowania:

• Rzepę umyj, obierz i pokrój w kostkę. Następnie posyp warzywo solą i cukrem i odstaw na około godzinę, aby puściło sok.

• Odsącz rzepę, przelewając sok do szklanki.

• Do rzepy dodaj przetarty przez praskę czosnek, plasterki imbiru, posiekany szczypiorek, a także sos rybny i sojowy oraz ostrą paprykę. Całość zalej ok. ½ soku z rzepy.

• Dokładnie wymieszaj wszystkie składniki w misce. Najlepiej użyj do tego własnych rąk.

• Przełóż rzepę i inne składniki do słoików, zalej pozostałym sokiem i lekko zakręć naczynia.

• Odstaw słoiki na 3-5 dni.

Kiszona biała rzepa po koreańsku to ciekawa wariacja na temat prostego dania. Może stanowić niezwykle efektowne urozmaicenie diety.