Kołatanie serca – jakie są jego przyczyny?

Czym jest kołatanie serca?

Kołatanie serca to uczucie szybkiego lub nieregularnego bicia serca. Bywa również opisywane jako „wypadanie serca”. Kołatanie serca jest dość powszechnie zgłaszaną dolegliwością i jedną z częstszych przyczyn wizyt w gabinecie lekarza rodzinnego i kardiologa. Zwykle ma łagodny charakter, ale niekiedy bywa objawem groźnych chorób, wymagających pilnej diagnostyki i leczenia.

Zdaniem ekspertów nawet 16% osób zgłaszających się do lekarza pierwszego kontaktu podaje w wywiadzie uczucie kołatania serca. Objaw ten występuje częściej u pacjentów z chorobami serca.

Jakie mogą być przyczyny kołatania serca?

Istnieje wiele potencjalnych przyczyn kołatania serca. Wśród nich naukowcy wymieniają przede wszystkim arytmie serca, przebiegające z tachykardią (czynnością serca >100 uderzeń/minutę) lub bardzo rzadko z bradykardią (czynnością serca <60 uderzeń/minutę). Wśród zaburzeń rytmu serca przebiegających z uczuciem kołatania eksperci wymieniają:

• przedwczesne pobudzenia nadkomorowe,

• przedwczesne pobudzenia komorowe,

• migotanie przedsionków,

• tachykardię komorową,

• bradyarytmie i bloki przedsionkowo-komorowe.

Pamiętaj jednak, że kołatanie serca nie zawsze świadczy o zaburzeniach rytmu serca. Dolegliwość ta może towarzyszyć również nadczynności tarczycy lub niedokrwistości. Nierzadko kołatanie serca pojawia się u kobiet w ciąży. Bywa również konsekwencją przyjmowania niektórych leków (np. stosowanych w astmie leków antycholinergicznych), nadużywania kofeiny lub stosowania niektórych narkotyków (kokainy, amfetaminy). Aż w 31% kołatanie serca ma podłoże psychiczne. Może pojawiać się sporadycznie, w momencie silnego stresu lub często nawracać u osób zmagających się z zaburzeniami lękowymi czy z depresją. Warto jednak pamiętać, iż diagnoza zaburzeń psychicznych u pacjentów z kołataniem serca nie wyklucza obecności arytmii. W każdym przypadku należy więc wykluczyć zaburzenia rytmu serca i inne choroby mogące być przyczyną tej dolegliwości.

Przyczyną kołatania serca mogą być również zaburzenia metaboliczne:

• hipoglikemia (obniżony poziom glukozy we krwi),

• hipokalcemia (obniżony poziom wapnia we krwi),

• hiperkaliemia (podwyższony poziom potasu we krwi),

• hipokaliemia (obniżony poziom potasu we krwi),

• hipermagnezemia (podwyższony poziom magnezu we krwi).

Zaburzenia metaboliczne możesz wykluczyć, wykonując badania krwi. Nie diagnozuj się jednak na własną rękę. Jeśli zauważysz u siebie niepokojące symptomy, skonsultuj się z lekarzem.

Do kogo zgłosić się z kołataniem serca?

Jeśli zmagasz się z kołataniem serca, zgłoś się do lekarza rodzinnego lub kardiologa. W przypadku obecności innych niepokojących objawów (np. bólu w klatce piersiowej, zaburzeń świadomości) niezwłocznie wezwij pogotowie ratunkowe pod numerem 999 lub 112.

Podobnie jak w przypadku innych dolegliwości, lekarz rozpocznie diagnostykę od szczegółowej rozmowy. Zapyta Cię o zgłaszane objawy, ich nasilenie, częstość i okoliczności występowania, choroby towarzyszące, stosowane leki i używki. Następnie przejdzie do badania fizykalnego, które pozwoli mu ocenić aktualny stan Twojego zdrowia. Jeśli w trakcie konsultacji odczujesz kołatanie serca, niezwłocznie poinformuj o tym specjalistę. Po badaniu lekarz wyjaśni Ci plan diagnostyczny i skieruje Cię na badania dodatkowe.

Jakie badania wykonać?

Podstawowym badaniem wykonywanym u osób zgłaszających kołatanie serca jest echokardiogram (EKG), czyli badanie czynności elektrycznej serca. Nie zawsze jednak zaburzenia rytmu serca są wykrywane podczas trwającego kilka minut EKG. W przypadku podejrzenia arytmii konieczne może być 24-godzinne monitorowanie czynności serca, czyli holter EKG. Do innych badań wykonywanych często u pacjentów z kołataniem serca należą:

• badania laboratoryjne, w tym morfologia krwi, poziom sodu, potasu, magnezu, wapnia, TSH, kreatyniny i mocznika,

• badanie echokardiograficzne (echo serca), które pozwala na ocenę budowy serca,

• badanie elektrofizjologiczne (EPS), które umożliwia wykrycie zaburzeń rytmu serca i miejsca ich powstawania w mięśniu sercowym. Jest to badanie inwazyjne, podczas którego do serca wprowadza się specjalny cewnik.

Podczas badania elektrofizjologicznego wykonuje się zwykle ablację, czyli zabieg mający na celu zniszczenie tkanki będącej źródłem arytmii. Jeśli lekarz podejrzewa, że Twoje dolegliwości mogą mieć podłoże psychiczne, skieruje Cię na konsultację do psychiatry.

Na czym polega leczenie kołatania serca?

Leczenie osób zmagających się z kołataniem serca zależy od przyczyny dolegliwości. W przypadku arytmii nadkomorowych i wielu tachykardii komorowych dużą skuteczność ma ablacja. Zaburzenia rytmu serca można również leczyć farmakologicznie. Najczęściej stosuje się beta-blokery oraz antagonistów kanału wapniowego. Kołatanie serca związane z niedokrwistością, nadczynnością tarczycy czy zaburzeniami lękowymi ustępuje zwykle w wyniku leczenia choroby podstawowej.

• Przeczytaj także: Wzmocnienie serca – zioła, które warto wybrać.