Kurkuma - w jakim celu stosować?

Kurkuma - co to jest?

Kurkuma to określenie stosowane dla rośliny o nazwie ostryż długi (Curcuma longa), która należy do rodziny imbirowatych (Zingiberaceae). Jest ona powszechnie używana jako przyprawa i składnik znanej mieszanki przyprawowej - curry. Kurkuma, a konkretnie najważniejszy związek w niej występujący, kurkumina, charakteryzuje się żółto-pomarańczową barwą i z tego względu jest wykorzystywana jako barwnik. W składzie produktów spożywczych występuje pod numerem E100. Kurkuma ma również zastosowanie lecznicze, które sięga prawie 4000 lat. Roślina ta jest uprawiana w klimacie tropikalnym, a jej największym producentem są Indie.

Kurkuma - wartość odżywcza

Kurkuma jest powszechnie spożywana w bardzo niewielkich ilościach. Z tego powodu nie dostarcza zbyt wielu składników odżywczych. Wartość energetyczna kurkumy wynosi 312 kcal/100 g. Wynika ona głównie z obecności węglowodanów (67,1 g/100 g), gdyż poziom białka (9,68 g/100 g) i tłuszczów (3,25 g/100 g) jest bardzo niski. W kurkumie znajduje się wiele składników mineralnych, ale w śladowych ilościach. Zawartość poszczególnych pierwiastków kształtuje się następująco:

• wapń - 168 mg/100 g,

• żelazo - 55 mg/100 g,

• magnez - 208 mg/100 g,

• fosfor - 299 mg/100 g,

• potas - 2080 mg/100 g,

• sód - 27 mg/100 g,

• cynk - 4,5 mg/100 g,

• miedź - 1,3 mg/100 g,

• mangan - 19,8 mg/100 g,

• selen - 6,2 µg/100.

Podobnie również poziom witamin nie jest satysfakcjonujący:

• witamina C - 0,7 mg/100 g,

• witamina B1 - 0,06 mg/100 g,

• witamina B2 - 0,15 mg/100 g,

• niacyna - 1,35 mg/100 g,

• kwas pantotenowy - 0,54 mg/100 g,

• witamina B6 - 0,11 mg/100 g,

• foliany - 20 µg/100 g,

• witamina E - 4,43 mg/100 g.

Właściwości zdrowotne kurkumy wynikają z obecności w niej kurkuminoidów, czyli związków bioaktywnych o szerokim wpływie na zdrowie. Najważniejszym przedstawicielem kurkuminoidów jest kurkumina.

Kurkuma - właściwości

Kurkuma i przede wszystkim obecna w niej kurkumina mają dobrze udokumentowane w literaturze naukowej działanie lecznicze. Mało kto jednak wie, na co pomaga kurkuma. Z jej potencjału zdrowotnego mogą skorzystać osoby zmagające się z nadmierną masą ciała i schorzeniami stawów, cierpiące na choroby wątroby, a także prawdopodobnie te z obniżoną odpornością.

Kurkuma na stawy

Naukowcy potwierdzili, że kurkuma ma silne właściwości przeciwzapalne. Jest ona zdolna np. do redukcji stężenia cząsteczek prozapalnych, w tym białka C-reaktywnego (CRP). Dodatkowo badacze wykazali, że stosowanie tej przyprawy może skutkować obniżeniem poziomu interleukiny-6. Wobec tego uważa się, że kurkuma jest dobra na stany zapalne. Co więcej, na podstawie tych danych naukowcy zaczęli przypuszczać, że kurkumę warto stosować na stawy. I rzeczywiście - przeprowadzone badania naukowe dowiodły, że regularne spożywanie kurkumy może być pomocne w łagodzeniu bólu stawów.

Kurkuma na odchudzanie

Zarówno suszona, jak i świeża kurkuma może być wartościowym składnikiem w diecie osób odchudzających się. Najnowsza praca naukowa z 2020 roku potwierdziła, że spożywanie kurkuminy, czyli najważniejszego związku obecnego w kłączu kurkumy, może wspomagać utratę masy ciała. Choć trzeba zaznaczyć, że skuteczność działania tej przyprawy w zakresie odchudzania nie jest zbyt wysoka.

Kurkuma na bóle miesiączkowe

Badania przeprowadzone z udziałem kobiet dowodzą, że kurkumina może złagodzić objawy PMS (zespołu napięcia przedmiesiączkowego), w tym może zmniejszać nasilenie bólu. Stąd kurkuma może być cennym składnikiem diety u kobiet zmagających się z bolesną miesiączką.

Kurkuma na wątrobę

Kurkuma i zawarta w niej kurkumina są sprzymierzeńcami naszej wątroby. W jednym z badań jego autorzy zaobserwowali, że stosowanie kurkuminy może spowodować korzystną redukcję poziomu enzymów wątrobowych (aminotransferazy alaninowej i aminotransferazy asparaginianowej) u osób zmagających się z niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby (NAFLD). Istnieją też przesłanki, które wskazują, że kurkumina może być pomocna w łagodzeniu marskości wątroby.

Kurkuma na Helicobacter pylori i wrzody

Kurkuminie przypisuje się również właściwości przeciwwrzodowe. A to za sprawą badania naukowego, które pokazało, że związki obecne w kurkumie mogą wzmacniać skuteczność leków stosowanych w celu eradykacji Helicobacter pylori, czyli bakterii odpowiedzialnej za powstawanie wrzodów. Wobec tego wydaje się, że kurkuma może być elementem naturalnego leczenia wrzodów żołądka.

Kurkuma na przeziębienie

Mówi się, że kurkuma jest dobra na odporność i pomaga zwalczyć przeziębienie. W tym celu stosuje się tzw. złote mleko, czyli pewnego rodzaju koktajl, który poza wspomnianą przyprawą zawiera jeszcze mleko (lub napój roślinny), imbir, miód i olej roślinny. Trzeba jednak podkreślić, że brakuje badań naukowych, które mogłyby potwierdzić takie działanie.

Kurkuma w proszku - stosowanie zewnętrzne

Korzyści zdrowotne można osiągnąć, stosując również maseczkę z kurkumy na twarz. W opinii wielu osób może ona pomagać w redukowaniu zmarszczek i cieni pod oczami, zmniejszaniu przebarwień skóry, a także w łagodzeniu podrażnień. Za sprawą właściwości przeciwzapalnych kurkuma może prawdopodobnie łagodzić stany zapalne u osób z trądzikiem zaskórnikowym.