Czym są limfocyty? Jakie funkcje pełnią?

Co to są limfocyty?

Limfocyty to elementy morfotyczne krwi, które zaliczane są do populacji leukocytów, a więc do krwinek białych. Stanowią zróżnicowaną grupę, bo wśród nich wymienia się:

• limfocyty B (szpikozależne),

• limfocyty T (grasiczozależne),

• niegdyś mówiło się jeszcze o komórkach NK, które mimo podobnej budowy wykazują jednak inny sposób działania niż limfocyty.

Limfocyty to komórki o wielkości 6-15 mikrometrów. Mają stosunkowo duże jądro komórkowe i niewielką ilość cytoplazmy, czyli substancji wypełniającej komórkę. Produkowane są w różnych miejscach. Powstają przede wszystkim w czerwonym szpiku kostnym, grasicy, grudkach chłonnych błon śluzowych, śledzionie, węzłach chłonnych.

Limfocyty - normy

Morfologia to podstawowe badanie pozwalające ocenić poziom limfocytów w organizmie. Badanie poziomu limfocytów opiera się na pobraniu próbki krwi z żyły łokciowej. Prawidłowa liczba limfocytów nieco różni się w poszczególnych kategoriach wiekowych.

Wartości procentowe limfocytów powinny mieścić się w granicach:

• noworodki do 6 dni - 26-36%,

• noworodki 7-13 dni - 36-46%,

• noworodki 14-30 dni - 43-53%,

• niemowlęta - 45-75%,

• dzieci w wieku 1-3 lat - 50-70%,

• dzieci w wieku 4-5 la - 40-60%,

• dzieci w wieku 6-7 lat - 32-52%,

• dzieci w wieku 8-15 lat - 28-48%,

• młodzież w wieku 16-19 lat - 25-45%,

• dorośli - 15-40%.

Jeśli Twoje wyniki badań są nieprawidłowe, najlepiej skontaktuj się z lekarzem. Zarówno zbyt wysoki, jak i zbyt niski poziom limfocytów stanowi wskazanie do dalszej diagnostyki. Nadmiar i niedobór limfocytów są uważane za stany potencjalnie groźne dla zdrowia.

Jaka jest rola limfocytów?

Limfocyty B odpowiadają za rozpoznawanie antygenów i wytwarzanie przeciwciał. Antygen to substancja, która wykazuje immunogenność (zdolność do wywołania przeciw sobie odpowiedzi odpornościowej) i antygenowość (zdolność do wiązania się z przeciwciałami). Przeciwciała zaś to białka produkowane przez pobudzone przez limfocyty B komórki, które mają zdolność do łapania antygenów. Odgrywają kluczową rolę w obronie organizmu przed pasożytami, bakteriami, wirusami i innymi patogenami.

Od limfocytów T zależy odpornościowa odpowiedź komórkowa, czyli jeden z mechanizmów reagowania układu odpornościowego, kiedy na organizm działają szkodliwe czynniki. Limfocyty zabijają je. Działają przeciwzakaźnie i przeciwnowotworowo. Wydzielają cytokiny, czyli białka, które wpływają na wzrost i pobudzenie komórek odpornościowych. Jednakże limfocyty mogą wykazywać działanie niepożądane, kiedy zaczynają zwalczać normalne komórki organizmu. Mówi się wtedy o chorobach autoimmunologicznych.

Zaburzenia liczby limfocytów

Wśród głównych nieprawidłowości z zakresu liczby limfocytów we krwi wymienia się:

• limfocytozę - to stan, kiedy limfocyty są powyżej normy,

• limfopenię - to stan, kiedy w organizmie jest niski poziom limfocytów. Stwierdza się go, gdy liczba limfocytów spadła poniżej 1000/μl. Inne określenie, jakie możesz spotkać dla opisania tej patologii, to limfocytopenia.

Zbyt dużo limfocytów - co może oznaczać?

Zwiększenie liczby limfocytów jest objawem trwających w organizmie procesów zapalnych, które zaburzają odporność organizmu. Podwyższoną liczbę limfocytów obserwuje się w czasie rekonwalescencji po przebytych chorobach infekcyjnych i zakażeniach, takich jak mononukleoza zakaźna, bruceloza, gruźlica, cytomegalia. Wpisuje się też w objawy krztuścowe. Limfocyty powyżej normy można zaobserwować przy pospolitych chorobach, jak ospa wietrzna, grypa, przeziębienie, świnka, różyczka. Znacznie podwyższony poziom limfocytów występuje w chorobie Addisona, zapaleniu naczyń, chorobie Crohna, wrzodziejącym zapaleniu jelit, przy nadmiarze hormonów tarczycy. Bardzo duża limfocytoza jest objawem chorób rozrostowych układu chłonnego i towarzyszy chłoniakom, szpiczakowi mnogiemu, przewlekłej białaczce limfatycznej.

Czego oznaką jest zbyt mała ilość limfocytów?

Za obniżone limfocyty może odpowiadać wiele czynników. Stan ten występuje we wrodzonych i nabytych defektach odpornościowych. Oto przykładowe schorzenia, jakim towarzyszy ta nieprawidłowość:

• AIDS,

• choroba Hodgkina,

• mocznica,

• zespół wstrząsowy,

• zespół popromienny,

• różne rodzaje nowotworów,

• WZW,

• stwardnienie rozsiane,

• toczeń,

• reumatoidalne zapalenie stawów,

• niewydolność nerek i krążenia.

Niski poziom limfocytów występuje przy niektórych schorzeniach dziedzicznych, takich jak zespół Wiskotta-Aldricha, zespół DiGeorge’a, anemia aplastyczna. Bywa konsekwencją stosowania kortykosteroidów i leków cytostatycznych. Obniżenie limfocytów obserwowane jest też podczas pierwszej fazy chorób infekcyjnych.

Nie tylko choroby prowadzą do spadku liczby limfocytów. Predysponuje do niego również doświadczanie stresowych sytuacji czy zbyt intensywny wysiłek fizyczny. Przy limfopenii wykazuje się wzmożoną podatność na zakażenia i infekcje wirusowe oraz bakteryjne. W związku z tym można się łatwo przeziębić, występuje skłonność do powstawania czyraków na skórze i owrzodzeń jamy ustnej.