Lubczyk – aromatyczne zioło, które warto włączyć do codziennej diety
Lubczyk jest częścią tej samej rodziny, co seler. Cenimy go za aromat, szerokie zastosowanie i ogromne właściwości zdrowotne, znane od tysiącleci. Można wykorzystać różne jego elementy zarówno w kuchni podczas przygotowywania ulubionych dań, jak i w ziołolecznictwie. Warto sprawdzić na własnej skórze jego niezwykłe moce.
Lubczyk – ogólna charakterystyka
Lubczyk ogrodowy to jedno z tych ziół, które dobrze zakorzeniło się w polskiej tradycji ziołoleczniczej oraz kulinarnej. Wiąże się z nim wiele mitów i przekonań. Nasze babcie stosowały go, aby wyleczył drogi oddechowe, oraz przekazywały z pokolenia na pokolenie wiedzę o tym, że ma niezwykłą moc jako afrodyzjak. Uważany jest za roślinę leczniczą i można wykorzystywać wszystkie jego części – kłącza, łodygę, liście czy nasiona. Jego smak możesz również poczuć w bardzo popularnej przyprawie maggi, którą większość z nas ma w swoich kuchniach. Jeśli nie wyobrażasz sobie sosu lub zupy bez tego dodatku, sprawdź, dlaczego warto do diety włączyć również lubczyk w innych postaciach.
Świeży lubczyk można pomylić z pietruszką, gdyż jego liście, gdy są w pęczku, wyglądają bardzo podobnie. Lipiec i sierpień to czas, gdy zioło kwitnie, rozwijając delikatne żółte kwiecie zebrane w baldachimy. Lubczyk znali już starożytni Grecy i Rzymianie, dla których był ważnym elementem ówczesnych sadów. Dziś uprawiamy go nawet w przydomowych ogrodach (nie nadaje się do doniczek), więc tym bardziej warto przede wszystkim docenić jego właściwości lecznicze, ale dobrze wiedzieć też, że wykorzystywany jest również w kosmetyce. Olejek pozyskiwany z rośliny znaleźć można w niektórych perfumach lub w płynach do kąpieli. Dodaje im charakteru i ostrości w wyrazie.
Z całej rośliny to korzeń lubczyku ma największe właściwości lecznicze. Zbierać go możesz jesienią, najczęściej w drugim lub w trzecim roku kwitnienia rośliny. Następnie powinieneś go szybko i dokładnie wyczyścić, podzielić na mniejsze części i wysuszyć w niezbyt wysokiej temperaturze. Liście możesz zrywać wiosną, najlepiej tuż przed wrzuceniem do potrawy, lub ususzyć. Ich gorzki i korzenny smak nadaje charakteru zupom, sosom, marynatom do mięs, daniom jednogarnkowym czy sałatkom.
Jakie składniki odżywcze ma lubczyk?
Wiesz już, jak lubczyk wygląda, z czego jest zbudowany i że wykorzystać można tak naprawdę wszystkie jego części. Nie dość, że jest zdrowy, to jeszcze sprzyja ekologii i nie marnujesz żadnych elementów rośliny. W kuchni przydadzą się nawet nasiona lubczyku. To wygodny sposób, aby zwiększyć spożycie ważnych dla naszego zdrowia mikroelementów. Niektóre z nich mają właściwości moczopędne, wiatropędne, wykrztuśne czy przeciwzapalne. A co w lubczyku jest wartego naszej uwagi?
To zioło, w którym występuje przede wszystkim bardzo charakterystyczny i bogaty w składniki aktywne olejek eteryczny. Jego zapach powoduje, że staje się cennym dodatkiem w produktach kosmetycznych, takich jak perfumy, płyny i olejki do kąpieli. Znajdują się w nim między innymi żywice, cukry, skrobia, ftalidy, kwasy polifenolowe, związki kumarynowe, a w korzeniu też sole mineralne, garbniki czy kwasy organiczne. Na szczęście coraz częściej przekonujemy się do wykorzystania ziół w przyrządzanych w domach posiłkach. Dzięki nim możesz w tak prosty i do tego smaczny sposób dostarczyć sobie ważnych substancji odżywczych.
Jakie właściwości ma lubczyk?
Wszystkie składniki odżywcze i regularne spożycie zioła przekładają się bezpośrednio na jego korzystny wpływ na stan naszego zdrowia. Właściwości lubczyku są warte uwagi, jeśli chcesz w naturalny sposób zadbać o układ moczowy, pokarmowy, a nawet o drogi oddechowe. Przede wszystkim warto włączyć do diety świeże zioło, gdy dokucza ci kamica nerkowa lub inne zaburzenia pracy i stany zapalne nerek. Lubczyk działa moczopędnie, poprawia też przepływ krwi w naczyniach krwionośnych w nerkach. Ponieważ zalecany jest w leczeniu chorób dróg moczowych, kojarzony jest również jako naturalny środek łagodzący dolegliwości związane z prostatą.
Zioło działa rozkurczowo na przewód pokarmowy, sprzyja zatem poprawie perystaltyki jelit, ale wykorzystywane jest również w leczeniu dolegliwości trawiennych czy wrzodów żołądka naturalnymi metodami. Dodając go do ulubionych potraw, pozbędziesz się problemów ze wzdęciami, bólem brzucha, niestrawnością, brakiem łaknienia, jak również poprawisz pracę wątroby i dróg żółciowych. Podkreślisz smak potrawy, jednocześnie dbając o układ trawienny. Czego chcieć więcej?
Możemy dodać, że lubczyk, jedzony samodzielnie lub w mieszance innych ziół, łagodzi bóle menstruacyjne, pomaga walczyć z miażdżycą, a olejek lubczykowy dodany do kąpieli czy płukanki pomaga odnieść sukces w walce z łuszczycą skóry głowy. Regularne spożywanie lubczyku wiąże się ze zwiększeniem popędu seksualnego.
Kiedy lepiej nie spożywać lubczyku?
Jak w przypadku każdego produktu, nadmierne spożycie tego zioła może przynieść niepożądane dolegliwości. To, co jednym pomaga, innym może zaszkodzić. Warto o tym pamiętać, stosując różne składniki w kuchni. Lubczyk jest lekkostrawny, więc nie ma przeciwwskazań do jego spożywania. Chyba że zauważyłeś u siebie nadwrażliwość na glutaminian, wtedy zbyt dużo lubczyku w daniu może wywołać reakcje podobne do tych, jakie masz po spożyciu pełnych tego syntetycznego dodatku potraw instant czy dań kuchni chińskiej.
Ponieważ lubczyk znany jest z właściwości rozkurczowych, powinny pamiętać o tym kobiety w ciąży, dla których mogłyby być one niebezpieczne. O ile kilka listków zioła w ulubionym daniu nie powinno zaszkodzić, o tyle preparaty zawierające wyciąg z lubczyku już mogą wywołać pewne problemy. Umiarkowane spożycie, dodawanie niewielkich ilości do przygotowywanych dań ma jednak wiele korzyści zdrowotnych.
- A. Ożarowski, W. Jaroniewski, Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, wyd. II, PZWL, Warszawa 1987.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.