Zastosowanie i właściwości manioku jadalnego

Maniok jadalny – co to jest?

Maniok jadalny jest trzymetrowym krzewem pochodzącym z Brazylii. Jego bulwy korzeniowe mogą osiągać długość nawet 60 cm, grubość zaś 10 cm. Z kolei masa korzeni pojedynczej rośliny wynosić może aż do 4 kg. 

Bulwy manioku, które najczęściej są wspominane w zakresie medycyny ludowej, mogą nieco przypominać ziemniaki. Z zewnątrz, podobnie jak ziemniaki, są bowiem ciemnobrązowe, a wewnątrz białe lub kremowe. Pomyłka jest jednak praktycznie niemożliwa ze względu na rozmiar bulw.

Maniok jadalny – co mówi o nim medycyna niekonwencjonalna?

Przeglądając źródła wiedzy o medycynie niekonwencjonalnej, można natknąć się na informacje o wielu nieprawdopodobnych właściwościach manioku jadalnego. Bulwy brazylijskiej rośliny mają podobno pomagać łagodzić przewlekłe stany zapalne, równoważyć florę bakteryjną jelit oraz leczyć takie choroby jak artretyzm czy rak.

Maniok jadalny jest polecany także jako dietetyczna alternatywa dla osób z nietolerancją glutenu, celiakią oraz cukrzycą. W przypadku diabetyków kluczową rolę odgrywać ma tzw. skrobia oporna, która nie jest wchłaniana i dzięki temu nie ma wpływu na poziom glikemii.

Maniok jadalny – jakie naprawdę ma właściwości?

Maniok gorzki stanowi jeden z podstawowych elementów diety w wielu społecznościach tropikalnych. W 100 g warzywa znajduje się 120 kcal. Około 68% jego składu stanowi woda, 27% to węglowodany, 3% białka i 0,5% – tłuszcze. 

We wnętrzu rośliny kryją się bardzo cenne witaminy oraz makro- i mikroelementy niezbędne dla funkcjonowania organizmu człowieka. Witaminy, o których mowa, to witamina C, B1 (czyli tiamina), B2 (ryboflawina) oraz B3 (niacyna). Z kolei makro- i mikroelementy występujące w manioku jadalnym to: fosfor, wapń, magnez, potas, sód, jod, miedź, cynk i mangan.

Pomimo występowania wielu prozdrowotnych składników maniok jadalny nie nadaje się do stosowania leczniczego. Choć znany jest od wieków, do tej pory nie udało się naukowo udowodnić jego działania przeciwnowotworowego. Natomiast już w XX wieku dr Ernst Theodore Krebs jednoznacznie stwierdził, że zawarta w roślinie amigdalina skutecznie uniemożliwia leczenie nią ludzi.

Oprócz zastosowania kulinarnego (po odpowiedniej obróbce termicznej) maniok jadalny nadaje się do stosowania zewnętrznego. Zawarte w nim substancje bakteriobójcze umożliwiają dezynfekcję ran. Dodatkowo ekstrakt z liści rośliny można stosować także w przypadku otarć. Maniok ma bowiem wpływ na produkcję płytek krwi oraz usprawnienie krążenia.

Maniok jadalny – na co należy uważać?

Bezwzględnie należy pamiętać, że maniok jadalny nie jest jadalny na surowo. Bez odpowiedniej obróbki termicznej roślina nie tylko nie ma właściwości zdrowotnych, lecz także stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka.

Swoje negatywne właściwości maniok gorzki zawdzięcza amigdalinie (witaminie B17), która należy do grupy glikozydów cyjanogennych. Wśród objawów ostrego zatrucia tym związkiem wymienia się spadek ciśnienia krwi, znacznie przyspieszony puls, bóle i zawroty głowy, wymioty i biegunkę, skurcze oraz drgawki na skutek niedotlenienia komórkowego. W przypadku wystąpienia takowego stanu konieczna jest natychmiastowa pomoc lekarska.

Warto pamiętać, że szkodliwe glikozydy cyjanogenne odnaleźć można nie tylko w manioku gorzkim. Występują one także np. w pestkach moreli oraz owocach czarnego bzu. Wokół tych składników także narosło wiele szkodliwych mitów zdrowotnych.

Oprócz wymienionych wyżej produktów niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia stanowić może także zawarta w niektórych warzywach solanina. Odnaleźć ją można między innymi w zielonych ziemniakach, zielonej części marchewki (część wystająca nad ziemią) czy surowym bakłażanie. Trująca substancja może spowodować poważne zatrucie pokarmowe, zapalenie nerek, a nawet śpiączkę. 

Maniok jadalny – jak smakuje i jak je jeść?

Maniok gorzki spożywać można jedynie po odpowiedniej obróbce termicznej. Ze względu na uderzające podobieństwo do ziemniaka najbardziej polecaną metodą jest gotowanie. 

Aby maniok stał się możliwy do spożycia, należy gotować go w wodzie około 25 minut (do miękkości). Z przygotowanych w ten sposób bulw wykonać można purée. Wystarczy roztłuc je wraz z odrobiną ulubionych przypraw i masła.

W smaku maniok jadalny przypomina dobrze nam znane ziemniaki. Niektórzy smakosze podpłomycza najużyteczniejszego wskazują także na lekki posmak migdałów. 

Maniok jadalny – gdzie można go kupić?

Maniok jadalny nie jest rośliną szczególnie popularną w naszym kraju. Przez to bardzo trudno znaleźć go w sklepach stacjonarnych. Nieco łatwiej zakupić bulwy manioku w sieci. Dostępne są między innymi na stronach oferujących zdrowe egzotyczne przysmaki. 

Dobrą alternatywą dla manioku jadalnego jest wykonywana z niego tapioka (skrobia). Jest znacznie łatwiej dostępna i dzięki temu ma także znacznie niższą cenę. Odnaleźć ją można zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i w sieci.