Masaż sportowy nie tylko dla wyczynowców
Sport to zdrowie, dokładnie tak, jak masaż sportowy. Pominięcie tego elementu w swoim mniej lub bardziej ambitnym planie treningowym może skutkować kontuzjami i urazami. Wielu trenujących zapomina, że proces regeneracji po wysiłku fizycznym jest tak samo ważny jak on sam. Sprawdźmy więc, jakie rodzaje masażu sportowego mamy do wyboru.
Dla kogo jest masaż sportowy?
O tym, że aktywność fizyczna to samo zdrowie, nie trzeba nikogo przekonywać. Czy to przypadek, że sportowcy ciągle leczą jakieś kontuzje? Dla osób zdystansowanych wobec każdej dyscypliny sportowej zapewne będzie to idealny pretekst, by nawet nie wstawać z kanapy. Zanim jednak na dobre w niej ugrzęzną, warto, by poszerzyli swoją wiedzę w zakresie, chociażby, masażu sportowego. Nikt im nie obieca, że po wykonaniu kilku masaży sportowych i bez żadnego wysiłku staną się maratończykami. Nie ukrywamy – to zabieg przeznaczony dla osób aktywnych. Dlatego, aby korzystać z jego dobrodziejstw, najpierw trzeba dołączyć do ich grona. Masaż sportowy nie jest przeznaczony wyłącznie dla sportowców wyczynowych (tak jak diety biegacza nie stosują wyłącznie uczestnicy maratonów). Coraz częściej decydują się na niego amatorzy, trenujący mniej lub bardziej intensywnie.
Do czego jest potrzebny masaż w sporcie?
Masaż sportowy zalicza się do najczęściej praktykowanych form rehabilitacji czy odnowy biologicznej u sportowców, niezależnie od dyscypliny. To intensywny zabieg, którego celem jest wywołanie uczucia odprężenia w organizmie zmęczonym treningiem. Wykonuje się go przed treningiem, nierzadko w jego trakcie, a także po nim. W pierwszym i drugim przypadku chodzi o rozmasowanie spiętych mięśni, by uniknąć kontuzji, w trzecim – o zapobiegnięcie zakwasom i odprężenie całego ciała. Podobnie działa to w przypadku rollowania. Przyjęło się, że wykonuje się je po ćwiczeniach, tymczasem zrobienie tego również przed nimi sprawi, że rozluźnione mięśnie będą lepiej pracować, a trening stanie się bardziej efektywny. Wśród części ciała, które najbardziej narażone są na kontuzje i które najczęściej trzeba rozmasowywać lub poddawać kąpielom solankowym, znajdują się przede wszystkim łydki, zginacze bioder oraz mięsień pośladkowy średni, odwodzący uda.
Jak przebiega masaż sportowy?
Amatorzy sportu o mniejszej intensywności z całą pewnością inaczej będą oceniać masaż sportowy niż osoby trenujące zawodowo. Pierwsza grupa prawdopodobnie sklasyfikuje zabieg jako odprężający i relaksacyjny. Druga powinna się skupić na jego leczniczych właściwościach. Dynamika masażu sportowego ściśle zależy od intensywności treningów. Zabieg opiera się na założeniach masażu klasycznego, więc pojawiają się w nim elementy rozcierania mięśni, głaskania, ugniatania oraz oklepywania. Różnica polega na tym, że w wersji sportowej trzeba w te czynności włożyć więcej siły, dlatego masaż dla sportowców bywa momentami bolesny. W każdym razie nie bardziej niż zakwasy. W ten właśnie sposób pobudzane jest krążenie i poprawia się przepływ limfy. Kolejna zaleta masażu sportowego to rozluźnienie i dotlenienie mięśni, dzięki czemu pacjenci czują się zrelaksowani.
To bardzo ważne, bo zmęczony wysiłkiem fizycznym organizm, by się zregenerować, oprócz dobrze wykonanego masażu potrzebuje odpoczynku. Czasem zbyt intensywny trening, niezakończony rozciąganiem i masażem, sprawia, że pojawiają się problemy z zaśnięciem, które mogą przechodzić w bezsenność. Odpoczynek jest więc tak samo ważny jak aktywność go poprzedzająca. Regeneruje się wtedy nie tylko ciało, ale również umysł.
Rodzaje masażu sportowego
To byłoby zbyt proste, gdyby w sporcie, który ma przecież tyle dziedzin, istniał tylko jeden rodzaj masażu sportowego. Wyróżniamy ich 6, a każdy z nich dopasowywany jest do potrzeb pacjenta. Masażysta podczas zabiegów stosuje różne techniki, jednych pacjentów masuje mocniej, innych delikatniej. Zabiegi trwają od 10 minut (masaż przed wysiłkiem) do godziny (masaż treningowy).
Odpowiednio dobrany masaż sportowy pomaga w szybszej regeneracji po treningu. Dobrze, jeżeli jest połączony z planem rehabilitacyjnym czy nawet leczniczym (taki masaż zaleca się np. osobom mającym miażdżycę). Jakie więc masaże mamy do wyboru?
Masaż treningowy
Jest na tyle uniwersalny, że można go wykonywać przed treningiem i po nim (jeżeli po, to konieczne jest zachowanie co najmniej 5-godzinnej przerwy). Systematyczne zabiegi pomagają budować kondycję oraz ustabilizować działanie przepływów nerwowych w organizmie.
Masaż startowy
Zwany jest także masażem przedstartowym lub przedwysiłkowym. Zaleca się go jeszcze przed rozgrzewką, ponieważ jego celem jest odpowiednie przygotowanie mięśni i stawów do wysiłku. To ważny punkt, gdyż masaż startowy wpływa także na uspokojenie w sferze emocjonalnej, co jest istotne szczególnie przed występem, np. w zawodach sportowych.
Masaż powysiłkowy
Masaż sportowy powysiłkowy to zabieg przeprowadzany po treningu. Ma zapobiec powstawaniu urazów oraz przyspieszyć proces regeneracji, by organizm mógł jak najszybciej podjąć kolejne sportowe wyzwanie.
Masaż kondycyjny
Niezbędny jest w przypadku dłuższych przerw między treningami. Ich wznowienie niesie większe ryzyko kontuzji, dlatego taki masaż wykonuje się, by utrzymać sprawność fizyczną sportowca na stałym poziomie.
Jak często można korzystać z masażu sportowego?
Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Częstotliwość wykonywania zabiegów zależy od tego, czy sportowcem jest mężczyzna, czy kobieta, ile ma lat oraz jak często i co trenuje. Ważne, by wykonywać masaże jak treningi, których intensywność stopniowo trzeba zwiększać. Masażysta nie może cały czas przeprowadzać tego samego zabiegu, bo po pewnym czasie przestanie on przynosić rezultaty.
Z zabiegu oprócz osób kompletnie nieaktywnych fizycznie nie powinny korzystać kobiety w ciąży oraz pacjenci z chorobami onkologicznymi i układu krążenia.
- R. Hoyme, Klasyczne i nowoczesne techniki masażu, Białystok 2020, s. 149–159.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.