Jak wygląda maślanka wiązkowa i jak ją odróżnić od opieńki miodowej?

Jak wygląda maślanka wiązkowa i gdzie występuje?

Maślanka wiązkowa jest nazywana również maślanką jadowitą, opieńką trującą lub opieńką fałszywą. Należy do grzybów trujących tak jak olszówka czy strzępiak ceglasty.

Maślankę wiązkową można spotkać w polskich lasach od kwietnia do grudnia. Jest jednym z najbardziej pospolitych grzybów blaszkowych. Ma ostry, gorzki i nieprzyjemny smak, dzięki czemu bardzo rzadko dochodzi do zatruć nią. Można ją spotkać na całym świecie. Chętnie rośnie zarówno w górach, jak i na nizinach, nie tylko w lasach, ale nawet na obumarłych częściach drzew i krzewów, najczęściej w większych zbiorowiskach.

Maślanka wiązkowa ma nagi i gładki kapelusz w kolorze pomarańczowo-żółtym lub pomarańczowo-czerwono-brązowym o średnicy do 7 cm. Kapelusze młodych maślanek są półkoliste. Wraz ze wzrostem grzyba kapelusz zmienia się na wypukły, by w ostatniej fazie stać się płaskim z małym wybrzuszeniem.

Nóżka grzyba ma wysokość do 10 cm, a grubość najczęściej 0,7 cm. Na ogół jest ona nieco dłuższa od średnicy, jaką ma kapelusz. U młodych osobników jest pełna w środku, a wraz ze wzrostem grzyba staje się pusta. Jest koloru żółtawego z odcieniem zielonego. Na jej powierzchni można dostrzec brązowe włókienka. Jeśli zostanie uszkodzona, to nie zmieni koloru.

Blaszki maślanki wiązkowej są wąskie i gęsto ułożone. Młode grzyby mają zakryte blaszki pod cienką osłonką. Zmieniają one kolor wraz ze wzrostem grzyba – od słomkowo-żółtego przez zielony, ciemno-szaro-oliwkowy, brązowy do czarnego.

Miąższ maślanki wiązkowej jest jasnożółty, a tuż przy trzonie – brązowy. Ma ostry smak, bez sprecyzowanego zapachu.

Jak maślanka wiązkowa wpływa na organizm człowieka?

Maślanka wiązkowa jest grzybem trującym, ale nie prowadzi do aż tak wielkiego spustoszenia w organizmie człowieka, jak muchomor jadowity czy muchomor sromotnikowy. Najczęściej zatrucie przebiega dość szybko po spożyciu grzyba, ale też przemija, nie powodując większych szkód dla zdrowia.

W ciągu 3 godzin od chwili spożycia maślanki wiązkowej pojawiają się pierwsze objawy ze strony układu pokarmowego. Grzyb ten jest w stanie doprowadzić do zapalenia śluzówki układu trawiennego i zaburzyć trawienie. Do głównych objawów zatrucia maślanką wiązkową należą:

• nudności i wymioty,

• bóle brzucha,

• wzdęcia,

• biegunka.

Najczęściej objawy przemijają samoistnie po 2 dniach od spożycia grzyba i nie pozostawiają w organizmie żadnych niekorzystnych zmian dla zdrowia. Warto jednak każde zatrucie grzybami skonsultować z lekarzem i zasięgnąć jego porady odnośnie do przyjmowania leków i sposobu postępowania.

Maślanka wiązkowa była przebadana przez naukowców dość dobrze. Okazało się, że mimo trujących właściwości ma zastosowanie w medycynie. Z owocników grzyba można wyizolować związek chemiczny, który działa antybiotycznie i pomaga zwalczyć gronkowca złocistego. 

To nie koniec odkryć naukowych związanych z maślanką wiązkową. Naukowcy na bazie jej grzybni stworzyli substancje, które są w stanie hamować wzrastanie komórek wirusa polio.

Jak odróżnić maślankę wiązkową od opieńki miodowej?

Niedoświadczony grzybiarz może pomylić opieńkę miodową z maślanką wiązkową. Oba grzyby są do siebie podobne, ale można je odróżnić. Przede wszystkim maślanka wiązkowa ma specyficzny, nieprzyjemny smak i aromat. Dlatego mało kto skusi się na jej konsumpcję.

Kapelusz maślanki wiązkowej waha się w swojej kolorystyce od żółto-zielonego przez siarkowo-żółty. Ma jednolity kolor, który na samym szczycie może być rdzawy. Blaszki ciemnieją wraz z wiekiem grzyba od koloru jasnożółtego aż do czarnego. Natomiast opieńka miodowa ma kapelusz miodowo-brązowy, który pokryty jest drobniutkimi, ciemnobrązowymi łuskami. Blaszki tego grzyba również ciemnieją, ale od koloru białego do beżowego.