Wskazania do mikrodiscektomii, przebieg zabiegu, rehabilitacja po zabiegu

Na czym polega mikrodiscektomia?

Stanowi ona rodzaj operacji chirurgicznej, której celem jest usunięcie przepukliny krążka międzykręgowego (tzw. wypadającego dysku), który wysunął się do kanału kręgowego i wywiera ucisk na nerwy rdzeniowe (odchodzące od rdzenia kręgowego). Za sprawą takiego ucisku możesz doświadczać zespołu nieprzyjemnych dolegliwości korzeniowych, a mikrodiscektomia sprawia, że przykre doznania neurologiczne, jak ból i parestezje, ustępują.

Mikrodiscektomia ze względu na to, że polega na wycięciu przepukliny i tym samym na uwolnieniu uwięźniętych nerwów, ma charakter wyłącznie objawowy. To operacyjna metoda leczenia objawowego. Dzięki niej możesz odczuć ulgę od przykrych doznań, ale nie oznacza ona zupełnego rozwiązania Twoich problemów z kręgosłupem, gdyż przepukliny lubią nawracać.

Po odbarczeniu ucisku korzeni nerwowych niezbędne jest dalsze leczenie. Jedną z ważnych metod jest rehabilitacja, w tym szczególnie odpowiednie ćwiczenia na wzmocnienie kręgosłupa.

Kiedy mikrodiscektomia jest wskazana?

Mikrodiscektomia może zostać zaproponowana w sytuacji, kiedy obecność przepukliny, czyli odstającego poza naturalne granice wybrzuszenia dysku, została potwierdzona odpowiednimi badaniami.

Pamiętaj, że do diagnozy przepukliny jedna wizyta w pracowni radiologicznej w celu wykonania zdjęcia RTG danego odcinka kręgosłupa może nie wystarczyć. Zdarza się, że potrzebne jest również przeprowadzenie dodatkowych badań, np. tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego, a także odbycie kilku spotkań z lekarzem neurologiem czy neurochirurgiem. Bywa bowiem, że wiele nieprawidłowości dotyczących kręgosłupa może powodować podobne do siebie objawy korzeniowe, np. guz nowotworowy. Badania pozwalają różnicować przyczyny problemów i dopasować odpowiedni tok leczenia.

Mikrodiscektomia bywa wskazana nie tylko przy przepuklinie objawiającej się dolegliwościami korzeniowymi, takimi jak ból i drętwienia miejscowe czy promieniujące wzdłuż nogi (w przypadku problemów z kręgosłupem lędźwiowym) bądź ręki (w przypadku problemów z kręgosłupem szyjnym). Zdarza się, że operacja jest zalecana w sytuacji pojawienia się tzw. deficytów neurologicznych w kończynach górnych lub dolnych, czyli zaburzeń czucia lub ruchu, związanych z obecnością przepukliny. Wskazaniem do mikrodiscektomii jest brak postępów leczenia zachowawczego (obejmującego m.in. farmakoterapię i rehabilitację ruchową wraz z zabiegami fizykalnymi), trwającego co najmniej 3–4 tygodnie.

Przeciwwskazania do mikrodiscektomii

Lekarz może rozważać innego rodzaju metodę leczenia niż mikrodiscektomia z kilku powodów. Przede wszystkim operacja może być przeciwwskazana kiedy Twój ogólny stan zdrowia nie pozwala na przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Są nimi np. kłopoty naczyniowo-sercowe czy choroba infekcyjna z gorączką i osłabieniem organizmu. Mikrodiscektomia może także nie być Tobie zaproponowana jeśli objawy korzeniowe, których doświadczasz ustąpiły w ciągu kilku tygodni od rozpoczęcia leczenia zachowawczego.

Jak przebiega mikrodiscektomia?

Mikrodiscektomia lędźwiowa czy szyjna przebiega w znieczuleniu ogólnym w pozycji leżenia na brzuchu. Operacja prowadzona jest z pomocą podglądu RTG, który pozwala precyzyjnie zlokalizować poziom przepukliny. Po 2–2,5-centymetrowym nacięciu skóry i powięzi oraz rozchyleniu tkanek specjalnymi narzędziami lekarz ma dostęp do struktur kręgosłupa i może wykonać zabieg usunięcia przepukliny. Jeśli zachodzi taka konieczność, lekarz przy okazji może dokonać dodatkowych zabiegów, np. usunięcia osteofitów (narośli kostnych), które poza przepukliną mogły dodatkowo podrażniać włókna nerwowe. W ten sposób zostaje kompleksowo odbarczona okolica kręgosłupa, odsunięte wcześniej tkanki są zwolnione, a rana zszyta i zaopatrzona drenem ewakuacyjnym z pola operacyjnego na 1 lub 2 dni.

Rehabilitacja po mikrodiscektomii

Mikrodiscektomia to małoinwazyjna technika operacji, wykonywana najczęściej endoskopowo. Dzięki niewielkiemu przezskórnemu portalowi, który umożliwia dojście narzędzi chirurgicznych do chorej okolicy, powikłania pooperacyjne są mniejsze niż po klasycznym zabiegu. Mimo to po mikrodiscektomii wskazana jest rehabilitacja.

Aktywizacja ruchowa rozpoczyna się już nawet w tym samym dniu co zabieg, jeśli tylko stan neurologiczny i ogólny pacjenta na to pozwala. Rehabilitacja zaczyna się zwykle od wstawania z łóżka i spacerów po sali w asyście fizjoterapeuty. Docelowe ćwiczenia usprawniające kręgosłup mogą zostać Ci zaproponowane po zagojeniu się rany i zdjęciu szwów. Początkowo ćwiczenia mogą mieć charakter treningów wzmacniających, ogólnie mobilizujących plecy i inne okolice ciała do ruchu, ale z czasem nastawione są na wykonywanie złożonych czynności dnia codziennego, takich jak podnoszenie i przenoszenie przedmiotów w różnych pozycjach. Po 2–3 dniach możesz otrzymać wypis, w którym znajdziesz dodatkowe zalecenia pozabiegowe, a także przeciwwskazania.

Wskazania po zabiegu

Po mikrodiscektomii dobrze jest unikać pozycji i ruchów sprzyjających bolesności operowanej okolicy. Przeciwwskazane są zwłaszcza aktywności związane ze skłonami (głównie na prostych nogach) i z nagłymi skrętami tułowia, bieganiem i skakaniem.

Przez pierwsze tygodnie od zabiegu najlepiej oszczędzać plecy, a aktywność ruchową wykonywać ostrożnie. To okres, w którym możesz pozwolić sobie na długi odpoczynek w ciągu dnia, aby odciążać kręgosłup. Pamiętaj przy tym, aby kłaść się czy siadać w odpowiednich pozycjach. Stosuj podnóżek czy wałki lub zwinięty w rulon koc umieszczony pod kolanami i w okolicy szyi. Dzięki takim akcesoriom pozwolisz kręgosłupowi utrzymać naturalne jego krzywizny w bezpiecznych warunkach odciążenia.

Po kilku tygodniach Twój stan zdrowia powinien się na tyle poprawić (jeśli wszystko przebiega bez powikłań), że możesz myśleć nad powrotem do pracy. O tym jednak ostatecznie zdecyduje lekarz.

Przez miesiąc lub nawet półtora nie jest wskazane jeżdżenie samochodem w roli kierowcy. Co więcej, w dłuższych podróżach dobrze jest robić sobie krótkie postoje, aby wstać, przejść się na spacer czy wykonać kilka ćwiczeń. Fotel ustaw w lekkim pochyleniu, aby nie siedzieć zbyt pionowo.