Czym jest mindfulness? Komu potrzebny jest trening uważności?

Co to jest mindfulness?

Mindfulness to ostatnio modne pojęcie kojarzone z rozwojem osobistym. Propagowane jest często jako prosta metoda osiągania sukcesów i satysfakcji z życia. Kojarzone bywa także z praktyką religijną czy technikami medytacji. Jeśli spotkałeś się z takimi opiniami na temat mindfulness i nie zachęciły Cię do bliższego zapoznania się z tą ideą, koniecznie przeczytaj poniższy artykuł. Dowiesz się, czym naprawdę jest sztuka uważności i jak wiele możesz wynieść z niej korzyści.

Zgodnie z najczęściej cytowaną definicją mindfulness to stan świadomości będący wynikiem intencjonalnego i nieoceniającego kierowania uwagi na to, czego doświadczamy w chwili obecnej. Innymi słowy, jest to całkowita koncentracja na tym, czego się w danym momencie doznaje (bez względu na to, czy chodzi o kontakt z drugim człowiekiem, picie herbaty czy własne uczucia), przeżywania rzeczywistości takiej, jaką jest, bez osądzania jej.

Praktyka mindfulness służy nie tylko koncentracji na jednej rzeczy. To szczególny rodzaj uwagi, bo wiąże się ona z całkowicie otwartą postawą wobec tego, co dzieje się tu i teraz. To sztuka „odsuwania na bok” umysłu, zbędnych emocji. To przeżywanie bieżącej chwili bez odnoszenia jej do swoich wcześniejszych doświadczeń (wracania do przeszłości) albo oczekiwań czy obaw (wybiegania w przyszłość).

Mindfulness a medytacja

Znaną i praktykowaną od tysiącleci w kulturze Wschodu ideę mindfulness rozpropagował na Zachodzie amerykański profesor medycyny Jon Kabat-Zinn. Zafascynowany religią buddyjską i medytacją zen, na podstawie zasady uważności opracował program redukcji stresu, zaburzeń lękowych, a nawet bólu. Z powodzeniem zaczął stosować go w leczeniu swoich pacjentów.

Choć mindfulness wywodzi się z tradycji buddyjskich, nie jest praktyką religijną i aby nie wzbudzać takich skojarzeń, Kabat-Zinn nie posługiwał się nawet pojęciem medytacji. Mindfulness to metoda pracy z własnym umysłem, którą można praktykować niezależnie od wiary. Wbrew obiegowym opiniom nie ma ona także nic wspólnego z „odmiennymi stanami świadomości”.

Choć mindfulness uczy, jak się wyciszyć, i może być źródłem głębokiego relaksu, nie oznacza oderwania od rzeczywistości, często kojarzonego z medytacją. Wprost przeciwnie, jest to głębokie doświadczanie świata, codziennego życia, z pełną akceptacją tego, jakim ono jest. Wbrew pozorom nie jest to jednak łatwa sztuka. Wymaga ona pewnej wiedzy i praktyki.

Jak wygląda trening mindfulness? 

Uważność nie jest zdolnością, którą musisz pozyskać – jest ona naturalnym zasobem każdego z nas, który można uwolnić poprzez regularne ćwiczenie. Ponieważ jednak nie mamy zwyczaju przeżywać rzeczywistości w taki sposób, propagatorzy sztuki mindfulness – od Kabat-Zinna poczynając – opracowali szereg treningów.

Jednym z nich jest program redukcji stresu opartej na uważności (ang. Mindfulness-Based Stress Reduction – MBSR). Powstał na podstawie tradycyjnych form medytacji i elementów jogi, ale został zaadaptowany do stylu życia ludzi Zachodu. Pozwala na opanowanie sztuki uważności podczas codziennych zajęć, takich jak jedzenie czy prowadzenie samochodu.

Trening uważności możesz odbyć także w ramach terapii poznawczej opartej na uważności (Mindfulness-Based Cognitive Therapy – MBCT). To program adresowany głównie do osób cierpiących na nawracające epizody depresji. Prowadzony jest wyłącznie przez lekarzy, psychologów. Łączy ćwiczenia z zakresu MBSR z elementami terapii poznawczo-behawioralnej.

Propagatorzy metody opracowali także trening mindfulness dla dzieci. Zajęcia mają wyposażyć je w umiejętności, których nie uczy się w szkole. Pozwalają im ćwiczyć koncentrację uwagi (pojmowaną inaczej niż siedzenie cicho i zajmowanie się tym, co reszta grupy), obserwować własne emocje i akceptować je, rozwijać życzliwość wobec innych. 

Co dają ćwiczenia mindfulness? 

Regularne ćwiczenia mindfulness służą zdrowiu psychicznemu i fizycznemu. Liczne badania naukowe wykazały, że nie tylko pozwalają wypracować nowe nawyki, ale też zwiększają neuroplastyczność mózgu. W efekcie trening podnosi jakość życia osób, które nieustannie się zamartwiają, nie radzą sobie ze stresem, trudnymi emocjami, ale także wspomaga leczenie depresji, nerwic, uzależnień, bezsenności czy zaburzeń odżywiania.

 Dzięki treningowi uważności możesz:

• nauczyć się panować nad stresem,

• rozwinąć inteligencję emocjonalną (empatię, samoświadomość),

• opanować sztukę cieszenia się z prostych rzeczy,

• podnieść jakość swojego życia seksualnego,

• wzmocnić poczucie własnej wartości,

• uzyskać wewnętrzną harmonię i spokój.

Treningi mindfulness mają postać ośmiotygodniowych kursów, które organizowane są w placówkach medycznych, szkołach czy ośrodkach rozwoju osobistego. Spotkania odbywają się raz w tygodniu i trwają 2–3 godziny.