Mioglobina – czym jest? Jakie funkcje pełni w organizmie?

Mioglobina – co to takiego?

Mioglobina to białko globularne obecne w komórkach mięśniowych. Jej główną funkcją jest magazynowanie cząsteczek tlenu. Mioglobina składa się z pojedynczego łańcucha polipeptydowego, który jest podobny w strukturze do hemoglobiny. Jednak w przeciwieństwie do hemoglobiny, mioglobina jest białkiem nieswoistym narządowo i występuje zarówno w mięśniach poprzecznie prążkowanych szkieletowych, jak i w mięśniu sercowym.

Jakie funkcje pełni mioglobina?

Główną funkcją mioglobiny jest magazynowanie tlenu w komórkach mięśniowych. Podczas intensywnego wysiłku, gdy zapotrzebowanie na tlen przekracza dostępność, mioglobina uwalnia zgromadzony tlen, dostarczając go do mitochondriów komórkowych. Tam tlen jest wykorzystywany do produkcji energii niezbędnej do skurczu mięśni. Dzięki temu mioglobina odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu wydolności mięśni podczas intensywnego wysiłku fizycznego. Oprócz tego mioglobina może wiązać wolne rodniki, czyli szkodliwe cząsteczki, które mogą uszkodzić komórki. W ten sposób – podobnie jak przeciwutleniacze (antyoksydanty) – chroni mięśnie przed stresem oksydacyjnym.

Znaczenie mioglobiny dla mięśni

Mioglobina umożliwia dostarczanie tlenu do mięśni w sytuacjach, gdy zapotrzebowanie na tlen jest wysokie, a przepływ krwi ograniczony. Dzięki temu mięśnie są w stanie produkować energię potrzebną do skurczu, nawet w warunkach niedoboru tlenu. Mioglobina pełni również rolę w ochronie mięśni przed uszkodzeniami wywołanymi niedotlenieniem.

Chociaż poziom mioglobiny we krwi może wzrosnąć w odpowiedzi na stan zapalny, nie jest ona klasyfikowana jako białko ostrej fazy (np. CRP). 

Mioglobina jest bardziej swoistym markerem uszkodzenia mięśni. Wysoki poziom mioglobiny we krwi może wskazywać na:

• Zawał mięśnia sercowego – czyli nagłe niedokrwienie mięśnia sercowego, które może prowadzić do jego uszkodzenia lub martwicy. Mioglobina uwalnia się z uszkodzonych mięśni sercowych do krwiobiegu i może być wykryta w badaniu krwi w ciągu kilku godzin od zawału;

• Urazy mięśni – urazy mechaniczne, takie jak uderzenia, upadki i nadmierny wysiłek fizyczny również mogą prowadzić do uszkodzenia mięśni i wzrostu poziomu mioglobiny we krwi.

• Choroby mięśni – Niektóre choroby mięśni, takie jak miopatia rabdomioliza, kardiomiopatia mogą powodować rozpad mięśni i uwalnianie mioglobiny do krwiobiegu.

Kiedy należy zbadać poziom mioglobiny?

Wskazaniem do badania poziomu mioglobiny są następujące objawy:

• ból mięśni, 

• osłabienie mięśni, 

• ciemny mocz (tzw. mocz barwy herbaty)

• nudności i wymioty. 

Lekarz może zlecić badania krwi w celu sprawdzenia poziomu mioglobiny i innych markerów uszkodzenia mięśni.

Badanie poziomu mioglobiny

Badanie poziomu mioglobiny może być zalecane przez lekarza w celu oceny stanu mięśni lub diagnozy możliwych uszkodzeń mięśniowych. Najczęściej wykonywanym testem jest oznaczenie stężenia mioglobiny we krwi. Przed badaniem pacjent powinien być odpowiednio przygotowany, np. powinien czasowo powstrzymać się przed wykonywaniem intensywnego wysiłku fizycznego i na kilka godzin przed pobraniem krwi nie spożywać posiłków.

Badanie poziomu mioglobiny polega na pobraniu próbki krwi od pacjenta, która jest następnie analizowana w laboratorium. Wysoki poziom mioglobiny może świadczyć o obecności uszkodzeń lub stanach zapalnych mięśni. Natomiast niski poziom mioglobiny natomiast może być związany z niedoborem tego białka lub innymi czynnikami. Lekarz dokładnie oceni wyniki badań mioglobiny w kontekście objawów pacjenta, innych wyników badań i historii choroby.

Pamiętaj, że wyniki badań interpretuje lekarz, biorąc pod uwagę twój stan zdrowia i pozostałe wyniki badań.

Normy dla mioglobiny

Normy dla stężenia mioglobiny we krwi mogą się nieznacznie różnić w zależności od laboratorium. Przykładowe normy wynoszą od 25 do 72 ng/ml dla mężczyzn i od 17 do 52 ng/ml [1] dla kobiet. Warto jednak pamiętać, że normy te są orientacyjne i mogą się różnić w zależności od czynników takich jak wiek, płeć, stan zdrowia.

Poziom mioglobiny a dieta

Odpowiednie nawodnienie organizmu jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania mięśni. Dehydratacja może zwiększać ryzyko uszkodzenia mięśni, co może prowadzić do wzrostu poziomu mioglobiny we krwi. Dlatego pij dużo wody, zwłaszcza podczas wysiłku fizycznego lub w upalne dni. Dieta korzystna dla mięśni, powinna być bogata w przeciwutleniacze, które pomagają chronić komórki przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki. Ich źródłem są owoce, warzywa, orzechy i nasiona. Białko zwierzęce jak również roślinne białko wegańskie są niezbędne do budowy i naprawy mięśni. Spożywanie wystarczającej ilości białka może pomóc zmniejszyć ryzyko uszkodzenia mięśni. Dobrym źródłem białka są mięso, ryby, jaja, nabiał, rośliny strączkowe i orzechy.