Jak wygląda muchomor jadowity i czy jest trujący?

Jak wygląda muchomor jadowity? Charakterystyka

Muchomor jadowity nazywany jest również muchomorem białym, bedłką pstrokatą czy muchomorem cętkowanym. Podobnie jak grzyby: olszówka, muchomor plamisty, strzępiak ceglasty czy piestrzenica kasztanowata, jest on zaliczany do grzybów trujących. Trujące toksyny, które są zawarte w muchomorze jadowitym, prowadzą do nieodwracalnych uszkodzeń wątroby. Może on doprowadzić do śmierci człowieka.

Muchomor jadowity jest raczej rzadko występującym grzybem. Co ciekawe, znajduje się pod ochroną. Jest gatunkiem, któremu grozi wymarcie. Został wpisany na Czerwoną listę roślin i grzybów Polski. Znajduje się również na podobnej liście w Holandii i też jest tam gatunkiem zagrożonym. Dlatego dobrze jest nauczyć się go rozpoznawać, by nie zaszkodzić swojemu zdrowiu i życiu, a także nie doprowadzić do zniknięcia z powierzchni Ziemi tego zagrożonego wymarciem grzyba.

Muchomora jadowitego można spotkać w lasach od lipca do października. Rośnie przede wszystkim w rejonach górskich pod sosnami i świerkami. Rzadko spotyka się go w lasach mieszanych i liściastych. Jeśli już tam się pojawi, to pod bukami lub pod brzozami. Ewentualnie można spotkać go też na terenie bagiennym. Rośnie zarówno w grupach, jak i pojedynczo. Lubi gleby kwaśne i wilgotne.

Muchomor jadowity osiąga średnicę kapelusza od 6 do 10 cm. Gdy grzyb jest młody, jego kapelusz układa się w kształt dzwonka lub stożka. Dorosły grzyb ma rozłożysty kapelusz z garbem na środku. Jego brzeg jest nieregularny, ostry i podwinięty. Kapelusz jest gładki. Niektóre okazy mają na jego powierzchni duże, nieregularne łatki.

Nóżka muchomora jadowitego, zwana trzonem, ma najczęściej od 7 do 15 cm wysokości. Jej grubość osiąga od 1 do 2 cm. Nóżka młodych grzybów jest w kształcie cylindryczna. Starsze osobniki mają smukły trzon, na dole bulwiasty. Jego podstawa znajduje się w błoniastej pochwie. Nóżka grzyba zwęża się ku górze. Ma biały kolor i jest pokryta gęstymi, dużymi łuskami.

Muchomor jadowity ma od spodniej części kapelusza blaszki. Są one koloru białego. Czasami pojawia się na nich kremowy odcień. Są one gęsto ułożone i nie trzymają się przy trzonie. Ich brzegi są postrzępione. Kolor miąższu muchomora jadowitego jest biały i nie zmienia się pod wpływem uciskania. W smaku jest łagodny, ale ma duszący i nieprzyjemny zapach.

Muchomora jadowitego można pomylić z innymi grzybami, m.in.: z muchomorem sromotnikowym, muchomorem wiosennym, a także z młodymi pieczarkami.

Jak muchomor jadowity wpływa na organizm człowieka?

Muchomor jadowity jest bardzo niebezpiecznym grzybem. Jego spożycie prowadzi do śmiertelnego zatrucia, podobnie jak w przypadku muchomora sromotnikowego.

Trującymi toksynami odpowiadającymi za zatrucia muchomorem jadowitym są oligopeptydy, takie jak fallotoksyny oraz amatoksycyny. Prowadzą one do zatrucia cytotropowego organizmu, w wyniku którego ulegają uszkodzeniu wątroba i nerki.

Zatrucie muchomorem jadowitym jest bardzo podobne do zatrucia muchomorem sromotnikowym. Pierwsze objawy zatrucia pojawiają się dopiero od 8 do 40 godzin od spożycia tego muchomora. Są to najpierw bóle brzucha, wymioty i biegunka. W ich następstwie dochodzi do odwodnienia organizmu. Pojawia się bardzo silne pragnienie. Dochodzi do kurczów mięśni, a także do zaburzeń w funkcjonowaniu układu krążenia i pracy serca. Następnie stan osoby z zatruciem się poprawia. Jest to stan bardzo złudny i przemijający, gdyż po kilku dniach dochodzi do załamania zdrowia i nieodwracalnego uszkodzenia wątroby i nerek. 

Najczęściej w ciągu 4–9 dni dochodzi do zgonu z powodu wystąpienia uszkodzenia narządów i niewydolności wielonarządowej. Bardzo ważna jest jak najszybsza pomoc lekarska w przypadku spożycia muchomora jadowitego.

Jak odróżnić muchomora jadowitego od pieczarki polnej?

Pieczarkę polną można łatwo pomylić z muchomorem jadowitym. Oba grzyby mają białe, stożkowate kapelusze. Podstawową różnicą między nimi jest kolor blaszek. Blaszki muchomora jadowitego są białe, natomiast dorosła pieczarka polna ma blaszki brązowe. Największy problem stanowi odróżnienie młodych pieczarek od muchomora jadowitego. Młode pieczarki mają blaszki szare lub różowe, ale niestety wiele osób myli je z muchomorem jadowitym. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest zbierać tylko dorosłe okazy pieczarek polnych, które mają wyraźnie ciemnobrązowe blaszki. Muchomor jadowity bez względu na wiek zawsze ma białe blaszki, a dodatkowo skórzastą pochwę przy bulwie nóżki.