Charakterystyka muchomora sromotnikowego i objawy zatrucia

Jak wygląda muchomor sromotnikowy? Charakterystyka

Muchomor sromotnikowy, nazywany również zielonawym, odpowiada za śmiertelne zatrucia grzybami na całym świecie. Znajduje się w czołówce grzybów trujących razem z: muchomorem jadowitym, muchomorem plamistym, borowikiem szatańskim, maślanką wiązkową czy piestrzenicą kasztanowatą.

Osoba, która spożyje muchomora sromotnikowego, jest narażona na ciężkie zatrucie, które niestety może doprowadzić do śmierci – nawet pomimo wdrożonego leczenia. Ludzki organizm nie potrafi poradzić sobie z rozkładem toksyn znajdujących się w tym grzybie. Najczęściej dochodzi do niewydolności wielonarządowej.

Muchomora sromotnikowego można znaleźć w polskich lasach zarówno iglastych, jak i liściastych. Najczęściej wyrasta pod sosnami, świerkami, dębami, bukami, grabami czy nawet leszczynami i kasztanowcami. Ma całkiem przyjemny aromat i miły smak, wabi owady i ślimaki. Są one odporne na toksyny muchomora sromotnikowego. Niestety to bywa zwodnicze dla ludzi. Widząc, że ślimak czy owad konsumują grzyba i nic im nie jest, można dojść do błędnego przekonania, że człowiekowi również nie zaszkodzi.

Zanim pójdziesz na grzyby, zapoznaj się dobrze z tym, jak wygląda muchomor sromotnikowy, a jak gołąbek zielonawy, gąska zielonka czy czubajka kania. Te grzyby są bardzo podobne do trującego muchomora. Pamiętaj, że jeśli masz wątpliwości, czy grzyb jest trujący, czy nie, lepiej go nie zbierać.

Muchomor sromotnikowy ma na trzonie pod kapeluszem wyraźny pierścień, który przypomina nieco kołnierz. Na dole trzon zakończony jest bulwą, która mieści się w pochewce.

Grzyb najczęściej ma średnicę około 10 cm. Gdy jest młody, jego kapelusz jest półkolisty. W miarę rozwoju zmienia kształt na postać dzwonu, a gdy w pełni dojrzeje, kapelusz staje się rozpostarty. Najczęściej jest on koloru białozielonego z jaśniejszymi brzegami lub z odcieniami białego, brązowego, żółtego i szarego. Da się go obrać ze skóry, która zbudowana jest z ułożonych w sposób promienisty włókien. Charakterystyczną cechą jest to, że blaszki muchomora sromotnikowego są białe, a gdy grzyb jest już w pełni dojrzały, mogą zmienić odcień na żółtawy.

Trzon muchomora sromotnikowego ma najczęściej około 10 cm wysokości. Natomiast grubość jego nóżki dochodzi nawet do 2 cm. Trzon jest walcowaty w białym kolorze z odcieniami żółci lub zieleni. Sam miąższ muchomora jest biały. Nie zmienia koloru, gdy zostanie uszkodzony. Pomimo miłego aromatu i smaku nie należy go spożywać ani nawet próbować, gdyż może mieć to tragiczne skutki dla zdrowia i życia.

Jak działa muchomor sromotnikowy?

Muchomor sromotnikowy jest bardzo groźny. Trucizna zawarta w jednym grzybie może zabić kilka dorosłych osób. Zawiera on w sobie 12 różnych toksyn, z czego 2 są zabójcze dla człowieka. Zostały one podzielone na 3 grupy: fallotoksyny, amatoksyny oraz wirotoksyny. Młodsze grzyby zawierają mniejsze stężenie substancji trujących, a starsze większe.

Ryzyko śmierci po spożyciu muchomora sromotnikowego sięga nawet 50%. Zjedzenie nawet niewielkiej ilości może być zabójcze. Toksyny, które zawiera muchomor sromotnikowy, uszkadzają poważnie serce, wątrobę i nerki.

Pierwszymi objawami zatrucia muchomorem sromotnikowym są: bóle brzucha, wymioty i wodnista biegunka. Najczęściej pojawiają się 8 godzin po konsumpcji. Zwodnicze może być to, że po 48 godzinach objawy ustępują. Niestety, toksyny działają w utajeniu i po przejściu tego etapu zatrucie organizmu rozwija się błyskawicznie. Alfa-amanityna, spożyta nawet w bardzo małej ilości, może uszkodzić wątrobę i inne narządy. Zaczynają pojawiać się u chorego zawroty, ból głowy i problemy z oddychaniem, tętno przyspiesza. Może dojść do zaburzenia świadomości, a nawet do utraty przytomności. Toksyny zawarte w grzybie uszkadzają coraz bardziej narządy wewnętrzne. Najczęściej do zgonu dochodzi po 3 dniach. W przypadku lżejszego zatrucia śmierć może przyjść dopiero po 2 tygodniach.

Muchomor sromotnikowy – pierwsza pomoc po spożyciu

Bardzo istotne jest, by po spożyciu muchomora sromotnikowego znaleźć się jak najszybciej pod opieką personelu medycznego. Tylko w ten sposób osoba, która zjadła muchomora, ma realne szanse, aby przeżyć. Dzięki obecnym metodom leczenia śmiertelność po zatruciu muchomorem sromotnikowym zmniejszyła się o 15%. Niestety, nawet jeżeli uda się przeżyć, trzeba zmagać się z bolesnymi konsekwencjami zdrowotnymi, takimi jak trwałe uszkodzenie wątroby czy innych narządów.

Zatrucie muchomorem sromotnikowym leczy się na trzy sposoby:

• poprzez podanie środków farmakologicznych,

• poprzez próby oczyszczania organizmu z toksyn grzyba,

• poprzez przeszczepienie wątroby.

Najważniejsze jest poprawne postawienie diagnozy. Często chory nie łączy swojego stanu ze spożyciem grzybów ze względu na opóźnione wystąpienie dolegliwości. Jest to kluczowe, by lekarz mógł określić, jaki grzyb został zjedzony, i wdrożyć odpowiednie postępowanie.

Niestety nie istnieje konkretne antidotum na amatoksynę. Nie ma też jednej skutecznej metody leczenia zatrucia tą toksyną. Konieczne są działania, takie jak: podanie środków wspomagających, płukanie przewodu pokarmowego, detoksykacja, przeszczep wątroby czy chemioterapia. Możliwe jest też przeprowadzenie dializ pozaustrojowych, które mają na celu poprawienie funkcjonowania wątroby.

Podejmuje się próby leczenia sylibininą. Nie ma jednak badań klinicznych, które dałyby miarodajne wyniki. Podawanie dożylne sylibininy pomaga chronić wątrobę i ogranicza wchłanianie amatoksyny przez ten narząd. Gdy usunie się ją z organizmu, da to szansę wątrobie na zregenerowanie się. W innym przypadku konieczna jest transplantacja narządu.