Dieta peskatariańska – wegetarianizm dopuszczający spożywanie ryb i owoców morza
Dieta peskatariańska to często pierwszy krok na drodze ku wegetarianizmowi lub weganizmowi. Ten sposób żywienia wyklucza jedzenie mięsa czerwonego i białego, ale włącza do codziennego jadłospisu ryby i owoce morza. Jest łatwiejszy do zbilansowania niż bardziej radykalne odmiany diety roślinnej. Jednak i tutaj warto ułożyć jadłospis z dietetykiem, aby uchronić się przed niedoborami składników odżywczych.
Wegetarianizm niejedno ma imię
Wydawać by się mogło, że zasady diety wegetariańskiej są proste – wystarczy nie jeść mięsa. Tymczasem ten sposób żywienia wyklucza również produkty pochodzące z uboju, czyli żelatynę produkowaną z chrząstek wieprzowych (i dodawaną m.in. do soków owocowych) czy podpuszczkę naturalną, wykorzystywaną w produkcji żółtych serów.
Aby zrozumieć, czym jest prosty wegetarianizm, warto wrócić do korzeni, czyli ajurwedy. Dieta tego starohinduskiego systemu filozoficzno-leczniczego zakłada żywienie, opierające się na warzywach i owocach, zbożach, orzechach, produktach mlecznych i miodzie.
Zwróć uwagę, że nie ma tu ryb. Nie wiedzieć czemu, wciąż wielu osobom z trudem przychodzi zrozumienie, że ryby i owoce morza to też mięso. W klasycznej diecie wegetariańskiej nie ma więc dla nich miejsca.
Decyzja o stosowaniu diety wegetariańskiej może wynikać z pobudek etycznych albo zdrowotnych. W zależności od motywacji wyboru tego sposobu żywienia dopuszczalne są pewne jego modyfikacje:
dieta fleksitariańska dopuszcza okazjonalne spożywanie mięsa,
dieta peskatariańska dopuszcza spożywanie mięsa ryb i owoców morza,
dieta laktowegetariańska poza mięsem i produktami z uboju wyklucza jaja,
dieta owowegetariańska poza mięsem i produktami z uboju wyklucza mleko i jego przetwory,
dieta laktoowowegetariańska wyklucza spożycie mięsa, ale dopuszcza jaja, mleko i jego przetwory,
dieta semiwegetariańska dopuszcza spożywanie mięsa ptactwa oraz ryb i owoców morza,
dieta pollowegetariańska dopuszcza spożywanie mięsa ptactwa,
dieta insektowegetariańska dopuszcza spożywanie owadów,
dieta wegańska wyklucza spożywanie mięsa oraz produktów odzwierzęcych (w tym mleka i jego przetworów, jaj i miodu).
Najważniejsze zasady jadłospisu diety peskatariańskiej
Najkrótsza definicja diety peskatariańskiej brzmi: klasyczny wegetarianizm, uzupełniony o mięso ryb i owoców morza. Nietrudno jednak wówczas o nieporozumienia i włączenie do diety produktów niezgodnych z tym sposobem żywienia.
Zgodnie z dietą peskatariańska jadłospis nie może zawierać mięsa ani białego, ani czerwonego. Nie ma przy tym znaczenia, czy jest ono z ptactwa, czy ze ssaków (co jest kluczowe przy semiwegetarianizmie i pollowegetarianizmie). W jadłospisie nie powinny się również znaleźć produkty zawierające żelatynę oraz podpuszczkę naturalną. Na szczęście istnieją odpowiednie alternatywy. Żelatynę zastąpić możesz agarem wytwarzanym z alg morskich (często spotkasz ten składnik w ptasim mleczku), a podpuszczkę naturalną coraz bardziej popularną mikrobiologiczną, która pozyskiwana jest z grzyba Rhizomucor miehei, a nie z żołądków cieląt.
W diecie peskatariańskiej możesz jeść ryby morskie i słodkowodne oraz owoce morza (w tym krewetki, kalmary czy homary) nawet codziennie. Nie musisz się ograniczać do wyjątkowych okazji, tak jak to ma miejsce przy fleksitarianizmie. Ponadto w jadłospisie peskatariańskim mogą być obecne mleko i jego przetwory (twaróg, kefir, jogurt, śmietana) oraz jaja będące doskonałym źródłem dobrze przyswajalnego białka.
Jeśli planujesz przejść na wegetarianizm albo weganizm, ale boisz się radykalnej zmiany, to właśnie dieta peskatariańska będzie idealnym początkiem. Nie ma również przeszkód, aby na stałe odżywiać się w ten sposób. Jeśli obawiasz się, że Twój jadłospis nie będzie dobrze zbilansowany, skonsultuj się z dietetykiem, który ułoży dla Ciebie idealnie dopasowany plan żywienia.
Dieta peskatariańska – przepisy
Przyrządzanie dań peskatariańskich nie jest skomplikowane. Wystarczy, że będziesz pamiętać, że jedynym mięsem, jakie możesz jeść, są ryby i owoce morza. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by w Twojej codziennej diecie dominowało białko wegańskie (np. sojowe, zbożowe czy z płatków drożdżowych), a to odzwierzęce było wyłącznie dodatkiem. To Ty decydujesz, co najbardziej Ci smakuje. Grunt, żeby posiłki były pełnowartościowe.
Jeśli jednak dopiero zaczynasz stosować nowy sposób odżywiania czy wręcz tylko rozważasz taką zmianę – wówczas pomysły na przepisy mogą nie przychodzić Ci tak łatwo do głowy. Co więc jeść, aby być zdrowym peskatarianiem?
Na śniadanie możesz przyrządzić energetyczną kanapkę. Sięgnij po razowe pieczywo, posmaruj je twarożkiem, dodaj plaster wędzonego łososia i ugotowane na półtwardo jajko. Całość posyp pieprzem i solą oraz odrobiną szczypiorku lub natki pietruszki.
Na drugie śniadanie świetnie sprawdzi się sałatka z krewetkami. Do jej przyrządzenia będziesz potrzebować: krewetek, pomidorów, roszponki, oliwy z oliwek, masła, soli i pieprzu. Podsmaż krewetki na patelni z odrobiną masła. Ułóż na półmisku roszponkę, pokrojone pomidory, wreszcie krewetki. Całość polej odrobiną oliwy z oliwek i przypraw do smaku.
Na obiad polecają się kotleciki z łososia. Posiekaj rybę, dodaj odrobinę bułki tartej, jajko oraz pieprz i sól. Możesz też wzbogacić przepis o szpinak podduszony wcześniej na oliwie z odrobiną czosnku. Uformuj niewielkie kotleciki i usmaż je na patelni z masłem. Jako dodatek do tego dania świetnie sprawdzi się ugotowana w osolonej wodzie ciecierzyca. Możesz ją delikatnie posypać ostrą papryką, aby nabrała wyrazistego smaku.
Na kolację możesz przyrządzić placki cukiniowe. Będziesz do tego potrzebować: cukinii, cebuli, jajka, mąki, oleju oraz pieprzu i soli. Zetrzyj cebulę wraz z cukinią na grubych oczkach tarki. Odcedź nadmiar wody, a następnie dodaj pozostałe składniki. Wykładaj masę na rozgrzaną patelnię z odrobiną oleju i smaż aż do zarumienienia placków.
- S.L. Ruttan, Dieta ketogeniczna dla peskatarian, tłum. A. Polaków, Wydawnictwo Vital, Białystok 2021.
- A. Walczak, Korzenie i współczesna medycyna ajurwedyjska – wybrane zagadnienia, „Hygeia Public Health” 2013, nr 48(3), s. 255–261.
- S. Weis-Bohlen, Ajurweda dla początkujących, tłum. A Gąsowska, Wydawnictwo Vital, Białystok 2021.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.