Jakie objawy daje rak żołądka?
Umieralność w wyniku raka żołądka jest bardzo wysoka. Wynika to z faktu, że jest najczęściej rozpoznawany jest on dopiero w zaawansowanym stadium rozwoju choroby. Nie stosuje się badań przesiewowych, które mogłyby zwiększyć wykrywalność tego nowotworu we wcześniejszym stadium.
Czym jest rak żołądka?
Rak żołądka jest nowotworem rozpoznawanym zazwyczaj na zaawansowanym etapie. Wraz z wiekiem rośnie zapadalność na ten nowotwór. Na początku choroba daje niewiele objawów, które mogą być pomylone z innymi schorzeniami. Najczęściej pojawia się ból brzucha, a także utrata masy ciała. Jeżeli zauważysz u siebie jakiekolwiek niepokojące objawy, skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu. Lekarz zleci niezbędne badania i otrzymasz skierowanie do lekarza specjalisty – gastrologa.
Najwięcej przypadków raka żołądka, bo aż około 90%, pochodzi i umiejscawia się w błonie śluzowej żołądka. Są to tak zwane gruczolakoraki. Można wyróżnić jeszcze kilka rodzajów nowotworów żołądka:
chłoniaki – powstają z komórek odpornościowych znajdujących się w ścianach żołądka. Najczęściej są to chłoniaki nieziarnicze;
guzy neuroendokrynne – powstają z komórek neuroendokrynnych. Są powiązane z wydzielaniem hormonów;
GIST – nowotwory rozwijające się w warstwie podścieliskowej żołądka.
Nowotwór żołądka, podobnie jak nowotwór płuc, najczęściej należy do zmian złośliwych. Jest bardzo trudny do wyleczenia ze względu na niespecyficzne objawy, jakie daje na początku choroby, co powoduje, że leczenie podejmowane jest późno.
Jakie są przyczyny nowotworu żołądka?
Przyczyny nowotworu żołądka mają podłoże środowiskowe, ale także genetyczne. Szacuje się jednak, że większe znaczenie w przypadku wystąpienia tego nowotworu mają czynniki środowiskowe, do których należą:
bycie nosicielem bakterii Helicobacter pylori i zapadanie na przewlekłe stany zapalne żołądka, jakie ta bakteria wywołuje (tutaj ryzyko zapadnięcia na raka żołądka wzrasta aż 10-krotnie w porównaniu do osób niebędących nosicielami tej bakterii);
zła dieta – nadmierne spożycie produktów wędzonych i soli, niedobór warzyw i owoców;
palenie tytoniu;
otyłość;
wiek pomiędzy 50., a 70. rokiem życia;
gruczolaki żołądka;
grupa krwi A;
płeć męska;
operacje żołądka;
choroba Addisona-Biermera – związana z zanikiem błony śluzowej żołądka;
zakażenie wirusem Epstein-Barr;
czynniki genetyczne (np. zespół Lyncha, polipowatość młodzieńcza, zespół Peutza-Jeghersa).
Największą grupę ryzyka dla zachorowalności na raka żołądka stanowią mężczyźni o grupie krwi A, w podeszłym wieku, którzy są nosicielami bakterii Helicobacter pylori.
Jakie objawy daje rak żołądka?
Najtrudniejsze w diagnostyce raka żołądka jest to, że daje on bardzo podobne lub wręcz takie same objawy, jakie można zaobserwować przy innych chorobach, takich jak: wrzody żołądka, refluks czy zapalenie błony śluzowej żołądka. Do najbardziej charakterystycznych objawów raka żołądka należą:
ciągły ból nadbrzusza, który nie promieniuje (ten objaw stwierdzono u 70% pacjentów),
utrata masy ciała, a nawet kacheksja, czyli wyniszczenie organizmu (50% chorych),
dodatni wynik krwi utajonej w kale (33% pacjentów),
smoliste stolce (15% chorych).
Poza wyżej wymienionymi najczęstszymi objawami nowotworu żołądka można wyróżnić jeszcze: zaburzenia połykania (tzw. dysfagia), nudności i wymioty, szybkie zaspokajanie głodu, brak apetytu, częsta niestrawność i dyskomfort w nadbrzuszu, a w zaawansowanym stadium choroby wyczuwalny guz podczas badania palpacyjnego. Jeżeli pojawi się u Ciebie jakikolwiek z wymienionych objawów, bezzwłocznie skontaktuj się z lekarzem rodzinnym, by otrzymać skierowanie i poddać się bardziej szczegółowym badaniom u gastrologa. Objawy innych schorzeń, np. objawy zapalenia jelita grubego czy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, bardzo łatwo jest pomylić z objawami raka żołądka, które nie zawsze są jednoznaczne.
Kiedy choroba postępuje, może dojść do różnego rodzaju krwawień z przewodu pokarmowego, a także do wyniszczenia organizmu. Pacjent może zmagać się z niedokrwistością i niedoborem żelaza. Guzy mogą utrudniać połykanie lub wywoływać ból w jego trakcie.
Do nietypowych objawów raka żołądka należą: wodobrzusze, żółtaczka, duszność, powiększenie wątroby, zmiany skórne (rogowacenie ciemne, rozlane rogowacenie łojotokowe), niedokrwistość, ból kości czy zapalenie naczyń. Diagnostykę w kierunku raka żołądka należy również wykonać w przypadku powiększenia węzłów chłonnych w lewej okolicy nadobojczykowej (tzw. węzła Virchowa) czy w lewej okolicy pachowej.
lek. Agnieszka Żędzian
Jak rozpoznać raka żołądka?
Jeżeli rak żołądka ma znaczną wielkość, lekarz jest czasem w stanie wyczuć go, badając palpacyjnie (dotykowo) nadbrzusze. Gdy pacjent ma niepokojące objawy, pierwszym zalecanym badaniem jest przeprowadzenie gastroskopii. Jest to najskuteczniejsze badanie, ponieważ dzięki niemu można stwierdzić obecność nowotworu i pobrać z niego materiał do badań. Na czym polega? Przez usta pacjenta do żołądka wprowadza się specjalny endoskop, który umożliwia ocenę stanu narządu, a także pobranie próbki materiału do analizy. Taki materiał trafia następnie do badania histopatologicznego. Poza gastroskopią przeprowadza się również endoskopowe badanie USG. Endoskopia pozwala ocenić, jak głęboki jest naciek guza, czy są zajęte węzły chłonne i czy nowotwór daje okoliczne przerzuty.
Jeśli powyższe badania nie dały lekarzowi pewnej diagnozy, może skierować chorego na tomografię komputerową. Badanie to pozwala wykryć guz w jamie brzusznej. Jest podstawą diagnostyczną dla osób, u których niemożliwe jest też wykonanie gastroskopii. Pomocniczo wykonuje się także rezonans magnetyczny. Dzięki niemu da się ocenić stopień zaawansowania nowotworu żołądka.
Jak leczyć raka żołądka?
Jeżeli rak żołądka jest we wczesnym stadium, leczy się go za pomocą metody endoskopowej. Wycina się go, gdy ma średnicę do 2 cm i nie posiada owrzodzeń. Pozostałe przypadki leczenia nowotworu żołądka polegają na zabiegu usunięcia żołądka albo jego części, czyli gastrektomii, a także usunięciu węzłów chłonnych znajdujących się w pobliżu. Czasami konieczne jest dokonanie resekcji śledziony lub trzustki, gdy komórki nowotworowe przeniosły się do tych narządów. W sytuacji, gdy konieczne jest całkowite usunięcie żołądka, lekarze łączą przełyk z jelitem cienkim.
W leczeniu nowotworu żołądka stosuje się także radioterapię i chemioterapię. Niestety zaawansowane stadium nowotworu nie jest możliwe do całkowitego wyleczenia. Po połączeniu żołądka z jelitem cienkim stosuje się leczenie paliatywne i zachowawcze, by poprawić stan zdrowia chorego.
- M. Śniadecki, Kryteria rozpoznawania i wczesne objawy chorób nowotworowych., Via Medica, Gdańsk, 2015.
- W.P. Polkowski, Rak żołądka – rola gastroenterologa w zespołach wielodyscyplinarnych., Gastroenterologia Kliniczna, t. 6, nr 4, 2014.
- B. Strzelec i in., Profilaktyka i leczenie raka żołądka – aktualny problem interdyscyplinarny., Pielęgniarstwo Polskie, t. 68, nr 2, 2018.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.