Jakie mogą być przyczyny nadmiernej senności? Kiedy należy się martwić?
Nadmierna senność może być zupełnie naturalna lub, wręcz przeciwnie, stanowić powód do niepokoju. Dowiedz się, jak rozpoznać różnicę i na co zwrócić uwagę.
Polecane
Nadmierna senność z przyczyn naturalnych
Jeżeli w ciągu dnia często odczuwasz senność, w pierwszej kolejności zastanów się, czy dobrze sypiasz. Główne przyczyny nadmiernej senności to niedobór snu lub jego zła jakość. Być może sypiasz zbyt krótko, nieregularnie lub Twoje otoczenie utrudnia Ci zapadnięcie w głęboki sen.
Nawet w przypadku nadmiernej senności z przyczyn naturalnych warto zastanowić się, jak poprawić jakość snu. Już jedna słabo przespana noc może skutkować wahaniami nastroju, problemami z pamięcią czy też większą podatnością na stres. Przy dłuższych, chronicznych niedoborach i rozregulowaniach jest tylko gorzej. Wymienione negatywne objawy pogłębiają się i dochodzą do nich nowe. Mowa między innymi o obniżonej odporności.
Zasady, dzięki którym unikniesz nadmiernej senności z przyczyn naturalnych
Przede wszystkim pamiętaj o regularności. Niezależnie od tego, czy następnego dnia pracujesz, czy masz dzień wolny, spróbuj chodzić spać i wstawać o tej samej porze co zwykle. Przed snem zadbaj o to, aby Twoje otoczenie emanowało spokojem i nie było w nim ostrego światła. Spróbuj zrelaksować się w inny sposób, niż patrząc w świecący ekran, który zmniejsza ilość wydzielanej przez twój mózg melatoniny. Melatonina, zwana inaczej hormonem snu, pomaga w regulacji cyklu dobowego oraz ułatwia zasypianie.
Na dobry sen źle działa również wieczorne objadanie się. Godzinę przed snem nic już nie jedz, a na wcześniejszą kolację spróbuj zjeść coś lekkostrawnego. Na jakość snu lepiej wpłyną węglowodany o niskim indeksie glikemicznym (np. kanapka z pełnoziarnistego pieczywa z pomidorem lub rzodkiewką) niż duża ilość białka (pochodzącego np. z ryb, czy innych mięs).
Nadmierna senność po jedzeniu
Nadmierna senność po jedzeniu zdarza się każdemu. Znużenie związane z trawieniem jest odczuwane przez to, że jelita potrzebują większej ilość krwi, aby trawić. Z tego powodu jej ilość w ośrodkowym układzie nerwowym się zmniejsza. Tego rodzaju senność nie powinna być zbyt częsta i intensywna, ponieważ może to świadczyć o stanie chorobowym.
Senność po jedzeniu może być objawem cukrzycy lub problemów z tarczycą, a dokładniej jej niedoczynności. Zdarza się również, że ten stan wynika z niskiego ciśnienia lub leków, które je wywołują. Co ciekawe, tego typu medykamenty nie są jedynymi, które mogą wywoływać senność po posiłku. Może ona wynikać również z przyjmowania silnych leków przeciwbólowych (np. opioidów), przeciwpsychotycznych czy przeciwdepresyjnych.
Nadmierna senność z powodu koszmarów sennych
Przyczyną gorszej jakości snu oraz bezsenności (i co za nimi idzie, nadmiernej senności w ciągu dnia) mogą być również koszmary senne. Jeżeli w nocy kilkukrotnie wybudzasz się zlany potem, lub z krzykiem, zdecydowanie powinieneś zgłosić się do specjalisty, który pomoże Ci zrozumieć i zwalczyć problem.
Być może nie zdajesz sobie sprawy z podświadomego stresu czy lęku, który odczuwasz. Zdarza się, że pacjenci, których dręczą koszmary senne, doświadczyli w życiu jakiejś traumy. Możesz nawet nie zdawać sobie z tego sprawy, ponieważ mózg potrafi wypierać niewygodne myśli i wspomnienia.
Nadmierna senność z powodu choroby
Jeżeli po przeczytaniu akapitów dotyczących naturalnej senności, stwierdziłeś, że „to nie to”, być może Twoja nadmierna senność wynika z jakiegoś schorzenia. Mowa tu przede wszystkim o pierwotnych zaburzeniach snu (zaburzenia rytmu snu i wstawania, bezdechu w trakcie snu lub narkolepsji), schorzeniach somatycznych (problemy z metabolizmem, udar mózgu, zapalenie mózgu i opon mózgowych, zespół Kleinego-Levina), nadwadze, otyłości, urazach głowy, depresji, zaburzeniach psychicznych, alkoholizmie (oraz zespole abstynencyjnym), cukrzycy, zespole niespokojnych nóg i infekcji (bakteryjnej lub wirusowej).
Dodatkowo problemy z nadmierną sennością mogą mieć osoby uzależnione od środków psychoaktywnych. Tego typu substancje wpływają negatywnie na cały organizm i psychikę uzależnionego.
Jak pozbyć się nadmiernej senności?
Sposób na pozbycie się problemu zależy przede wszystkim od przyczyny. Jeśli są to przyczyny naturalne, wystarczy zastosować się do rad z drugiego akapitu. Jeśli jednak podejrzewasz, że nadmierna senność wynika z choroby, powinieneś udać się do specjalisty. W takim wypadku najważniejsze jest poznanie i zwalczenie przyczyny, a nie samo pozbycie się dokuczliwego objawu.
- S. Chokroverty (ed.), Sleep Disorders Medicine, Oxford 1994.
- A. Kawalec, K. Pawlas, Czynniki środowiskowe wpływające na sen oraz zachowywanie higieny snu, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2013, t. 94, nr 1, s. 1–5.
- E.A. Lucas, M.B. Sterman, Experimental Neurology, „Experimental Neurology” 1975, t. 46, nr 2, s. 369–388.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.