Czym jest napad lękowy i jakie są jego objawy?
Jeżeli kiedykolwiek doświadczyłeś bardzo silnego i nagłego lęku, prawdopodobnie miałeś napad lękowy. Jego przyczyn może być kilka. Rozpoznanie ich umożliwia przeprowadzenie odpowiedniej terapii. Jest ona potrzebna szczególnie wtedy, gdy objawy nawracają lub utrudniają codzienne funkcjonowanie.
Napady lękowe są zjawiskiem, które nie zdarza się często. Według danych w ogólnej populacji w całym życiu kilkakrotnie doświadcza go 2,5% mężczyzn i 5% kobiet, natomiast aż u 15% ludzi występuje on raz. Pojawienie się napadu lękowego jest na tyle traumatycznym doświadczeniem, że skłania do poszukiwania natychmiastowej pomocy.
Polecane
Co to jest napad lękowy?
Napad lękowy (nazywany także atakiem paniki) jest sytuacją, w której nagle pojawia się bardzo silny lęk. Zwykle towarzyszą mu objawy somatyczne, czyli dotyczące ciała. Dolegliwości zazwyczaj mają duże natężenie, jednak ustępują samoistnie w krótkim czasie.
Przyczyny napadu lękowego mogą być różne. Często jest on jednym z objawów zaburzeń psychicznych. Mowa m.in. o depresji, chorobie afektywnej dwubiegunowej, schizofrenii. Doświadczają go osoby, które cierpią na zaburzenia nerwicowe (jest to np. fobia społeczna lub arachnofobia). Dolegliwości mogą zostać wywołane przyjęciem środków psychoaktywnych lub spożyciem alkoholu. Zdarza się, że napad paniki jest efektem długotrwałego stresu albo traumatycznego przeżycia.
Zespół lęku napadowego
Zespół lęku napadowego jest zaburzeniem psychicznym z grupy zaburzeń lękowych. Jego przyczyna nie została do końca poznana. Możliwe, że jest ona związana z czynnikami biologicznymi. Mowa przede wszystkim o nieprawidłowościach związanych z neuroprzekaźnikami lub receptorami noradrenergicznymi, co prowadzi do blokowania aktywności neuronów. Pod uwagę brane są również nieprawidłowe reakcje na stres lub traumatyczne przeżycia w dzieciństwie (np. bycie ofiarą molestowania, śmierć rodzica).
Zespół lęku napadowego jest zaburzeniem przewlekłym. Charakteryzuje się występowaniem intensywnych napadów lękowych, które powtarzają się co pewien czas. Przebieg zaburzenia jest inny u każdej osoby. Niekiedy objawy znacznie utrudniają codzienne funkcjonowanie - zwłaszcza gdy współwystępują z innymi zaburzeniami (np. depresją). Zdarza się jednak, że nie wpływają istotnie na życie i poddają się terapii.
Jakie są objawy napadów lękowych?
Możliwe objawy napadów lękowych to:
duszność i uczucie dławienia się,
przyspieszony oddech,
uderzenia gorąca lub zimne dreszcze,
wzmożone pocenie się,
drżenie rąk lub całego ciała,
zawroty głowy lub zasłabnięcie,
brak możliwości kontrolowania swojego zachowania,
brak możliwości kontaktowania się z otoczeniem,
nudności,
strach przed śmiercią,
uczucie, że dana sytuacja dzieje się poza osobą (tzw. derealizacja i depersonalizacja).
Objawy napadu lękowego utrzymują się przez kilkanaście minut. Najbardziej nasilone są między 2. a 10. minutą. Ustępują samoistnie. Mogą pojawiać się nagle i w określonych sytuacjach (dzieje się tak u osób, które cierpią na fobię). Pamiętaj jednak, że napady lękowe nie są związane z realnym zagrożeniem.
Co robić, gdy pojawi się napad lękowy?
Jeżeli doświadczysz napadu lękowego, odejdź na bok i usiądź w bezpiecznym miejscu. Staraj się głęboko oddychać, licząc każdy oddech. Możesz także pomóc sobie poprzez oddychanie do papierowej torby lub zastosowanie poznanych technik relaksacyjnych. Jeżeli doświadczyłeś napadów lękowych wcześniej, a lekarz przepisał Ci lek uspokajający, powinieneś go zażyć. Jeżeli jesteś w stanie, poproś osobę w pobliżu o udzielenie ci pomocy.
Lęki napadowe, które pojawiają się często, powinieneś skonsultować z lekarzem. Poznanie ich przyczyny umożliwi skuteczne leczenie. Metod terapii jest kilka. Są one dopasowywane indywidualnie. Lekarz może przepisać ci także leki do stosowania doraźnego, czyli w momencie pojawienia się napadu lękowego.
A co zrobić, gdy zobaczysz osobę, która właśnie przechodzi przez atak paniki? W takiej sytuacji przede wszystkim podejdź do niej i poinformuj, że chcesz pomóc. Pomóż jej przejść w bezpieczne miejsce i usiąść. Poproś o wykonywanie powolnych i głębokich wdechów. Wytłumacz, że miała atak paniki, jednak nie występuje żadne zagrożenie dla jej zdrowia i życia. Pozostań z tą osobą, dopóki atak paniki nie ustąpi. Wzywanie pogotowia nie jest konieczne. Zrób to, jeżeli doszło do utraty przytomności.
Jak można leczyć napady lękowe?
Leczeniem lęków napadowych zajmuje się psychiatra. Wyróżnia się farmakologiczne i niefarmakologiczne sposoby leczenia. Wśród leków, które mogą być skuteczne, wymienia się benzodiazepiny, leki przeciwdepresyjne i neuroleptyki. Ponadto pacjent może zostać skierowany na psychoterapię. Jej rodzaj, czas trwania i przebieg jest dopasowywany indywidualnie.
- K. Małyszczak, Napady paniki - jak przerwać błędne koło?, „Psychiatria po Dyplomie” 2013, nr 12, s. 30-35.
- A. Bilikiewicz, Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
- A. Wojtas, K. Jakuszkowiak-Wojten, Terapia lęku panicznego w ujęciu terapii poznawczo-behawioralnej, „Psychiatria” 2010, t. 7 nr 6, s. 227–233.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
Najchętniej czytane
