Nefrostomia – czym jest? Co warto o niej wiedzieć?

Nefrostomia – co to takiego?

Nefrostomia to procedura medyczna polegająca na wprowadzeniu cienkiego drenu przez skórę do układu moczowego, w celu odprowadzania moczu z nerek do zewnętrznego zbiornika, zwykle worka na mocz. Jest to powszechnie stosowany zabieg, który może być konieczny w różnych sytuacjach związanych z zaburzeniami pracy nerek lub dróg odprowadzających mocz.

Nefrostomia polega na utworzeniu przetoki nerkowej, która umożliwia odprowadzanie moczu bezpośrednio z nerek do zewnętrznego zbiornika. Podobnie jak stomia jelitowa pomaga odprowadzać kał, nefrostomia to alternatywny sposób odprowadzania moczu. Rozwiązanie to może być tymczasowe lub długotrwałe w przypadku poważniejszych schorzeń. 

Worki nefrostomijne są zazwyczaj wykonane z przezroczystego plastiku i mają pojemność od 500 do 2000 ml. Mają dwa porty: jeden do podłączenia cewnika nefrostomijnego, a drugi do opróżniania worka.

Istnieje kilka różnych rodzajów worków nefrostomijnych:

• worki do zawieszania na nodze – są przeznaczone do noszenia na nodze w ciągu dnia. Są zazwyczaj małe, dyskretne i nie utrudniają codziennego funkcjonowania;

• worki do spania – są większe i przeznaczone do użytku w nocy. Można je podłączyć do większego worka drenażowego, aby zapewnić ciągły odpływ moczu przez noc.

• worki pediatryczne: Te worki są mniejsze i przeznaczone dla dzieci.

• Sprawdź też, czym jest osteodystrofia nerkowa i jakie są jej najbardziej charakterystyczne objawy.

Kiedy jest konieczna nefrostomia?

Nefrostomia może być konieczna w różnych sytuacjach, w tym:

• Obstrukcja dróg moczowych – w przypadku zablokowania dróg moczowych przez złogi w nerkach, nowotwory lub inne przeszkody, nefrostomia umożliwia odprowadzanie moczu omijając zablokowane obszary. Po rozbiciu kamieni nerkowych nefrostomia może zostać usunięta, a w przypadku nowotworu może być stosowana długotrwale, aby złagodzić objawy choroby;

• Infekcje nerek – w niektórych przypadkach infekcje nerek mogą prowadzić do powstawania ropni nerkowych, które wymagają drenażu i czasowej nefrostomii. W ciężkich przypadkach zakażenia układu moczowego, gdy mocz nie może być odprowadzany naturalnie, nefrostomia może być konieczna w procesie leczenia.

• Zwężenie moczowodu – czyli zwężenie “rurki” (moczowodu), która przenosi mocz z nerki do pęcherza moczowego. Nefrostomia może być stosowana czasowo, aby umożliwić powrót do zdrowia po leczeniu zwężenia, lub trwale, jeśli zwężenie jest nieoperacyjne.

• Uszkodzenia nerek – po urazach lub operacjach nerek, nefrostomia może być konieczna do zapewnienia prawidłowego odprowadzania moczu i wspomagania procesu gojenia się.

• Krwiak nerki to stan, kiedy w nerce gromadzi się krew. Nefrostomia może pomóc w zmniejszeniu ciśnienia w narządzie i przyspieszyć powrót do zdrowia.

• Operacje na nerkach – nefrostomia może być czasowo stosowana przed lub po operacji w obrębie nerek, aby ułatwić organowi powrót do zdrowia.

Nie wszystkie choroby nerek wymagają nefrostomii. Np. w przypadku łagodnych zmian, do jakich należy torbiel korowa nerki, wprowadzanie drenu nie jest konieczne.

Nefrostomia – jak wygląda zabieg?

Nefrostomia to zabieg chirurgiczny, podczas którego lekarz musi wykonać otwór w nerce, aby wprowadzić do niego dren. Dlatego cała procedura odbywa się po podaniu znieczulenia (miejscowego lub ogólnego). Następnie:

• Pacjent musi położyć się na brzuchu;

• Lekarz dezynfekuje skórę pleców;

• Pod kontrolą obrazu (rentgen lub USG) lekarz wprowadza igłę przez skórę pleców do nerki;

• Następnie przez igłę wprowadza się dren do nerki;

• Cewnik jest mocowany do worka na mocz.

Po zabiegu pacjenci często odczuwają ból lub dyskomfort w okolicy nerki. Zazwyczaj można opuścić szpital tego samego lub następnego dnia.

Nefrostomia – powikłania i pielęgnacja:

Zabieg nefrostomii – jak niemal każda interwencja chirurgiczna – niesie ze sobą ryzyko powikłań, takich jak krwawienie, infekcja czy uszkodzenie sąsiednich struktur. Istnieje również ryzyko zablokowania lub migracji drenu. W związku z tym ważne jest monitorowanie stanu zdrowia po zabiegu oraz przestrzeganie zaleceń lekarza odnośnie pielęgnacji miejsca wkłucia i drenu.

Pacjenci z nefrostomią otrzymują od lekarza instrukcję dotyczącą codziennej pielęgnacji i utrzymania higieny miejsca wkłucia, a także monitorowania ilości i wyglądu moczu, który trafia do worka nefrostomijnego. Worki nefrostomijne są zazwyczaj jednorazowe i należy je wymieniać co 24 do 48 godzin. Regularne kontrole lekarskie są również istotne w celu oceny funkcjonowania nefrostomii i zapobiegania ewentualnym powikłaniom.

Nefrostomia – jak długo?

Czas, przez jaki konieczne jest utrzymywanie nefrostomii, może różnić się w zależności od rodzaju schorzenia, przez które została ona wykonana oraz reakcji pacjenta na leczenie. W niektórych przypadkach nefrostomia może być konieczna tymczasowo, do czasu odblokowania dróg moczowych lub do czasu poprawy funkcjonowania nerek. W innych przypadkach może stać się stałą formą leczenia, zwłaszcza jeśli w grę wchodzą trwałe uszkodzenia nerek lub przewlekłe infekcje.

Jaki lekarz decyduje o zastosowaniu nefrostomii?

O zastosowaniu nefrostomii decyduje zwykle specjalista w zakresie diagnostyki i leczenia chorób nerek, czyli nefrolog. Nefrostomię może wykonać nefrolog, urolog lub chirurg ogólny. Jeśli obserwujesz u siebie niepokojące objawy związane z nerkami, udaj się do jednego z tych specjalistów.