Nerwica lękowa - jakie są jej typowe objawy?
Nerwica lękowa to dawna nazwa dolegliwości określanych dzisiaj zaburzeniami lękowymi. Charakteryzuje się występowaniem ciągłego lęku i strachu. Uczucia te nie są wywoływane konkretnymi wydarzeniami. Są odczuwane stale i bez wyraźnej przyczyny.
O nerwicy lękowej nie mówi się często. A szacuje się, że nawet 5-10% ludzi cierpi na lęk o istotnym natężeniu. Problem wydaje się więc dość poważny i powszechny. Jakie są najczęstsze objawy nerwicy? Jak odróżnić je od naturalnych reakcji? Kiedy udać się do lekarza? Przeczytaj nasze wskazówki.
Polecane
Co to jest nerwica lękowa?
Nerwica lękowa charakteryzuje się odczuwaniem lęku lub strachu. Lęk określa się jako martwienie się o przyszłość. Strach jest natomiast reakcją na to, co dzieje się w danym momencie, co spotyka nas na bieżąco. Napady lękowe mogą zdarzać się w nerwicy dosyć często. Pojawiają się bez wyraźnej przyczyny, gdy sytuacja nie powinna wywołać u osoby tak silnych uczuć. Mimo to w trakcie napadu paniki odczuwa się dosyć nieprzyjemne objawy. Do najczęstszych należą:
palpitacje serca
drżenie
przyspieszony oddech
duszność
potliwość
suchość w jamie ustnej
zawroty głowy
zaburzenia równowagi
napięcie mięśni
nudności.
W trakcie napadu mogą wystąpić problemy z komunikacją z otoczeniem, a nawet z pełnym kontrolowaniem swojego zachowania. Napady lękowe zazwyczaj trwają do kilkunastu minut, po tym czasie objawy ustępują. Jeśli napady występują bardzo często, trwają dłużej niż kilkanaście minut, a do tego występuje ogólne obniżenie nastroju, możemy mówić o innym zaburzeniu, jakim jest depresja lękowa.
W zaburzeniach lękowych często pojawia się tzw. natręctwo w postaci powtarzających się w kółko, niemal zapętlonych, myśli. Mogą wywoływać u dotkniętej nimi osoby problemy ze snem i napędzać cały mechanizm. Innym częstym natręctwem jest kompulsywne mycie rąk. Jeśli ktoś przejawia ten rodzaj zachowań, trzeba sprawdzić, czy nie cierpi na zaburzenia obsesyjno-kompulsywne.
Kolejną dolegliwością w przypadku nerwicy lękowej są zaburzenia emocjonalne. Może pojawić się ciągłe podminowanie, poirytowanie i nadmierna pobudliwość. Czasami wręcz odwrotnie - osoby stają się jakby ospałe, apatyczne, mało aktywne.
Kiedy rozpoznaje się nerwicę lękową?
Rozpoznanie stawia się, jeśli objawy utrzymują się powyżej 6 miesięcy. W momencie rozpoznania lęk jest tak silny i występuje tak często, że uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Jeśli nasze życie zostało podporządkowane lękowi, możemy mówić o zaburzeniu.
Kto jest narażony na nerwicę lękową?
Mówi się, że wpływ na zachorowanie mogą mieć czynniki genetyczne. Przypuszcza się, że dziedziczymy skłonności do zachorowania. Znaczenie mają także tzw. czynniki środowiskowe. Najistotniejsze spośród nich to obecność zaburzeń psychicznych w rodzinie, niski status społeczny i silne przeżycia o negatywnym charakterze w dzieciństwie.
Jak leczy się nerwicę lękową?
Objawy nerwicy lękowej przypominają wiele chorób somatycznych, czyli dotyczących ciała, a nie sfery psychicznej. Ważne jest zatem na początku sprawdzenie, czy dana osoba nie cierpi na inną chorobę. Wyklucza się choroby układu sercowo-naczyniowego, a także oddechowego. Jeśli okaże się, że to nie w tych układach tkwi problem, zaczyna się docelowe leczenie nerwicy lękowej.
Pierwszym wyborem ścieżki leczenia jest terapia poznawczo-behawioralna. Jej skuteczność jest udowodniona naukowo. W trakcie terapii osoba dotknięta zaburzeniami uczy się, jak rozpoznać oraz zmienić myśli i zachowania, które wywołują i podtrzymują lęk. Terapeuta edukuje ją także na temat lęku i tłumaczy, jak radzić sobie w razie napadu.
Jeśli terapia poznawczo-behawioralna nie przynosi oczekiwanych rezultatów i strach nadal nie pozwala na normalne funkcjonowanie, kolejnym krokiem jest zastosowanie leczenia farmakologicznego. Czasami korzysta się z niego także wcześniej, kiedy pacjent chce uzyskać jak najszybszą poprawę. Leki potrzebują około 2 tygodni, aby osiągnąć swoje działanie terapeutyczne. Najczęściej stosuje się benzodiazepiny, leki przeciwdepresyjne lub leki beta-adrenolityczne, które łagodzą odpowiedź ciała na lęk.
Leczenie farmakologiczne nie może być nigdy przerywane nagle i musi być prowadzone pod ścisłą kontrolą lekarza psychiatry. Samodzielne odstawienie farmaceutyków może skutkować powstawaniem oporności na dane dawki, a czasem nawrotem objawów. Lekarz dostosowuje prowadzoną terapię indywidualnie. Potrzebna jest częsta kontrola procesu leczenia.
Nadal niechętnie rozmawia się na temat zaburzeń psychicznych, mimo że problem ten dotyczy coraz większej liczby ludzi. Pamiętaj, że szukanie pomocy u specjalistów nie jest powodem do wstydu, ale wyrazem odwagi i chęci walki o komfort życia.
- I.H. Jones, M. Pansa-Henderson, The relationship between nonverbal behaviour and mental state symptoms in schizophrenic, depressed, and anxiety neurosis patients, Journal of Psychiatric Treatment and Evaluation, 1982, dostęp 18.03.2021 [<a href="https://www.scopus.com/record/display.uri?eid=2-s2.0-0019980691&origin=inward&txGid=965c1b7c19c44ae55b46312caa15e84c">https://www.scopus.com/record/display.uri?eid=2-s2.0-0019980691&origin=inward&txGid=965c1b7c19c44ae55b46312caa15e84c</a>]
- L. Spalt, Death thoughts in hysteria, antisocial personality, and anxiety neurosis, The Psychiatric quarterly 1974, dostęp 18.03.2021 [<a href="https://link.springer.com/article/10.1007/BF01562166">https://link.springer.com/article/10.1007/BF01562166</a>]
- R.A. Woodruff, S.B. Guze, P.J. Clayton, Anxiety neurosis among psychiatric outpatients, Comprehensive psychiatry, 1972 dostęp 18.03.2021 [http://eds.b.ebscohost.com/eds/detail/detail?vid=1&sid=eac2aa7d-0e66-40d8-b427-178773c9ec99%40sessionmgr103&bdata=Jmxhbmc9cGwmc2l0ZT1lZHMtbGl2ZSZzY29wZT1zaXRl#AN=5010597&db=mdc]
- J. Aleksandrowicz, Zaburzenia nerwicowe, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.