Czym jest niestrawność i jak można jej się pozbyć?
Niestrawność, inaczej dyspepsja, to jedno z zaburzeń przewodu pokarmowego objawiające się między innymi zgagą, mdłościami i uczuciem pełności w żołądku. Wśród przyczyn tej dolegliwości wymienia się nieodpowiednią dietę i używki. Niestety, niestrawność może też występować jako jeden z syndromów choroby. O tym, czym dokładnie jest niestrawność, jakie są przyczyny jej występowania, jakie badania należy wykonać, aby ją zdiagnozować, oraz jak wygląda leczenie niestrawności, przeczytasz w poniższym artykule.
Czym jest niestrawność?
Niestrawność, zwana również dyspepsją, to stan lekkiego podrażnienia żołądka, który objawia się zgagą, mdłościami i dyskomfortem trawiennym. Dolegliwości te mają związek ze zjedzeniem obfitego lub ciężkostrawnego posiłku i mogą pojawić się już w trakcie jedzenia.
Jak objawia się niestrawność?
Do licznych objawów niestrawności należą:
wzdęcia,
mdłości,
nieprzyjemny posmak w ustach,
uczucie pełności po posiłku,
burczenie i przelewanie się w brzuchu,
wczesne uczucie sytości,
ból w nadbrzuszu,
czkawka,
pieczenie w okolicach żołądka,
zgaga,
odbijanie,
nadmierne gazy,
wymioty,
zmęczenie,
senność po posiłku.
Niestrawność może objawiać się również ciągłym bólem brzucha, zbyt częstym wypróżnianiem się oraz zaparciami.
Jakie są przyczyny niestrawności?
Najczęściej przyczyną niestrawności jest niewłaściwa dieta bogata w ciężkie, tłuste, kaloryczne i wysokoprzetworzone produkty. Dodatkowo nakłada się na to szybkie tempo życia i narażenie na chroniczny stres. Niestety nie są to jedyne przyczyny niestrawności.
Dyspepsja może być spowodowana obecnością wielu chorób. Wśród nich wymienić można:
wrzody żołądka i dwunastnicy,
chorobę refluksową,
zapalenie żołądka
zapalenie trzustki,
raka przełyku,
raka żołądka.
Niestrawność może być też wywołana zażywaniem niektórych leków, używaniem zbyt dużej ilości pikantnych przypraw, niedostateczną ilością soków trawiennych, problemami z wątrobą oraz zaburzeniami flory mikrobiologicznej przewodu pokarmowego.
Jak diagnozuje się niestrawność?
Jeśli zauważasz u siebie powyżej opisane objawy niestrawności utrzymujące się powyżej trzech miesięcy, koniecznie zgłoś się do lekarza.
Pełna diagnostyka w kierunku przyczyn dyspepsji obejmuje:
wywiad kliniczny z pacjentem,
badanie USG jamy brzusznej,
badanie endoskopowe,
badanie radiologiczne.
Dodatkowo lekarz kierujący zleca wiele badań laboratoryjnych w kierunku anemii oraz nadczynności tarczycy i niedoczynności tarczycy.
Jak leczy się niestrawność?
Niestrawność może być leczona za pomocą leków dostępnych bez recepty. Zwykle taki preparat można dostać w postaci kapsułek lub kropli na niestrawność. Jeśli po ich zastosowaniu nie będziesz odczuwał poprawy, to sygnał, by zgłosić się do lekarza po leki na receptę oraz poddać się badaniu. Mimo że niestrawność nie jest stanem zagrażającym życiu, to jej objawy są dla pacjenta problematyczne. U niektórych chorych objawy dyspepsji znikają samoistnie, u innych występują w różnym nasileniu i częstotliwości przez całe życie.
Domowe sposoby na niestrawność
Z niestrawnością możemy również bardzo skutecznie poradzić sobie sprawdzonymi domowymi sposobami.
Soda oczyszczona
To środek, który neutralizuje soki żołądkowe. Wystarczy rozpuścić ją w wodzie z cytryną i wypić niezwłocznie po przygotowaniu. Taki lekko gazowany płyn sprawi, że od razu poczujemy się lepiej.
Zioła
Od wieków znane są zioła pomocne w leczeniu niestrawności. Poleca się picie naparów i herbat, które mają za zadanie pobudzić trawienie. Taki napar lub herbatkę można zrobić z kwiatu nagietka, rumianku, dziurawca, owocu kopru włoskiego czy liści mięty pieprzowej. Regularne picie ziołowych herbatek, szczególnie po obfitym posiłku, usprawnia trawienie i niweluje uczucie pełności w żołądku. Herbatki na lepsze trawienie są dostępne w aptekach bez recepty. Eliminują nadmiar gazów i zapewniają prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego.
Ocet jabłkowy
Rozpuszczona łyżeczka octu jabłkowego w szklance przegotowanej wody pobudza perystaltykę jelit oraz przyczynia się do szybszego trawienia.
To tylko część domowych sposobów na niestrawność. Zawsze, kiedy czujesz się źle po zjedzeniu obfitego posiłku, pij dużo płynów. Może być to sama woda, woda z imbirem lub woda z cytryną. Odpowiednie nawodnienie organizmu pobudza układ pokarmowy do pracy.
Pamiętaj, aby po obfitym posiłku wyjść na spacer. Ruch stymuluje prawidłową przemianę materii.
Jak zapobiec wystąpieniu niestrawności?
Najczęstszym powodem wystąpienia niestrawności jest nieodpowiednia dieta.
Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia dyspepsji, należy:
spożywać posiłki w stałych odstępach czasu,
spożywać niewielkie, pełnowartościowe dania,
unikać potraw smażonych na głębokim oleju, mocno przyprawionych,
zrezygnować z picia słodzonych napojów gazowanych, a zastąpić je wodą,
wyeliminować z diety alkohol,
unikać palenia papierosów,
unikać jedzenia w pośpiechu,
wprowadzić regularną, lekką aktywność fizyczną minimum trzy razy w tygodniu,
unikać jedzenia bezpośrednio przed snem,
dbać o prawidłową masę ciała.
- A. Dęmbińska-Kieć i in., Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Podręcznik dla studentów medycyny, Elsevier Urban & Partner, 2010, s. 780–785.
- A. Szczeklik. Interna Szczeklika. Mały podręcznik, Medycyna Praktyczna, 2020, s. 1659–1683.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.