Jakie są objawy nietolerancji laktozy?
Dla wielu ludzi mleko i przetwory mleczne są ważnymi produktami w codziennej diecie. Niestety ze względu na nietolerancję laktozy, która występuje u niektórych osób, konieczne jest ograniczenie spożywania tych wyrobów. Wynika to z tego, że objawy nietolerancji laktozy mogą być naprawdę dokuczliwe i zarazem obniżają jakość naszego życia. Z tego artykułu dowiesz się, jak objawia się nietolerancja laktozy.
- Czym jest laktoza i gdzie występuje?
- Laktoza – źródła w diecie
- Dobroczynne działanie laktozy
- Przyczyny nietolerancji na laktozę
- Nietolerancja na laktozę – objawy
- Nietolerancja laktozy – objawy u dorosłych
- Nietolerancja laktozy – objawy skórne u dorosłych
- Nietolerancja laktozy u dzieci – objawy
- Nietolerancja na laktozę – jak sprawdzić?
Czym jest laktoza i gdzie występuje?
Zanim dowiesz się, jak się objawia nietolerancja laktozy, to na wstępie warto wiedzieć, czym jest sama laktoza. Jest to związek chemiczny z grupy węglowodanów, a dokładnie dwucukier zbudowany z cukrów prostych – glukozy i galaktozy. W porównaniu do innych cukrów, np. sacharozy, czyli tradycyjnego cukru, jest ona blisko 6-krotnie mniej słodka. Jednocześnie cechuje się niższym indeksem glikemicznym niż sacharoza lub glukoza, co oznacza, że po jej spożyciu następuje mniej gwałtowny wzrost stężenia cukru we krwi.
Laktoza – źródła w diecie
Źródłem pokarmowym laktozy są mleko i produkty mleczne. Poza mlekiem (nie tylko krowim, lecz także np. kozim), największe jej ilości można znaleźć w produktach takich jak: jogurty pasteryzowane, lody, serki wiejskie, czekolada mleczna, zabielacze do kawy. Dodatkowo warto wiedzieć, że laktoza znajduje się też w serwatce, która jest stosowana jako dodatek do wielu produktów spożywczych, w tym np. deserów, batoników, płatków śniadaniowych, a nawet produktów mięsnych, w tym wędlin i konserw.
Dobroczynne działanie laktozy
Laktozie przypisuje się korzystny wpływ na zdrowie. Jest ona bardzo ważnym składnikiem w diecie niemowląt i małych dzieci, a to dlatego, że jest dla nich głównym źródłem energii. Ponadto zawiera ona w swoim składzie galaktozę, czyli związek, który jest wykorzystywany przez rosnący organizm do rozwoju ośrodkowego układu nerwowego. Laktoza ma też pośrednie działanie w zwiększaniu wchłaniania składników mineralnych, takich jak: wapń, magnez, mangan. Co więcej, wykazuje ona korzystny wpływ na rozwój dobroczynnej flory bakteryjnej jelit, w tym bakterii z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium. Biorąc te informacje pod uwagę, powstają więc pytania: jak to się dzieje, że laktoza może powodować dolegliwości i czym się objawia nietolerancja laktozy? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w dalszej części artykułu.
Przyczyny nietolerancji na laktozę
Nietolerancja laktozy wynika z jednego prostego faktu. W normalnych warunkach laktoza jest rozkładana przez enzymy obecne w naszym przewodzie pokarmowym (laktazę) do wspomnianych cukrów – glukozy i galaktozy. Niestety skuteczność tego enzymu wraz z wiekiem ulega obniżeniu. Wówczas nasz organizm nie jest zdolny do efektywnego trawienia laktozy, co w następstwie skutkuje występowaniem charakterystycznych objawów. Jednakże nie jest to jedyną przyczyną nietolerancji laktozy.
Dolegliwość ta może rozwinąć się na skutek zniszczenia kosmków jelitowych jelita cienkiego. Zwykle ma to miejsce w przebiegu chorób jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna), celiakii, alergii pokarmowych, przyjmowania niektórych leków (np. antybiotyków, NLPZ), nadużywania alkoholu czy też na skutek infekcji wirusowych lub bakteryjnych. W tych sytuacjach bardzo często ma ona charakter odwracalny – gdy błona śluzowa zostanie zregenerowana, to z dużym prawdopodobieństwem tolerancja laktozy powróci. Rzadką przyczyną nietolerancji może być też choroba genetyczna nazywana alaktazją, która charakteryzuje się wrodzonym, całkowitym brakiem laktazy.
Nietolerancja na laktozę – objawy
W jaki sposób pojawiają się objawy nietrawienia laktozy? Gdy laktoza nie zostanie rozłożona, to ulega fermentacji w jelitach. W efekcie powstają gazy (np. dwutlenek węgla, wodór, metan) i jednocześnie dochodzi do wzrostu ciśnienia osmotycznego w jelitach. To skutkuje wystąpieniem szeregu objawów.
Nietolerancja laktozy – objawy u dorosłych
Jakie są objawy nietolerancji laktozy? Do najczęstszych skutków tej choroby wymienia się dolegliwości żołądkowo-jelitowe, takie jak:
nadmierne wydzielanie gazów,
wzdęcia,
uczucie przelewania,
kolki,
mdłości,
biegunka.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że przedłużająca się biegunka wynikająca z nietolerancji laktozy może być przyczyną odwodnienia.
Nietolerancja laktozy – objawy skórne u dorosłych
Wbrew powszechnej opinii, atopowe zapalenie skóry nie jest objawem ani skutkiem nietolerancji laktozy. Najczęstszymi symptomami nietolerancji laktozy są te ze strony układu trawiennego. Jednakże u niektórych osób mogą pojawić się objawy skórne nietolerancji laktozy, zwykle w postaci egzemy. Warto wspomnieć, że zmiany te to nie to samo, co alergia skórna spowodowana alergenami obecnymi w mleku.
Nietolerancja laktozy u dzieci – objawy
Wielu rodziców zastanawia się, czym objawia się nietolerancja laktozy u niemowląt i małych dzieci. Można stwierdzić, że symptomy te są takie same, jak objawy nietolerancji laktozy u dorosłych. Trzeba jednak podkreślić, że niezdiagnozowana nietolerancja u noworodków może być bezpośrednią przyczyną śmierci. Warto też wspomnieć, że alergia pokarmowa u niemowlaka może dawać podobne objawy do nietolerancji laktozy.
Nietolerancja na laktozę – jak sprawdzić?
Istnieje wiele sposobów na to, aby sprawdzić, czy cierpimy na nietolerancję laktozy. Są to m.in.:
badanie pH stolca,
wodorowy test oddechowy,
test doustnego podania laktozy,
endoskopia,
badanie molekularne polimorfizmu genu laktazy.
Należy podkreślić, że nietolerancja laktozy nie jest chorobą o podłożu immunologicznym, a więc nie jest alergią. Stąd w przypadku nietolerancji na laktozę testy na alergie pokarmowe nie mają zastosowania.
Obserwujesz u siebie niepokojące objawy ze strony dróg pokarmowych po zjedzeniu produktów mlecznych, co sugeruje nietolerancję laktozy? Nie zwlekaj, koniecznie skonsultuj się z lekarzem! Nie czekaj w długich kolejkach! Dzięki prywatnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu Polisa Zdrowie Welbi, którego ofertę możesz zamówić na Welbi, Twoje oczekiwanie na e-konsultację lub na wizytę u specjalisty (w tym u gastroenterologa) nie będzie trwało z reguły dłużej ni ż 3 dni robocze.
W ramach pakietu OCHRONA GOLD od 239 zł miesięcznie zyskasz możliwość przeprowadzenia testów uczuleniowych (w tym testu z krwi na alergię na laktoglobulinę). Sprawdź, co jeszcze wchodzi w zakres poszczególnych pakietów! Wypełnij formularz i zamów ofertę, żeby poznać szczegóły i podpisać umowę. Z usług możesz korzystać niemal od razu po opłaceniu pierwszej składki.
- Szilagyi A. i in., Lactose intolerance, dairy avoidance, and treatment options, „Nutrients” 2018, nr 10.
- Misselwitz B. i in., Update on lactose malabsorption and intolerance: pathogenesis, diagnosis and clinical management, „Gut” 2019, nr 68, s. 2080–2091.
- Deng i in., Lactose intolerance in adults: biological mechanism and dietary management, „Nutrients” 2015, nr 7, s. 8020–8035.
- Misselwitz B. i in., Lactose malabsorption and intolerance: pathogenesis, diagnosis and treatment, „United European Gastroenterology Journal” 2013, nr 1, s. 151–159.
- Savaiano DA. i in., Lactose intolerance symptoms assessed by meta-analysis: a grain of truth that leads to exaggeration, „Journal of Nutrition” 2006, nr 136, s. 1107–1113.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.