Czy zwiększona wydzielina z pochwy u dziewczynki to patologia?

Prawidłowa wydzielina pochwowa

Prawidłowo u każdej dziewczynki, nastolatki i kobiety gruczoły nabłonka pochwy, błony śluzowej macicy, szyjki macicy i jajowodów produkują wydzielinę. Ta wydzielina ma kilka funkcji, m.in. warunkuje płodność, chroni przed infekcjami układu rodnego i pozwala na jego prawidłowe funkcjonowanie. Ma ona charakter śluzowo-surowiczy, w zależności od wieku czy fazy cyklu, jeśli dziewczyna już miesiączkuje. To główna trudność w ocenie wydzieliny u dziewczynki, w każdym wieku można spodziewać się innych problemów. Pisząc „dziewczynka”, mam na myśli noworodka, niemowlę, dziecko przedszkolne, wczesnoszkolne, a nawet nastolatkę. W każdej z tych grup sformułowanie „prawidłowa wydzielina pochwowa” znaczy co innego.

Prawidłowa wydzielina pochwowa ma wiele wariantów. U każdej kobiety czy dziewczyny może różnić się konsystencją, barwą, zapachem i lepkością. Jednak zwykle jest bezbarwna lub biaława, jednorodna, bezwonna lub o delikatnym zapachu. Nie powinna wymagać noszenia wkładek higienicznych. Jej prawidłowa, fizjologiczna ilość może zostawiać wilgotne plamki na bieliźnie, i jest to całkiem normalne. 

Upławy – co możemy tak nazwać?

Zmiana składu i proporcji we florze bakteryjnej pochwy może prowadzić do powstania nieprawidłowej wydzieliny z pochwy. Nieprawidłowa wydzielina charakteryzuje się zwiększoną objętością, nieprzyjemnym zapachem, zmianą koloru i konsystencji. Zwykle taka zmiana daje nieprzyjemne objawy, takie jak: zaczerwienienie i pieczenie sromu, swędzenie, ból i czasami pieczenie podczas oddawania moczu. Takie objawy sugerują infekcję pochwy, a ta najczęściej jest spowodowana przez drożdżaki, takie jak Candida albicans. Oczywiście istnieje wiele innych drobnoustrojów, które mogą powodować infekcje dróg rodnych. Upławy i infekcja dróg rodnych mogą wystąpić u każdej kobiety – od tej malutkiej do tej w zaawansowanym wieku.

Zwiększona wydzielina pochwowa może być naturalnym zjawiskiem związanym z funkcjonowaniem układu rozrodczego. Chociaż najczęściej kojarzona jest z dojrzewaniem i okresem płodności, może pojawić się u dziewczynki jeszcze przed osiągnięciem wieku dorosłego. Warto zdawać sobie sprawę, że u małych dziewczynek również może wystąpić infekcja dróg rodnych, choć to dosyć rzadkie sytuacje.

Przyczyny upławów u noworodków

U noworodków płci żeńskiej hormony matki mogą wpływać na delikatny układ hormonalny dziecka, co może skutkować pojawieniem się upławów. Między wargami sromowymi może występować niewielka ilość wydzieliny lub śluzu, nawet z domieszką krwi. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że to naturalna, fizjologiczna wydzielina, której nie powinno się zmywać. Strefa intymna u niemowlęcia potrzebuje szczególnej troski ze względu na jej delikatność. U dziewczynek przemywanie okolic sromu najlepiej wykonać delikatnie, używając wacika zamoczonego w przegotowanej wodzie. Ruch powinien być skierowany od przodu ku tyłowi, tak aby uniknąć przenoszenia bakterii z okolicy odbytu. 

Przyczyny upławów u dziewczynek w wieku przedszkolnym

Infekcje intymne mogą dotykać dziewczynki w wieku przedszkolnym z uwagi na szczególną delikatność nabłonka miejsc intymnych. To sprawia, że są one bardziej podatne na urazy i infekcje. Dodatkowo brak owłosienia łonowego oraz inna budowa warg sromowych wpływa na mniejszą ochronę przed infekcjami. W pochwach dziewczynek brakuje bakterii, takich jak pałeczki kwasu mlekowego. Te bakterie probiotyczne odgrywają rolę naturalnej bariery ochronnej i ich ilość jest wystarczająca dopiero około 5. roku życia.

Istnieje szereg innych czynników, które mogą sprzyjać rozwojowi infekcji intymnych u dzieci, m.in.:

• niedostateczna lub nieprawidłowa higiena, np. nieumiejętne podcieranie się po skorzystaniu z toalety,

• eksploracja własnego ciała, dotykanie miejsc intymnych nie zawsze czystymi rękoma,

• używanie nieodpowiednich kosmetyków, np. mydła, które wysusza, lub kosmetyków, które uczulają,

• obecność ciała obcego w pochwie – dzieci mają nieskończoną wyobraźnię, wiele z nich trafia na SOR z klockiem LEGO w nosie. Czasami małe przedmioty mogą trafić gdzie indziej,

• owsica,

• atopowe zapalenie skóry,

• używanie tych samych ręczników co dorośli. Niektóre infekcje łatwo przenoszą się za pomocą przedmiotów, takich jak: pościel, ręczniki, czy powierzchnie, np. wanny.

Kiedy w posiewach pobranych od dzieci pojawiają się bakterie, które zwykle występują u dorosłych, może to skłaniać do podejrzeń o molestowanie seksualne. Należy traktować tę kwestię z wyczuciem i delikatnością.

Antybiotykoterapia

Antybiotykoterapia może spowodować wyjałowienie mikrobiomu pochwy i niekontrolowany rozrost drożdżaków u kobiet w każdym wieku. Grzybica pochwy jest bardzo dokuczliwym schorzeniem. Leczenie przebiega względnie łatwo, jednak łatwiejsze jest przestrzeganie profilaktyki. Stosowanie probiotyków doustnych w postaci preparatów aptecznych lub produktów naturalnych bogatych w kultury odpowiednich bakterii zmniejsza ryzyko wystąpienia grzybicy pochwy.

Pamiętaj, że upławy u dziewczynki mogą mieć różne źródła, a nie zawsze stanowią powód do niepokoju. Jednak w przypadku obaw warto skonsultować się z pediatrą, aby wykluczyć ewentualne problemy zdrowotne.