Jak przestać obgryzać paznokcie? Sposoby
Obgryzanie paznokci wskazuje na zachwianie równowagi psychicznej. Jest postrzegane jako problem estetyczny i zdrowotny. Nawyk najczęściej obserwuje się u dzieci, ale czasem zdarza się również dorosłym. Jeśli obgryzasz paznokcie, nie bagatelizuj problemu, bo niesie on za sobą groźne konsekwencje.
Co oznacza obgryzanie paznokci?
Obgryzanie paznokci, zwane też onychofagią, to zachowanie polegające na usuwaniu przez zęby odstającej krawędzi płytki paznokcia aż do granicy tkanek miękkich palców, często również naskórka dookoła płytki. Należy do grupy zaburzeń BFRB (body-focused repetitive behavior) oraz psychodermatoz, chorób dermatologicznych, w przebiegu których występujące zmiany skórne są wynikiem zachwiania równowagi psychicznej. Nieprzyjemny nawyk dotyczy w dużej mierze osób w wieku szkolnym i młodzieży. Obgryzanie paznokci u dzieci najczęściej jest reakcją na stres, lęk, samotność i napięcia emocjonalne powstałe na tle konfliktów społecznych, rodzinnych i osobistych, choć bywa także konsekwencją niewłaściwej higieny paznokci lub przetrwania nawyku ssania kciuka z okresu wczesnodziecięcego. Wśród przyczyn wymienia się także zaburzenia obsesyjno–kompulsyjne,natręctwo, a nawet nieprawidłowy poziom żelaza lub witamin (głównie u dorosłych).
Obgryzanie paznokci najczęściej dotyczy palców rąk, choć zdarza się, że również stóp. Jeśli ty lub twoje dziecko zmagacie się z tym problemem, na pewno wiesz, że to nawyk wciągający, ale jednocześnie automatyczny i nieświadomy, który pozwala odreagować negatywne emocje. Paznokcie po obgryzaniu wyglądają nieestetycznie, rany goją się długo, a nawet stwarzają niebezpieczeństwo powikłań. Nawyk najczęściej powoduje rogowacenie naskórka, blizny, czasem zmianę kształtu naturalnych krzywizn płytki. Bywa przyczyną wrastających paznokci i sprzyja infekcjom, w tym opryszczce i zapaleniu dziąseł. Aby uniknąć nieprzyjemnych powikłań, wypróbuj koniecznie domowe sposoby na obgryzanie paznokci.
Co zrobić, by nie obgryzać paznokci?
Metody leczenia onychofagii w dużym stopniu zależą od postaci nawyku. Gdy zmagasz się z łagodną formą i sporadycznie gryziesz paznokcie w celu złagodzenia napięć nerwowych, na pewno pomogą ci domowe sposoby. Jednak kiedy obgryzanie prowadzi do okaleczenia palców, dobrze będzie, jeśli udasz się na konsultację lekarską. Taki stan grozi pogorszeniu zdrowia fizycznego, ale także świadczy o głębszych problemach natury psychicznej. Pracę nad przerwaniem nawyku, nawet jeśli jest on w zaawansowanej postaci, możesz rozpocząć od prostych metod.
Domowy sposób na obgryzanie paznokci u dzieci to przede wszystkim rodzicielska terapia behawioralna, w przebiegu której maluch zostaje uświadomiony na temat skutków autoagresji. Ważna jest także nauka relaksacji, prawidłowego oddychania i kontroli zachowania. Pamiętaj, że wychodzenie z nałogu wymaga czasu, a sukces uwarunkowany jest w dużej mierze nastawieniem samego zainteresowanego, dlatego jeśli maluch nie zrozumie, na czym polega problem i czym grozi jego utrwalanie, leczenie będzie dla ciebie męczące i bezowocne. Upominanie w stylu: „Nie obgryzaj paznokci!” na dłuższą metę nie sprawdza się. Terapię behawioralną możesz uzupełnić doraźnymi farmaceutykami. Dla dzieci warto zastosować specjalne lakiery i kremy do nakładania na płytkę, które mają nieprzyjemny smak i zapach. To również skuteczny sposób na oduczenie się obgryzania paznokci przez dorosłych. Natomiast jeśli zachowawcze metody nie przyniosą efektów, zmień nawyki. Kiedy złapiesz się na obgryzaniu, zajmij ręce czymś innym. Łuskaj słonecznik, szydełkuj w wolnym czasie. Możesz też regularnie zakładać tipsy, których twarda, gruba płytka nie złamie się pod wpływem gryzienia.
Obgryzanie paznokci może także wymagać leczenia farmakologicznego, zwłaszcza kiedy nie jesteś podatny na metody zachowawcze, a twoje problemy emocjonalne i psychiczne postępują lub są głęboko zakorzenione. W przebiegu leczenia onychofagii stosuje się najczęściej leki antydepresyjne, czasem także środki przeciwpsychotyczne w odpowiednio dostosowanych dawkach. Obgryzione paznokcie są słabe, zniekształcone, a nawet przebarwione i potrzebują odpowiedniej pielęgnacji, aby odzyskać formę. W celu przyspieszenia rekonwalescencji zadbaj o odpowiednią dietę. Wzbogać jadłospis o produkty bogate w magnez, cynk oraz witaminy z grupy B. Regularnie piłuj i obcinaj paznokcie, stosuj kremy, odżywki i maski oraz bazę pod kolorowe lakiery, nawilżaj skórę dłoni i stóp.
- A. Gniadek, Konsekwencje zdrowotne onychofagii, „Hygeia Public Health”, 2010, nr 45, s. 109–114.
- A. Okuniewska, Etiopatogeneza, przebieg kliniczny oraz powikłania towarzyszące onychofagii onychotillomanii, „Przegląd Dermatologiczny”, 2011, nr 98, s. 519–523.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.