„Męska” schizofrenia – co ją charakteryzuje?

Schizofrenia – częstość występowania

Schizofrenia to jedno z najczęściej występujących schorzeń. Cierpi na nią ok. 1% społeczeństwa. Specjaliści ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) alarmują, że z roku na rok liczba chorych będzie rosnąć. W Polsce ze wspomnianym problemem zmaga się już prawie 400 tysięcy ludzi. Zaburzenie dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiet, ale panowie statystycznie zaczynają chorować wcześniej niż przedstawicielki płci pięknej.

Obraz kliniczny „męskiej” schizofrenii

Mężczyźni cierpiący na schizofrenię chorują nieco inaczej niż kobiety. Na czym polegają wspomniane różnice? Pacjenci otrzymują mniejsze wsparcie społeczne, przez co napotykają większe trudności w codziennym funkcjonowaniu. Odczuwać mogą też bardziej nasilone objawy negatywne, zwane ubytkowymi. Za ich powstawanie odpowiadają zaburzenia równowagi biochemicznej w organizmie, a dokładniej rzecz ujmując, obniżona aktywność układu dopaminergicznego. Mowa tu między innymi o symptomach takich jak:

• Zblednięcie afektu – pacjent ma trudności w przeżywaniu oraz wyrażaniu emocji, a także rozumieniu uczuć osób z otoczenia. Nie reaguje nawet na trudne i smutne doświadczenia (na przykład śmierć członka rodziny). Zachowuje się tak, jakby nic go nie obchodziło. 

• Zmniejszenie energii życiowej i motywacji do działania – chory nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków domowych lub zawodowych. Zaczyna coś robić, ale na ogół nie kończy swojego przedsięwzięcia. W skrajnych przypadkach może dojść do sytuacji, w której pacjent przestaje dbać o zaspokojenie swoich podstawowych potrzeb związanych z zaspokajaniem głodu czy utrzymaniem odpowiedniego poziomu higieny. Nie przygotowuje sobie posiłków. Nie myje się i nie zmienia brudnych ubrań. 

• Anhedonia – chory zaprzestaje wykonywania czynności, które kiedyś sprawiały mu przyjemność. Rezygnuje z rozwijania swoich zainteresowań i pasji. Ma obniżoną zdolność do przeżywania radości. Nie pamięta już o tym, co lubi robić, i nie jest w stanie przypomnieć sobie zwyczajowych zajęć.

• Alogia – wypowiedzi pacjenta są lakoniczne i ubogie w treści. Chory chce prowadzić rozmowę, ale nie potrafi się w nią zaangażować. Odpowiada na zadawane pytania w sposób krótki i bardzo konkretny. Nie sili się na tworzenie opisów sytuacji czy emocji. 

Warto również zwrócić uwagę na fakt, że osoby cierpiące na schizofrenię są narażone na rozwój pełnoobjawowej psychozy. Czym charakteryzuje się ten stan? Przede wszystkim zmienionym postrzeganiem rzeczywistości. Chory doznaje różnego rodzaju urojeń. Często mają one charakter prześladowczy. Pacjentowi wydaje się, że padł ofiarą spisku i jest stale obserwowany. Ma poczucie zagrożenia. Wykazuje dużą nieufność nawet wobec osób z najbliższego otoczenia. Bardzo często wspomnianym zaburzeniom towarzyszą napady lękowe oraz różne dziwaczne zachowania, na przykład zasłanianie okien, niszczenie sprzętów elektronicznych (traktowanych jako narzędzia inwigilacji), zrywanie kontaktów z przyjaciółmi i znajomymi, ryglowanie drzwi itp. 

Nierzadko razem z urojeniami występują pseudohalucynacje (omamy rzekome), czyli doznania umiejscowione wewnątrz ludzkiego ciała. Dobrym przykładem wspomnianych zaburzeń postrzegania są głosy. Chory słyszy je w swojej głowie. Mogą one komentować jego zachowania lub nakazywać mu pewne działania. Chory nierzadko słyszy, że jest beznadziejny i powinien popełnić samobójstwo.

Jak łagodzić objawy schizofrenii u mężczyzn?

Leczenie schizofrenii w przypadku kobiet i mężczyzn przebiega bardzo podobnie. Jednym z najbardziej skutecznych sposobów na złagodzenie lub zniwelowanie opisanych wyżej symptomów jest farmakoterapia. Lekarz psychiatra przepisuje pacjentowi leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyki), które pomagają choremu w powrocie do normalnego funkcjonowania. Bardzo ważnym elementem leczenia schizofrenii jest również terapia zajęciowa.

Należy pamiętać, że wspomniana kuracja to proces długotrwały. Neuroleptyki trzeba przyjmować systematycznie, nawet po ustąpieniu objawów schizofrenii. Pozwoli to zmniejszyć ryzyko nawrotów choroby. Niestety zażywanie neuroleptyków może powodować różne skutki uboczne, na przykład sztywność mięśni, spowolnienie ruchów czy drżenie kończyn.