Czy odma płucna zawsze jest niebezpieczna?
Odma płucna, odma opłucnowa, pneumotoraks – wszystkie te nazwy odnoszą się do patologicznego stanu, w którym dochodzi do nagromadzenia powietrza w jamie opłucnej, powodującego zapadnięcie płuca. Jest to poważne schorzenie, które może utrudniać oddychanie i tym samym stwarza zagrożenie dla życia. Dowiedz się, jak objawia się odma płucna i w jaki sposób można leczyć tę patologię.
Czym jest odma płucna?
Odma płucna to stan, w którym powietrze gromadzi się w jamie opłucnej. Sama opłucna to natomiast błoną pokrywającą powierzchnię zewnętrzną płuca oraz wyścielającą klatkę piersiową od wewnątrz. W efekcie nagromadzenia się w niej powietrza dochodzi do zapadnięcia płuca.
W normalnych warunkach, w jamie opłucnej znajduje się niewielka ilość płynu, który ułatwia ruch płuca podczas oddychania. Jednak w przypadku pneumotoraksu, dochodzi do uszkodzenia płuca lub ściany klatki piersiowej, co pozwala powietrzu przedostać się do jamy opłucnej. To powietrze wywiera nacisk na płuco, powodując jego zapadnięcie.
Jakie są rodzaje odmy płucnej?
Pierwszym z rodzajów schorzenia jest spontaniczna odma płucna. Powstaje bez widocznej przyczyny i najczęściej dotyka młodych, szczupłych osób. Nie ma znaczenia czy są zdrowe, czy zmagają się ze schorzeniami dróg oddechowych. Do jej powstania może przyczynić się natomiast palenie tytoniu. Spontaniczny pneumotoraks może być podzielony na dwie kategorie:
Pierwotny – występuje u osób bez wcześniejszych chorób płuc. Częściej dotyka mężczyzn w wieku od 20 do 40 lat. Przyczyna tego rodzaju odmy płucnej nie jest do końca znana, ale podejrzewa się, że może mieć związek z wrodzonymi wadami płuc.
Wtórny – występuje u osób z istniejącymi chorobami płuc, takimi jak rozedma płuc, gruźlica lub nowotwory (stanowi ich powikłanie).
Przeczytaj też: Skąd biorą się zwapnienia w płucach? Jak je wykryć?
Drugim z rodzajów schorzenia jest pourazowa odma płucna. Jest wynikiem urazu klatki piersiowej, na przykład w wyniku wypadku samochodowego lub upadku. Uszkodzenie klatki piersiowej lub płuca powoduje przedostanie się powietrza do jamy opłucnej.
Jakie są objawy odmy płucnej?
Objawy odmy płucnej mogą się różnić w zależności od stopnia zapadnięcia płuca. W przypadku niewielkiej zmiany symptomy mogą być łagodne lub nawet niezauważalne. Jednak w przypadku tych większych – pojawiają się:
ból opłucnowy, który może być ostry i nasilać się podczas głębokiego oddechu lub kaszlu,
trudności w oddychaniu (zwłaszcza przy wysiłku),
uczucie silnego zmęczenia,
zmniejszona pojemność płuc,
sinica (cyjanoza) skóry i błon śluzowych.
Objawy odmy płucnej mogą przypominać objawy innych schorzeń, takich jak zapalenie płuc astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc czy zator płucny. Dlatego ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem w celu postawienia dokładnej diagnozy.
Jak diagnozowana jest odma płucna?
Podstawą diagnostyki odmy płucnej jest wywiad medyczny. Lekarz zadaje pytania dotyczące objawów, czasu ich wystąpienia, wcześniejszych chorób płuc oraz ewentualnych urazów klatki piersiowej.
Kolejnym etapem jest badanie fizykalne. Wówczas lekarz osłuchuje klatkę piersiową, poszukując odgłosów charakterystycznych dla odmy płucnej, takich jak osłabienie, bądź brak odgłosów oddechowych.
Ważnym elementem diagnostyki jest badanie obrazowe. Zwykle wykonuje się RTG klatki piersiowej. Na zdjęciu rentgenowskim można zaobserwować obecność powietrza w jamie opłucnej oraz zapadnięcie płuca. W niektórych przypadkach może być konieczne wykonanie tomografii komputerowej klatki piersiowej w celu dokładniejszej oceny stanu.
Diagnoza i leczenie odmy płucnej wiąże się z koniecznością wykonania rozmaitych badań i częstych konsultacji. Zapewnij sobie wsparcie! Jeśli chcesz mieć dostęp do lekarzy rozmaitych specjalizacji bez konieczności czekania w długich kolejkach, zamów na Welbi ofertę Polisy Zdrowie Welbi – prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego. Po opłaceniu pierwszej składki będziesz mieć możliwość uzyskania porady, omówienia wyników badań, a także otrzymania recepty i skierowania na dalszą diagnostykę. Prywatna opieka medyczna, której ofertę zamówisz na Welbi, to m.in.:
konsultacje u lekarzy specjalistów bez skierowania (nawet 39 specjalistów w pakiecie OCHRONA GOLD, w tym pulmonolog),
dostęp do minimum 190 badań diagnostycznych, w tym do diagnostyki obrazowej, np. RTG, tomografia komputerowa
wizyty u lekarzy bez kolejek – ze specjalistą skonsultujesz się z reguły w ciągu 3 dni roboczych (z pulmonologiem w ciągu 5 dni), a z lekarzem POZ w ciągu 1 dnia,
opiekę w placówkach na terenie całego kraju – prawie 3500 placówek współpracujących z ubezpieczycielem w 650 miastach Polski,
inne korzyści w zależności od pakietu.
Wypełnij formularz i zamów ofertę. Sprawdź, co możesz zyskać, wybierając pakiet Polisy Zdrowie Welbi. Ochrona ubezpieczeniowa działa niemal od razu po opłaceniu pierwszej składki.
Na czym polega leczenie odmy płucnej?
Leczenie odmy płucnej zależy od stopnia i przyczyny schorzenia. W przypadku małego pneumotoraksu, który nie powoduje znacznych objawów, lekarz może zalecić wyłącznie obserwację pacjenta. W takim przypadku należy unikać wysiłku fizycznego i poddać się kolejnym badaniom w celu monitorowania sytuacji.
W przypadku większej odmy płucnej lub wystąpienia wyraźnych objawów konieczne może być wykonanie zabiegu:
aspiracji powietrza – usunięcie powietrza z jamy opłucnej za pomocą igły wenflonu;
drenaż opłucnej – wprowadzenie do jamy opłucnej rurki drenażowej (zwykle na kilka dni), która umożliwia odprowadzenie powietrza na zewnątrz;
torakotomia – otwarcie klatki piersiowej i usunięcie nagromadzonego powietrza, co może być konieczne w przypadku powikłań odmy płucnej lub nawrotu schorzenia.
Przeczytaj też: Oczyszczanie płuc – jakie są domowe sposoby?
Jakie są powikłania odmy płucnej?
Niewyleczona odma płucna lub jej niewłaściwe leczenie może prowadzić do powikłań. Jednym z najpoważniejszych jest napiętniczy pneumotoraks, który występuje, gdy powietrze dostaje się do jamy opłucnej, ale nie może z niej uciec. W takim przypadku, ciśnienie w jamie opłucnej stale rośnie, co może prowadzić do ucisku na serce i inne narządy w klatce piersiowej.
Innym groźnym powikłaniem jest zakażenie opłucnej, zwane zapaleniem opłucnej. Bakterie lub inne drobnoustroje mogą dostać się do jamy opłucnej, co prowadzi do stanu zapalnego. Objawiać się to może gorączką, dusznościami, kaszlem i bólem w klatce piersiowej.
- J. Głowacki, W. Pakosiewicz, E. Kucewicz i in., Diagnostyka odmy opłucnowej jako powikłania u chorych po zabiegach kardiochirurgicznych, „Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska” 2011, nr 8 (2), s. 281–284.
- O. Lopatin, A. Moskała, K.Woźniak, Analiza przypadków pourazowej odmy opłucnowej – wnioski z pośmiertnych badań tomograficznych dla rutynowej diagnostyki sekcyjnej, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii” 2019, nr 69 (1–2), s. 56–69.
- A. Rzechonek, Ł. Szepelawy, P. Błasiak, Odma opłucnowa lewostronna jako pierwszy objaw zapalenia śródpiersia, „Przypadki Medyczne” 2013, nr 42, s. 180–184.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.