Odmrożenia – jakie są rodzaje? Jak je leczyć?

Co to jest odmrożenie?

Odmrożenie jest uszkodzeniem tkanek, które powstaje w wyniku działania temperatury poniżej 0°C. Może powstać w każdej okolicy ciała, ale najczęściej dotyczy dystalnych części ciała. Mówi się wówczas o odmrożeniu nosa, uszu, rąk czy stóp. Podobnie jak oparzenie, odmrożenie może prowadzić do wystąpienia martwicy tkanek, odwodnienia i nadkażenia bakteryjnego, dlatego nigdy go nie lekceważ. Nieleczone odmrożenie może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, a nawet prowadzić do śmierci. W razie jego wystąpienia niezwłocznie zgłoś się do lekarza lub – w przypadku występowania innych niepokojących objawów – zadzwoń po pogotowie ratunkowe pod numerem 112 lub 999.

Niektóre osoby są bardziej narażone na odmrożenia od innych. Do czynników sprzyjających odmrożeniom zalicza się:

• porę roku – najwięcej przypadków odmrożeń odnotowuje się zimą;

• silny wiatr towarzyszący ujemnym temperaturom;

• brak lub nieadekwatna ochrona przed zimnem – na odmrożenia bardziej narażone są osoby bezdomne;

• długi czas ekspozycji na niską temperaturę;

• niedożywienie;

• bardzo młody lub podeszły wiek;

• unieruchomienie;

• bycie pod wpływem alkoholu lub innych substancji uzależniających;

• niektóre choroby przewlekłe – cukrzycę, choroby naczyń obwodowych, niedoczynność tarczycy.

• Przeczytaj także o tym, jakie są stopnie oparzeń i ile ich jest. Może zainteresować Cię również temat leczenia rany po oparzeniu.

Stopnie odmrożeń

Jeżeli po narażeniu na działanie niskiej temperatury Twoja skóra ma nieprawidłową barwę, pojawiają się na niej pęcherze lub odczuwasz silny ból – prawdopodobnie zmagasz się z odmrożeniem. Wyróżnia się 4 stopnie odmrożeń:

• Odmrożenie I stopnia objawia się zblednięciem skóry i przejściową miejscową utratą czucia. W wyniku ogrzania skóry zauważysz jej silne zaczerwienienie, któremu będzie towarzyszył ból. W przypadku odmrożenia I stopnia na skórze nie powstaną pęcherze, nie musisz też obawiać się amputacji.

• Odmrożenie II stopnia wiąże się z niskim, wynoszącym 1% ryzykiem amputacji. Na skórze pojawiają się pęcherze wypełnione przezroczystym płynem.

• Odmrożenie III stopnia oznacza wystąpienie powierzchownej martwicy. Na skórze możesz wówczas zaobserwować powstawanie pęcherzy wypełnionych krwią. W zależności od szybkości podjętego leczenia ryzyko amputacji wynosi od 23 do 83%.

• Odmrożenie IV stopnia jest najcięższą postacią odmrożenia, wiążącą się z 99% ryzykiem amputacji. Martwica sięga wówczas głęboko położonych tkanek, a krwotoczne pęcherze możesz zauważyć na dużej powierzchni ciała.

W zależności od stopnia odmrożenia czas powrotu do zdrowia może być różny – od około 5 dni do nawet ponad miesiąca.

• Dowiedz się również, do jakiego lekarza pójść z zimnymi stopami i z czego warto robić okłady na opuchliznę.

Odmrożenia – pierwsza pomoc. Jak leczyć odmrożenia?

Jak wiadomo, lepiej zapobiegać, niż leczyć, dlatego w miarę możliwości unikaj długotrwałej ekspozycji na zimno. Jeżeli przebywasz w niskiej temperaturze, zadbaj o odpowiedni ubiór i pamiętaj, aby pozostawać w ruchu. 

Chcesz wiedzieć, na czym polega pierwsza pomoc przy odmrożeniach? W pierwszej kolejności przerwij ekspozycję na zimno – udaj się do ciepłego pomieszczenia, zdejmij mokre ubranie i załóż suchą odzież. Nie pocieraj miejsca odmrożenia w celu jego ogrzania! Możesz owinąć je jałową gazą lub innym suchym, czystym materiałem. Następnie zgłoś się do szpitala, gdzie lekarz oceni stopień odmrożenia i podejmie odpowiednie leczenie. Może ono obejmować:

• ciepłe kąpiele w temperaturze 40–42°C,

• dożylne podawanie ogrzanych płynów,

• podawanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych,

• podawanie leków przeciwkrzepliwych,

• zaopatrzenie chirurgiczne odmrożenia i założenie opatrunków,

• amputację.

Amputacja może być konieczna w trybie pilnym, jeżeli odmrożenie jest rozległe, doszło do silnego obrzęku i zaniku tętna w kończynie i towarzyszy mu bardzo silny ból. Amputacja może być też nieunikniona, jeśli odmrożenia nie reagują na leczenie zachowawcze.

• Sprawdź także: https://www.welbi.pl/aloes-na-rany-jak-go-stosowac-co-warto-wiedziec/.

Odmrożenia – jakie mogą być ich powikłania?

Dlaczego nie bagatelizować odmrożeń? Grożą one nie tylko amputacją, lecz także wystąpieniem innych powikłań, takich jak:

• zaburzenia czucia,

• zanik mięśni w okolicy odmrożenia,

• przewlekły ból,

• drżenie kończyny,

• zaburzenia wydzielania potu w okolicy odmrożenia (zarówno brak, jak i nadmierne pocenie się),

• sztywność stawów,

• utrata paznokci.

Pamiętaj, że do odmrożenia może dojść nie tylko na zewnątrz. Może ono wystąpić w jakimkolwiek miejscu, w którym temperatura jest niższa niż 0°C. Choć stosunkowo rzadko, odmrożenie może być także konsekwencją krioterapii.

Odmrożenie skóry po krioterapii

Do niedawna krioterapia miała zastosowanie jedynie w dermatologii, głównie do miejscowego wymrażania brodawek. W ostatnich latach coraz większą popularnością cieszy się krioterapia całego ciała. Służy ona głównie jako zabieg mający na celu zmniejszenie napięcia mięśni i bólu kręgosłupa. Jeśli decydujesz się na krioterapię, musisz jednak liczyć się z możliwością powikłań. Mimo że nie zdarzają się one często, to istnieje ryzyko wystąpienia u Ciebie odmrożeń i uszkodzenia narządu wzroku po przebywaniu w kriokomorze.