Onycholiza i grzybica - różnice i podobieństwa

Onycholiza a grzybica - problem diagnostyczny

Diagnozowaniem, leczeniem i profilaktyką zmian w obrębie stóp, w tym paznokci, zajmuje się podolog. Jednym z problemów, z jakimi zmaga się w swojej praktyce, jest zbliżony obraz kliniczny różnych schorzeń. Przykładem takiej sytuacji jest onycholiza i grzybica paznokci. Charakterystyczne białawe przebarwienie i pusta przestrzeń pod paznokciem to główna przyczyna kłopotów z postawieniem rozpoznania. Sprawdź, czym są oba stany i dlaczego tak trudno jest je odróżnić.

Czym jest onycholiza?

Onycholiza to jedna z częściej spotykanych zmian w budowie paznokcia. Typowe jest dla niej oddzielenie płytki paznokciowej od łożyska, czyli tkanki położonej bezpośrednio pod płytką, i nagromadzenie pod nim powietrza. Zaczyna się od wolnego brzegu paznokcia i pogłębia w kierunku macierzy. Macierz paznokcia to żywa część ukryta pod wałem paznokciowym, zakończonym obrąbkiem naskórkowym. Objęte onycholizą paznokcie są z reguły twarde i gładkie. Nie towarzyszy im zazwyczaj stan zapalny łożyska.

W onycholizie paznokcie są zabarwione na biało wskutek utraty łączności z łożyskiem i braku prześwitywania różowego zabarwienia, pochodzącego z naczyń włosowatych. Można zaobserwować złogi zrogowaciałego naskórka, gromadzącego się pod płytką paznokciową. Jeśli dojdzie do wtórnego zakażenia, pod płytką paznokciową może pojawić się przebarwienie - paznokieć zmienia wówczas barwę na szarą, żółtą, brązową czy czarną. Infekcja miewa różny charakter, w tym też grzybiczy.

Do onycholizy przyczynia się wiele czynników. W sposób szczególny na jej wystąpienie narażone są osoby zmagające się z chorobami układowymi, w tym przede wszystkim z chorobami tarczycy. Zmiany na paznokciach zaczynają się zazwyczaj od palca czwartego i piątego. To tzw. paznokcie Plummera. Inne choroby, jakie sprzyjają powstaniu onycholizy, to: szpiczak mnogi, rozstrzenie oskrzeli, niedokrwistość, trąd, pelagra, pęcherzyca zwykła, toczeń rumieniowaty, twardzina i kiła. Poza tym onycholiza może być wynikiem urazu mechanicznego, nadpotliwości, działania środków chemicznych.

Czym się charakteryzuje grzybica paznokci?

Grzybica to jedna z najpowszechniej występujących chorób paznokci, przy czym znacznie częściej dotyczy paznokci stóp niż rąk. Specjalistyczne leczenie można wspomagać domowymi sposobami na grzybicę. Wśród nich popularnością cieszą się zioła. Inną znaną metodą usuwania grzybicy paznokci są okłady z octu. Warto wiedzieć, jak zapobiegać grzybicy. Przede wszystkim należy dbać o higienę i unikać stąpania gołą stopą w przestrzeniach użyteczności publicznej.

Podobnie jak w onycholizie zakażony grzybicą paznokieć traci różowe zabarwienie, a naskórek pod popękanym brzegiem płytki ulega nadmiernemu rogowaceniu. Jednakże w przebiegu grzybicy płytka staje się pobruzdowana i łatwo się kruszy. Obserwuje się wynaczynienia krwi z naczyń krwionośnych, przebiegających podłużnie w łożysku paznokcia. Paznokcie mogą się rozwarstwiać i odkształcać. W późniejszych stadiach grzybicy dochodzi do odwarstwienia płytki paznokciowej od łożyska, a także do stanu zapalnego wału podpaznokciowego.

Ból jako czynnik różnicujący?

Onycholiza czy grzybica? Nie tylko wygląd płytki paznokciowej nie pozwala na postawienie jednoznacznej diagnozy, ale i obecność dolegliwości bólowych. Onycholiza na ogół jest bezbolesna. Proces odklejania się płytki paznokcia od łożyska przebiega systematycznie, ale powoli. Ból występuje tylko w przypadku, gdy płytka odwarstwia się w głąb macierzy paznokcia. Podobnie rzecz ma się w przypadku grzybicy. Choroba początkowo przebiega bezobjawowo, a dolegliwości bólowe pojawiają się w zaawansowanych postaciach.

Z czym różnicować onycholizę i grzybicę?

Rozróżnienie onycholizy i grzybicy to niejedyny problem. Schorzenia te warto różnicować z takimi przypadłościami, jak łuszczyca paznokci i liszaj płaski. Pierwsza z nich może manifestować się jako: krwotoczne linijne wybroczyny podpaznokciowe, przypominające drzazgi i zajmujące 1/3 dystalnej płytki, przebarwienie typu „kropla oleju”, hiperkeratoza podpaznokciowa (nadmierne rogowacenie). W przebiegu łuszczycy zajęte mogą zostać tkanki okołopaznokciowe, co powoduje stan zapalny - zanokcicę. Liszaj płaski w mniej więcej 15% przypadków obejmuje płytkę paznokciową. Zmiany lokalizują się rzadziej na paznokciach u dłoni niż u stóp. W jego przebiegu obserwuje się ścieńczenie i podłużne bruzdowanie płytki. Pojawiają się pęknięcia i linijne zgłębienia. Sporadycznie płytka staje się szorstka i matowa oraz odchodzi.

Onycholiza a grzybica - jak postawić diagnozę?

Obraz kliniczny w wielu przypadkach okazuje się niewystarczający do postawienia diagnozy. Konieczny jest szczegółowy wywiad - poznanie okoliczności powstania zmian. On również nie zawsze pozwala jednoznacznie wskazać konkretną chorobę. Dlatego bardzo ważne są badania diagnostyczne. Z fragmentów paznokci lub zeskrobin spod nich zakładana jest hodowla mikrobiologiczna. W ten sposób można stwierdzić infekcję grzybiczą, a nawet określić rodzaj grzyba, który za nią odpowiada. Rzadko wykonuje się biopsję.