Czym jest osobowość chwiejna emocjonalnie?

Jakie są przyczyny osobowości chwiejnej emocjonalnie?

Ciężko jest jednoznaczne wskazać przyczyny rozwoju osobowości chwiejnej emocjonalnie. Wiadomo jednak, że pierwsze symptomy mogą ujawniać się już w okresie wczesnego dzieciństwa i dojrzewania. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że na rozwój tej choroby mają wpływ takie czynniki, jak:

• traumy i lęki z dzieciństwa – dotyczą one przede wszystkim utraty bliskiego członka rodziny, braku poczucia bezpieczeństwa, wykorzystywania seksualnego, przemocy fizycznej i psychicznej, a także braku miłości i zainteresowania ze strony opiekunów;

• występowanie podobnych schorzeń o podłożu psychologicznym w rodzinie;

• urazy głowy.

Wskazuje się również, że przyczynami rozwoju tej osobowości są zachwianie gospodarki hormonalnej i współwystępowanie innych chorób psychiatrycznych.

Jak rozpoznać osobowość chwiejną emocjonalnie?

Aby prawidłowo zdiagnozować osobowość chwiejną emocjonalnie, konieczna jest wizyta u specjalisty. Warto jednak siebie bądź bliskich obserwować. Co powinno wzbudzić twoją czujność? Zastanów się nad odpowiedziami na poniższe pytania.

• Czy wykazujesz skłonność do impulsywnego działania bez refleksji na temat konsekwencji?

• Czy często bywasz kapryśny?

• Czy jesteś osobą niestabilną emocjonalnie? Czy łatwo jest wytrącić cię z równowagi?

• Czy często prowokujesz kłótnie lub reagujesz agresywnie na jakąkolwiek (nawet konstruktywną) krytykę wymierzoną w twoim kierunku?

• Czy masz pełną kontrolę nad swoim zachowaniem? Czy umiesz powstrzymać takie emocje jak wybuchy gniewu czy agresji?

• Czy wyróżnia cię słomiany zapał? Czy poddajesz się i szybko tracisz cierpliwość, jeśli nie widzisz szybkich efektów swoich działań?

Jeśli odpowiedziałeś twierdząco na przynajmniej 3 z powyższych pytań, wskazana jest konsultacja z psychiatrą lub psychologiem.

Osobowość typu borderline

O osobowości typu borderline mówi się obecnie coraz częściej. Co więcej, uważa się, że cierpi na nią coraz więcej Polaków, szczególnie między 30 a 40 rokiem życia. Jedne z czynników zapalnych to pędzący tryb życia, rosnące potrzeby ekonomiczne, pracoholizm oraz brak czasu na rozwój osobisty, pielęgnowanie relacji międzyludzkich i odpoczynek. To wszystko sprawia, że tracimy kontrolę nad własnym życiem

Zastanawiasz się, czym objawia się osobowość typu borderline? Oto jego główne symptomy:

• lęk – pojawiający się nie tylko w realnych sytuacjach stresowych, ale również na samą myśl o nich; nieumiejętność radzenia sobie w trudnych momentach może powodować ataki paniki i zachowania autodestrukcyjne;

• niejasny obraz własnej osoby – określany również jako zaburzenie tożsamości. Wszystko to wpływa na brak satysfakcji z każdego aspektu swojej egzystencji, w tym kariery zawodowej i związków romantycznych;

• postrzeganie wszystkiego w czarno-białych barwach;

• stosowanie agresji i gniewu jako pierwszej linii obrony;

• odczuwanie chronicznego niepokoju;

• chwiejność emocjonalna;

• problemy z koncentracją, zapamiętywaniem i zdolnościami kognitywnymi, czyli poznawczymi;

• zachowanie zbliżone do manii i schizofrenii;

• czyny ryzykowne i destrukcyjne, w tym próby samobójcze;

• skłonność do używek, hazardu i innego rodzaju uzależnień;

• nastrój depresyjny i poczucie braku celu w życiu;

• ciągła analiza własnego życia.

Osobowość typu borderline objawia się ponadto wysoką samooceną – traktowaniem innych osób z góry, brakiem szacunku do innych ludzi lub wręcz przeciwnie – zbyt niskim poczuciem własnej wartości. Dość często chorzy odczuwają lęk przed porzuceniem. Czasem uciekają się nawet do szantażowania swojego partnera.

Osobowość impulsywna

Osoby impulsywne często cechuje nadpobudliwość. Są niestabilne emocjonalnie i bardzo szybko tracą kontrolę nad swoimi reakcjami. Przez otoczenie mogą być odbierane jako wyjątkowo agresywne i wybuchowe. Natężenie gniewu jest najczęściej niewspółmierne do bodźca i może pojawić się w każdej chwili. Takie osoby bardzo łatwo można zdenerwować i sprowokować do użycia siły fizycznej lub innej formy przemocy. Silne emocje całkowicie przejmują kontrolę nad osobą chorą, która nie jest w stanie przewidzieć konsekwencji swoich czynów.

W przypadku osobowości impulsywnej obserwuje się ponadto zmienność nastrojów, kapryśność i silne napięcie psychiczne. Wrogie nastawienie wobec otoczenia sprawia, że osobie takiej trudno jest nawiązać relacje międzyludzkie, a jeśli już wejdzie w związek, to zazwyczaj nie trwa on zbyt długo. Ten typ osobowości gorzej radzi sobie również na gruncie zawodowym. Konieczność wykonania określonych obowiązków i brak natychmiastowych efektów swojej pracy może powodować u nich ataki agresji, przez co często inicjują kłótnie z przełożonymi i współpracownikami. Przez takie nastroje chory nie odczuwa przyjemności z wykonywanej pracy.