Co jeść przy osteoporozie? Jaka dieta jest zalecana?

Dieta przy osteoporozie

Dieta przy osteoporozie ma bardzo duże znaczenie. Wraz z pokarmem dostarcza się organizmowi związki wpływające na rozwój i utrzymanie masy kostnej. Najważniejszymi składnikami diety na osteoporozę są witamina D, wapń i białko. Dlatego w leczeniu, ale także w zapobieganiu tej przypadłości kluczowa jest właściwie zbilansowana dieta, która dostarczy wszystkich niezbędnych składników odżywczych i mineralnych, adekwatnie do wieku, płci i trybu życia.

Dieta w leczeniu osteoporozy – rola białka

Dieta w leczeniu osteoporozy powinna zawierać optymalne ilości białka. Zalecane dzienne spożycie tego składnika odżywczego szacuje się na 1–1,5 g/kg masy ciała. Białko to podstawowy element budulcowy organizmu. Warunkuje wzrost i rozwój, pomaga w regeneracji uszkodzonych i przemęczonych tkanek, jest niezbędne do utrzymania sprawności układu ruchu. Zarówno niedobór białka (hipoproteinemia), jak i jego nadmiar (hiperproteinemia) wykazują negatywny wpływ na układ kostny.

Niedostateczna ilość białka skutkuje zaburzeniami wchłaniania wapnia. Dodatkowo powoduje utratę masy kostnej, złe gojenie się złamań i zmniejszenie siły mięśniowej, co obserwuje się zwłaszcza w populacji osób w wieku podeszłym. Niedobór białka zaburza pracę układu odpornościowego, pogarsza kondycję włosów, skóry i paznokci, zaburza koncentrację i przyczynia się do retencji płynów w organizmie.

Zbyt duża ilość dostarczanego białka obciąża nerki i zmusza je do ciągłej pracy na najwyższych obrotach, wskutek czego zwiększa się utrata wapnia z moczem. Wyróżnia się źródła białka zwierzęcego i roślinnego. Wśród tych pierwszych znajdują się m.in. drób, ryby, nabiał, jaja, a wśród tych drugich wymienia się m.in. rośliny strączkowe, ziarna zbóż, orzechy i nasiona.

Polecamy

---

Telemedycyna

Do jakiego lekarza udać się z osteoporozą? Czy warto skorzystać z e-wizyty?

Osteoporoza to choroba szkieletu, w której dochodzi do osłabienia kości oraz zmniejszenia ich gęstości mineralnej, a w konsekwencji do patologicznych złamań. Pomimo tego, że to choroba bardzo powszechna (szacuje się, że na świecie dotyka 22,1% kobiet oraz 6,1% mężczyzn powyżej 50. roku życia), większość pacjentów nie jest leczona farmakologicznie. Jeżeli podejrzewasz, że możesz chorować na osteoporozę albo masz już diagnozę, warto skonsultować się z lekarzem.

Redakcja02.12.2021

Żywienie w osteoporozie – podstawą jest wapń

Badania na osteoporozę oprócz obrazowej analizy kości obejmują badania laboratoryjne krwi analizujące poziom składników o kluczowej roli dla układu ruchu. Mowa o wapniu. Umiejscowiony w kościach stanowi strukturę podporową szkieletu. Dieta przy osteoporozie powinna być oparta na produktach stanowiących źródło wapnia dobrze przyswajalnego, takich jak mleko i jego przetwory. W składnik ten bogate są również migdały, ryby konserwowe, sezam, siemię lniane, orzechy brazylijskie, suszone figi, pasta tahini, warzywa strączkowe.

W diecie na osteoporozę powinno się wyeliminować produkty zaburzające proces wchłaniania wapnia, w konsekwencji czego dochodzi do zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej, a to predysponuje do osteoporozy. Wśród składników o takim działaniu wymienia się przede wszystkim dużą ilość nierozpuszczalnego błonnika, fityniany, szczawiany i nadmiar fosforanów. Stosunek wapnia do fosforanów powinien wynosić 1:1. Na obniżenie absorpcji wapnia wpływa też wysokie pH w żołądku, zaburzenia czynności układu pokarmowego, nadmierne spożycie alkoholu, rafinowanego cukru oraz kofeiny.

Niedobory wapnia wiążą się z ryzykiem powstania takich skutków ubocznych, jak krzywica, zaburzenia wzrostu, mrowienie i drętwienie kończyn, skurcze mięśni, ból w stawach, wzrost masy ciała, zaburzeń ze strony układu nerwowego, nadciśnienie tętnicze.

Co jeść przy osteoporozie? Ważna jest witamina D

Szukając odpowiedzi na pytanie, co jeść przy osteoporozie, lekarze i dietetycy bez wahania wskazują na produkty bogate w witaminę D. Jest ona niezbędna do utrzymania prawidłowego stężenia wapnia w organizmie. Dieta w osteoporozie powinna zawierać tłuste ryby (np. śledź, sardynki, makrela), tran, jaja, mleko. Produkty te uważa się za najlepsze źródło witaminy D.

Na polepszenie wchłaniania witaminy D wpływa obecność w diecie witaminy A i C, wapnia i fosforu, niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, a także ekspozycja na światło słoneczne. Czynnikami, które mogą przyczynić się do niedoboru witaminy D, są m.in. choroby nerek i wątroby, podeszły wiek (układ pokarmowy wraz z zaawansowaniem procesu starzenia traci zdolność wchłaniania witaminy D) i choroby objawiające się upośledzeniem wchłaniania kwasów tłuszczowych, bo witamina D należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.

Jakie jeszcze składniki pokarmowe są ważne?

Aby zapobiegać utracie masy kostnej, warto też zadbać o odpowiednią podaż innych składników mineralnych, w tym magnezu i fosforu. Magnez uczestniczy w wielu procesach związanych ze wzmacnianiem, ochroną i przebudową kości. Do źródeł magnezu zalicza się zwłaszcza produkty zbożowe (w tym głównie kaszę gryczaną i jaglaną), migdały, tofu, nasiona roślin strączkowych, kakao, drożdże. Fosfor obok wapnia to podstawowy składnik tkanki kostnej. W codziennej diecie jest dużo fosforu ‒ spotyka się go m.in. w mięsie, wędlinach, produktach zbożowych czy nabiale.

W diecie przy osteoporozie nie może zabraknąć witamin na kości, takich jak witamina K i B12. Źródłem witaminy K są zwłaszcza szpinak, brukselka, kapusta, sałata, a źródłem witaminy B12 w diecie na osteoporozę są podroby wołowe, mięczaki i wątroba drobiowa. Zwraca się również uwagę na rolę witaminy C w profilaktyce z osteoporozy z uwagi na pełnioną przez nią funkcję w syntezie kolagenu. Najlepszym źródłem witaminy C są warzywa i owoce, takie kapusta, czarna porzeczka, cytrusy, czerwona papryka, jagody oraz truskawki.