Pleśniawki u niemowlaka – przyczyny, leczenie, profilaktyka

Pleśniawki u niemowlaka – czym tak naprawdę są?

Wiele mam podczas obserwacji swojego malucha zauważa, że w jego jamie ustnej znajdują się białe grudki przypominające resztki mleka. Jeśli próba usunięcia ich za pomocą gazika kończy się niepowodzeniem lub nawet prowadzi do krwawienia błony śluzowej, oznacza to, że mamy do czynienia z pleśniawkami. Pleśniawki to popularnie przyjęta nazwa dla grzybiczego zakażenia jamy ustnej. Za ich powstawanie odpowiedzialny jest grzyb o nazwie Candida albicans. W jamie ustnej ma on wręcz idealne warunki do szybkiego rozwoju – jest tam przecież ciemno i stale wilgotno, a tego właśnie potrzebują grzyby, aby funkcjonować i się rozmnażać. 

Szacuje się, że problem może dotyczyć ok. 5% dzieci – zarówno noworodków, jak i kilkumiesięcznych niemowląt, które są już na etapie rozszerzania diety. Dolegliwość ta pojawia się również u osób dorosłych.

Jak wyglądają pleśniawki u niemowlaka?

Pleśniawki u niemowlaka raczej trudno przeoczyć. Są to białe grudki przypominające resztki mleka, które znajdują się na języku lub wargach, dziąsłach czy po wewnętrznej stronie policzków. Ich rozpoznanie może być nieco utrudnione u noworodków, które bardzo często piją mleko, a osad z pokarmu znajduje się na ich języku praktycznie przez cały czas, dlatego w razie wątpliwości skonsultuj się z lekarzem pediatrą.

Niektórzy mylą pleśniawki z aftami, czyli niewielkimi owrzodzeniami znajdującymi się w jamie ustnej. Zmiany te mają jednak inny charakter – dochodzi tu do odsłonięcia zakończeń nerwowych. Obie przypadłości mają jednak wspólną cechę – powodują ból i dyskomfort. Niemowlęta stają się marudne, płaczliwe i często odmawiają jedzenia. Zazwyczaj nie pojawiają się tutaj dodatkowe objawy.

Skąd się biorą pleśniawki u niemowlaka?

Do grzybiczego zakażenia jamy ustnej może dojść podczas porodu siłami natury. Grzyby dostają się do organizmu noworodka w momencie, kiedy przechodzi on przez kanał rodny. Przyczyną zakażenia są także zwyczaje i zaniedbania osób dorosłych – maluch często zaraża się, gdy ssie zainfekowaną pierś mamy lub weźmie do ust wcześniej oblizany smoczek. 

Jeśli do rozwoju kandydozy dojdzie u kilkumiesięcznego dziecka, powodem może być ząbkowanie, osłabienie odporności lub antybiotykoterapia. Nie bez znaczenia jest również fakt, że niemowlęta poznają świat poprzez wkładanie przedmiotów do ust – w ten sposób do ich organizmu mogą przedostawać się niechciane wirusy, bakterie i grzyby. Pleśniawki to także wynik nieprawidłowej higieny jamy ustnej – dziąsła, pierwsze ząbki i język należy czyścić już na tym etapie. Początkowo rytuał ten polega na masowaniu tych części jamy ustnej miękką, gumową szczoteczką.

Pleśniawki u niemowlaka – jak je leczyć?

Pleśniawki to problem, który wymaga leczenia. Namnażanie się grzybów nie zatrzyma się samoistnie, dlatego trzeba wspomóc się odpowiednio dobranymi lekami. Przeważnie są to środki przeznaczone do stosowania miejscowego. Lekarz pediatra przepisuje preparat w formie żelu, maści lub zawiesiny, który zawiera w sobie substancje o udowodnionym działaniu przeciwgrzybiczym, np. nystatynę. W składzie tego rodzaju leków pojawiają się także witamina C lub fiolet gencjany.

Przepisaną maść należy nałożyć bezpośrednio na zmiany grzybicze za pomocą specjalnej szpatułki lub palca przy zachowaniu zasad higieny. Jeśli nie masz szpatułki, nałóż na palec jałowy gazik, zanurz go w preparacie na pleśniawki i wysmaruj nim wnętrze jamy ustnej dziecka. Aby uniknąć krwawienia z błon śluzowych i dodatkowego bólu, wszystkie omawiane czynności wykonuj bardzo delikatnie. Nie odstawiaj lekarstw przedwcześnie, ponieważ może to spowodować nawrót pleśniawek. Równocześnie z podawaniem leków wyrzuć wszystkie smoczki, butelki i gryzaki, których do tej pory używało dziecko, ponieważ na ich powierzchni mogą znajdować się patogeny. Jeśli nie chcesz wymieniać ich na nowe, wyparz je. W przeciwieństwie do takich dolegliwości jak zajady, zakażenia o charakterze grzybiczym nie kwalifikują się do leczenia domowymi sposobami. 

Nieleczone pleśniawki u niemowlaka – jakie są konsekwencje?

Nieleczone pleśniawki zwiększają swój rozmiar i z czasem mogą pokryć błonę śluzową całej jamy ustnej białym kożuchem. Bez zastosowania odpowiednich preparatów grzyby rozprzestrzeniają się i mogą zająć dalsze partie układu pokarmowego oraz układ oddechowy. Zwiększają się również dolegliwości bólowe i dyskomfort. Niemowlę, które przez dłuższy czas jest narażone na takie doświadczenia, słabo przybiera na wadze i często ma problemy ze snem. Podobne objawy obserwuje się również w przypadku alergii pokarmowej u niemowlaka. Jeśli zachodzi podejrzenie, że w jamie ustnej pojawiły się pleśniawki, należy szybko skonsultować się z lekarzem pediatrą, który postawi właściwą diagnozę. 

Jak zapobiegać pleśniawkom u niemowlaka?

Aby uniknąć pleśniawek, należy:

• dbać o higienę jamy ustnej dziecka;

• przemywać smoczek i pod żadnym pozorem nie oblizywać go;

• dbać o higienę piersi, jeśli dziecko jest karmione naturalnie;

• zwracać uwagę, aby niemowlę nie brało do ust brudnych rąk;

• w trakcie antybiotykoterapii podawać maluchowi probiotyk.

Utrzymanie zdrowych nawyków jest o wiele łatwiejsze niż leczenie.