Podostre stwardniające zapalenie mózgu – jak się przed nim uchronić?
Podostre stwardniające zapalenie mózgu to choroba zapalno-zwyrodnieniowa, prowadząca do uszkodzenia komórek tego narządu. Wywołuje ją zmutowany wirus odry, który po zachorowaniu w wieku dziecięcym pozostaje w uśpieniu przez wiele lat. Nie są znane mechanizmy mutacji wirusa ani skuteczne leczenie. Jednym sposobem zapobiegania chorobie i ochrony przed mutacją patogenu jest szczepienie przeciwko odrze.
Polecane
Czym jest podostre stwardniające zapalenie mózgu?
Podostre stwardniające zapalenie mózgu (SSPE, subacute sclerosing panencephalitis) to bardzo rzadka choroba, wywołana przez zmutowanego wirusa odry. Schorzenie ma charakter zapalno-zwyrodnieniowy. Głównym czynnikiem ryzyka jest zachorowanie w okresie dzieciństwa na odrę i niewyeliminowanie wirusa z organizmu. Dzieje się tak na skutek nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego. W konsekwencji wirus odry pozostaje w organizmie w stanie uśpienia. Z niejasnych przyczyn po wielu latach aktywuje się i mutuje.
Przebieg podostrego stwardniającego zapalenia mózgu
W prawidłowym przebiegu odry wirus zostaje wyeliminowany z organizmu przez system immunologiczny. Z niejasnych przyczyn w niektórych przypadkach organizm nie jest w stanie pozbyć się patogenu. Dochodzi wówczas do sytuacji, w której wirus odry przybiera tzw. taktykę śpiącego agenta [1], pozostając w uśpieniu w komórkach nerwowych organizmu. Taki stan uniemożliwia wychwycenie patogenu przez układ odpornościowy. Prawdopodobnie do aktywacji wirusa dochodzi w przebiegu innej choroby zakaźnej, np. półpaśca. Bardzo podobne działanie do zmutowanego wirusa odry ma wirus różyczki. Szczególnie niebezpieczne jest zakażenie wirusem różyczki podczas ciąży. Jego obecność dla matki jest łagodna i skąpoobjawowa. Natomiast jest on bardzo niebezpieczny dla dziecka. Wywołuje zakażenie przezłożyskowe i może powodować liczne wady wrodzone.
Nie są znane metody leczenia podostrego stwardniającego zapalenia mózgu. Eksperci, wskazując na skutki podostrego stwardniającego zapalenia mózgu, wymieniają m.in.: niepełnosprawność umysłową, głuchotę, ślepotę, niedowłady i porażenia, śpiączki.
Jedynym sposobem uniknięcia SSPE są szczepienia ochronne przeciwko odrze.
Objawy kliniczne choroby
Zmutowany patogen w początkowym stadium choroby prowadzi do powstawania wielu zapalnych ognisk w obrębie mózgu. Mają one postać nacieków okołonaczyniowych. Dochodzi do stopniowego uszkadzania tkanki nerwowej mózgu i zmian zwyrodnieniowych. Skutkiem tego jest martwica i częściowe wyłączanie funkcji narządu. Zmiany w mózgu prowadzą do zaburzenia czynności poznawczych, zaburzenia pamięci i zachowania. Wraz z rozwojem choroby występują mimowolne ruchy kończyn i mięśni twarzy. Obserwowane są napady padaczkowe. W zaawansowanej postaci choroby dochodzi do rozległych niedowładów i porażenia. Ponadto rozwijają się zaburzenia wzroku i słuchu.
Znaczenie szczepień ochronnych w profilaktyce choroby
Szczepienia ochronne to jedyny skuteczny środek zapobiegania skutkom działania wirusa. Umożliwiają one wytworzenie naturalnej odporności organizmu, a w przypadku zachorowania minimalizują ryzyko wystąpienia powikłań choroby. Skuteczność szczepionek wynika z tego, że zawierają one fragmenty osłabionych patogenów, np. odry, ospy, różyczki. W takiej formie nie są one zdolne do wywołania choroby, ale umożliwiają organizmowi rozpoznanie potencjalnego zagrożenia i wytworzenie odpowiednich przeciwciał na wypadek kontaktu z właściwym wirusem.
Odra u dziecka
Odra jest silnie zakaźną chorobą, która najczęściej rozwija się u dzieci w pierwszym roku życia, przed szczepieniem. Zachorowania dzieci starszych wynikają z braku szczepionki przypominającej lub całkowity brak szczepienia przeciwko odrze. Zakażenia wirusem odry nie można leczyć przyczynowo. Ewentualnie podawane dziecku środki mają działanie objawowe, np. przeciwgorączkowe. Odra jest chorobą szczególnie niebezpieczną dla maluchów z zaburzeniami odporności. W ich przypadku istnieje podwyższone ryzyko powikłań w obszarze dróg oddechowych. Warto skontaktować się ze specjalistą pulmonologiem w celu wykluczenia niepożądanych skutków ubocznych.
Jeśli chcesz móc skonsultować się z pulmonologiem nawet w ciągu 5 dni roboczych, kup prywatne ubezpieczenie zdrowotne, którego ofertę możesz zamówić na Welbi. Ochroną ubezpieczeniową w ramach swojej polisy możesz objąć także dziecko do 7. roku życia.
W ramach Polisy Zdrowie Welbi możesz mieć dostęp do:
konsultacji z lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej w ciągu 24 godzin od rezerwacji wizyty;
konsultacji ze specjalistami z czasem oczekiwania nie dłuższym niż 5 dni roboczych (a przeważnie 3 dni robocze);
nawet blisko 300 badań laboratoryjnych, obrazowych i czynnościowych, w tym RTG klatki piersiowej, spirometrii czy tomografii komputerowej głowy w pakiecie OCHRONA GOLD;
profilaktycznego przeglądu stanu zdrowia raz do roku (w pakietach OCHRONA COMPLEX i OCHRONA GOLD).
Zamów na Welbi ofertę i sprawdź, który z trzech dostępnych pakietów będzie najlepszy dla Ciebie i Twojego dziecka.
- J. Mrukowicz, Mózg w sidłach mikrobów, czyli czego nie widzimy dzięki szczepieniom ochronnym, „Wszechświat” 2011, 4(6), s. 84–93.
- W. Sobczyk, Podostre stwardniające zapalenie mózgu, „Polski Przegląd Neurologiczny”, 2006, 2(1), s. 1–6.
- P.P. Liberski i in., Paramyksowirusy, „Aktualności Neurologiczne” 2007, 7(2), s. 108–114.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
Najchętniej czytane
