Czym jest radość i co zrobić, by przeżywać ją jak najczęściej?
Radość to najmilsza z emocji, która sprawia, że czujesz się szczęśliwy. Zdarza Ci się doświadczać jej w chwilach wyjątkowych (np. podczas wymarzonego urlopu), ale też przy prozaicznych, rutynowych czynnościach. Od czego zależy przeżywanie radości? Co zrobić, by odczuwać ją częściej?
Kiedy obserwujesz bawiące się dzieci, na pewno dostrzegasz, jak spontaniczna jest ich radość. Przychodzi im zupełnie naturalnie, bez wyraźnego powodu. Z kolei patrząc na dorosłych, możesz dojść do wniosku, że nawet jeśli radość jest umiejętnością wrodzoną, to tracimy ją z wiekiem. Nie tylko rzadziej się cieszymy, ale też coraz mniej żywiołowo to okazujemy. I trochę zazdrościmy dzieciom. Jak odzyskać radość życia?
Polecane
Czym jest radość?
Aby odpowiedzieć sobie na pytanie, jak czerpać radość z życia, musisz wiedzieć, czym właściwie ona jest. Na pewno nie tym samym, co szczęście. Często przecież mówimy, że jesteśmy szczęśliwi, a mimo to nie czujemy się w danym momencie radośni. I odwrotnie - nawet ludziom w depresji zdarza się przeżyć radosną chwilę, choć nie nazwaliby siebie szczęśliwymi.
Radość jest jedną z podstawowych ludzkich emocji. Podobnie jak złość czy lęk jest niezależna od woli, ponieważ zarządza nią wegetatywny układ nerwowy. Innymi słowy, emocje są organiczną, wyprzedzającą refleksję odpowiedzią na to, co Cię spotyka. Zdolność do przeżywania emocji ludzie nabyli w toku ewolucji. Miała ona zwiększać prawdopodobieństwo zachowań służących przetrwaniu gatunku.
Emocje powiązane są z odpowiednimi ośrodkami w mózgu i uruchamiają cykl fizjologicznych reakcji, które ku pewnym sytuacjom przyciągają, a innych każą unikać. Miłe odczucia są sygnałem, że uczestniczysz w zdarzeniu, które jest dla Ciebie dobre, odpowiada na Twoje rzeczywiste potrzeby. Można powiedzieć, że radość to rodzaj wewnętrznego kompasu, który pokazuje Ci, że właśnie dokonujesz właściwego wyboru lub że jesteś w przyjaznym miejscu.
Dlaczego brakuje Ci radości?
Wydaje się, że radość jest stanem, który możesz łatwo osiągać - wybierając to, co dla Ciebie miłe, bezpieczne, zgodne z Twoimi pragnieniami i upodobaniami. Jednak życie nie jest tak proste, aby było to możliwe. Masz o wiele bardziej wysublimowane potrzeby niż nasi praprzodkowie. Bardziej skomplikowane są także okoliczności, w których działasz. Kierowanie się wyłącznie emocjami nie zawsze przynosiłoby pożądane rezultaty.
Wraz z rozwojem cywilizacji ludzie nauczyli się refleksji nad swoimi emocjami. Odkryli bowiem, że czasem warto działać wbrew ich „wskazówkom” - rezygnować z radości z małych rzeczy, by osiągać złożone cele. Właśnie dlatego mimo przemożnej chęci na poobiednią drzemkę wracasz do pracy, która zapewnia Ci dobrobyt, a także pielęgnujesz zdrowe nawyki żywieniowe, zamiast objadać się ulubionymi słodyczami.
Możliwe, że odczuwasz radość znacznie rzadziej, niż byś sobie życzył, także w związku z procesem socjalizacji, jakiemu zostałeś poddany. Naturalne skłonności są od dziecka modelowane przez ważne osoby - rodziców, nauczycieli, rówieśników. Jeśli np. byłeś karcony za to, że zbyt żywiołowo okazujesz emocje, w dorosłym życiu możesz mieć problem z ich ekspresją, a nawet przeżywaniem.
Jak czerpać radość z życia?
Jak widać, na co dzień - w imię wyższych celów - rezygnujemy z rzeczy, które sprawiają nam przyjemność. Często też tłumimy emocje, bo ich okazywanie nie zawsze nam się opłaca. W efekcie nie potrafimy cieszyć się nawet wówczas, gdy mamy ku temu wszelkie przesłanki. Paradoksalnie, na szczycie listy naszych priorytetów znajduje się radość z życia - nie tylko w tych rzadkich chwilach, w których osiągamy upragnione cele, ale każdego dnia.
Jeśli zastanawiasz się, jak czerpać radość z życia, zawsze miej na uwadze to, czym ona w rzeczywistości jest - poczuciem zgodności podejmowanych działań z własnymi potrzebami. Życie w zgodzie z tą regułą nadal jest w Twoim zasięgu, nawet jeśli szczęście, jakie chcesz osiągnąć, nie jest tak proste, jak radość dziecka albo dobrostan, o który zabiegali nasi przodkowie.
Radość z życia jest czymś, czego współczesny, dorosły człowiek musi się nauczyć. W ogromnej mierze polega to na zmianie sposobu myślenia. Możesz zacząć radować się na co dzień, jeśli:
zamiast zadręczać się tym, że robisz rzeczy, na które nie masz ochoty, znajdziesz motywację w celu, który przyświeca Twoim działaniom,
potrenujesz praktykę uważności, czyli koncentrację na aktualnej chwili, bez ciągłego rozpamiętywania tego, co minęło i zamartwiania się o przyszłość,
nauczysz się doceniać to, co już osiągnąłeś, zamiast nieustannie narzekać na to, czego Ci brak,
docenisz trudności czy porażki, bo tylko na ich tle przyjemności i sukcesy stają się źródłem radości.
To nie wszystko. Jeśli wykonujesz pracę, której nie lubisz albo żyjesz w bolesnym, toksycznym związku, być może czas zaufać wewnętrznemu kompasowi, który podpowiada Ci z taką oczywistością, co jest dla Ciebie naprawdę dobre. Miej odwagę dokonywać wyborów zgodnych z Twoimi przekonaniami i wartościami, nawet jeśli czasem trzeba zapłacić za to pewną cenę. Nie podążaj utartymi schematami, nie staraj się spełnić wszystkich oczekiwań otoczenia - każdy jest indywidualnością, więc nie ma jednej uniwersalnej ścieżki. Szukaj swoich powołań i staraj się je realizować. Nie zapominaj też o codziennej dawce małych przyjemności. Robiąc rzeczy, które sprawiają Ci radość, zyskujesz energię na te, którym musisz się poświęcać w imię wyższych celów.
- A. Lowen, Radość. Naucz się wyzwalać energię stłumionych uczuć, tł. K. Jakimowicz, Czarna Owca, Warszawa 2019.
- D. Żyżniewski, Emocje i nastrój. Jak je zrozumieć i kształtować, Zwierciadło, Warszawa 2019.
- J. Jenkins, K. Oatley, D. Keltner, Zrozumieć emocje, tł. M. Guzowska, PWN, Warszawa 2021.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.