Nowotwór oka – przyczyny i rozpoznanie

Rodzaje i przyczyny nowotworów oka

Nowotwory oka występują rzadko. Przyczyny ich rozwoju są różne. Eksperci wskazują, że najczęściej ich rozwój determinuje czynnik genetyczny. W zależności od rodzaju nowotworu złośliwego oka, choroba obejmuje tęczówkę, siatkówkę, oczodół, przewody łzowe lub powieki. Wyróżnianych jest kilka rodzajów nowotworów oka. W przypadku dzieci najczęściej diagnozowanym jest siatkówczak. To nowotwór uwarunkowany genetycznie. Rozwija się na skutek mutacji genu dziedziczonego od obojga lub jednego z rodziców. Siatkówczak jest nowotworem wewnątrzgałkowym, klasyfikowanym jako złośliwy. Siatkówczak u dzieci objawia się pod postacią leukokorii, charakterystycznej białej plamki na środku źrenicy. U niektórych dzieci w następstwie rozwoju siatkówczaka może pojawić się zez.

Najczęściej występującym nowotworem narządu wzroku u dorosłych jest czerniak oka. To złośliwy nowotwór wewnątrzgałkowy. Rozwija się w naczyniówce, tęczówce, ciele rzęskowym i spojówce. Najczęściej atakuje jedno oko. Przyczyną czerniaka oka jest mutacja genu, a głównym czynnikiem ryzyka są predyspozycje genetyczne. 

Do rzadziej występujących nowotworów oka u dzieci i dorosłych należą m.in.: glejak (nowotwór, który atakuje nerwy wzrokowe), mięsak i oponiak (rozwijają się w oczodołach), chłoniak (rozwija się w obrębie spojówki), guz gruczołu łzowego, rak podstawnokomórkowy powieki, rak płaskonabłonkowy spojówki. Nowotwór oka może rozwinąć się pod postacią przerzutów raka z innych narządów. 

Objawy nowotworu oka 

Objawy nowotworu oka zależą od jego rodzaju i umiejscowienia guza. Wśród najczęściej występujących są szybko postępujące nieostre widzenie, zmiana zabarwienia tęczówki, owrzodzenie powieki lub zmianę ich zabarwienia, zmiana kształtu i rozmiaru źrenicy, wytrzeszcz, podwójne widzenie, ból oka, krwawe łzy, utrata rzęs, nadmierne łzawienie i silne zaczerwienienie spojówek, światłowstręt. Objawy te są alarmujące i wymagają pilnej konsultacji okulistycznej. Warto wiedzieć, że ich wystąpienie nie musi świadczyć o nowotworze oka. Niektóre z objawów występują również w przebiegu innych chorób oczu, np. jaskry. 

Rozpoznanie raka oka

Rozpoznanie nowotworu oka u dzieci i dorosłych stawia okulista. Do lekarza w trybie pilnym należy się zgłosić w przypadku wystąpienia nawet jednego niepokojącego objawu. Warto jednak wiedzieć, że na wizytę do okulisty należy się zgłaszać kontrolnie przynajmniej raz w roku. Powinny o tym pamiętać również osoby, które nie mają wady wzroku. Natomiast pierwsze profilaktyczne badanie wzroku dziecka powinno zostać wykonane po 2 roku życia. 

Na wizytę do okulisty refundowaną przez Narodowy Fundusz Zdrowia niezbędne jest skierowanie, które uzyskasz od lekarza rodzinnego.

Wstępne rozpoznanie polega na ocenie widocznych objawów. Następnie okulista przeprowadza badania obejmujące m.in. analizę ostrości wzroku, pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, analizę dna oka, USG gałki ocznej. W przypadku dzieci badania przeprowadzane są w znieczuleniu ogólnym. Otrzymane wyniki są podstawą do ustalenia przez specjalistę dalszych kroków diagnostyki specjalistycznej. 

Metody leczenia nowotworów oka

Rak oka wymaga specjalistycznego leczenia, które powinno przebiegać w ośrodkach okulistycznych specjalizujących się w diagnostyce i leczeniu nowotworów narządu wzroku. W procesie leczenia kluczowa jest współpraca wielu specjalistów, zarówno onkologów i okulistów, jak i radiologów, patologów i neurologów. Rodzaj terapii zależy od wielu czynników, m.in. rodzaju nowotworu, stopnia zaawansowania, umiejscowienia raka, wieku pacjenta i ogólnego stanu zdrowia. Stosowane są m.in. chemioterapia, laseroterapia, zabieg operacyjny, krioterapia, termoterapia, fotokoagulacja laserowa. Leczenie ma na celu przede wszystkim ochronę życia. Obecny poziom i dostępność metod terapii umożliwia jednak w wielu przypadkach zachowanie gałki ocznej wraz z jej funkcjonalnością i ochronę wzroku.