Schizofrenia u dzieci – co ją zwiastuje?

Schizofrenia u dzieci – czy to możliwe?

Przejmuje się, że szczyt zachorowań przypada między 20. a 30. rokiem życia. Nie oznacza to jednak, że przywołane zaburzenie dotyczy wyłącznie dorosłych. Coraz częściej diagnozuje się je bowiem również u bardzo młodych ludzi. Skala tego zjawiska doprowadziła do wyodrębnienia dwóch odrębnych jednostek chorobowych – schizofrenii o początku w dzieciństwie oraz schizofrenii o wczesnym początku. Na pierwsze z przywołanych schorzeń cierpią nastolatkowie, którzy nie ukończyli 13 lat, drugie natomiast pojawia się u pacjentów między 13. a 18. rokiem życia.

Schizofrenia „dorosła” i „dziecięca” – porównanie

Objawy schizofrenii u dzieci i dorosłych są podobne, ale występują z innym nasileniem. U młodych ludzi znacznie częściej można zaobserwować między innymi stereotypie ruchowe, omamy wzrokowe, zachowania błazeńskie czy ataki katatoniczne. Warto jednak zauważyć, że wspomniane wyżej symptomy bardzo często są przez rodziców i opiekunów nastolatków bagatelizowane. Zazwyczaj dorośli składają je na karb trudnego wieku i okresu dojrzewania. Postawienie właściwej diagnozy bywa utrudnione z jeszcze jednego ważnego powodu – dzieci mają na ogół duży problem z nazywaniem swoich emocji oraz stanów psychicznych. Nie potrafią zwerbalizować tego, co czują.

Schizofrenia u dzieci – jakie sygnały powinny zaniepokoić rodziców i opiekunów?

Zwiastować schizofrenię może wiele niespecyficznych objawów. Zaliczają się do nich między innymi:

• Pogorszenie funkcjonowania poznawczego – młody człowiek zaczyna mieć kłopoty w nauce. Nie może skupić się na lekcjach. Znacznie trudniej przychodzi mu zapamiętanie nowego materiału i odtworzenie przyswojonych już informacji.

• Izolowanie się od najbliższego otoczenia – nastolatek powoli zamyka się w swoim świecie. Wydaje się nieobecny. Nie nawiązuje kontaktu z rówieśnikami. Zaniedbuje również relacje z rodzicami i rodzeństwem.

• Napady lękowe – młody człowiek żyje w poczuciu zagrożenia. Bywa zdezorientowany. Towarzyszy mu silny, obezwładniający niepokój, którego nie jest w stanie w żaden sposób opanować. Najbardziej widocznym objawem tego stanu są reakcje somatyczne organizmu (rozszerzone źrenice, przyspieszony oddech, zaburzenia rytmu serca, mdłości, zawroty głowy, bóle brzucha itp.).

• Stany depresyjne – długotrwałe obniżenie nastroju i niezdolność do podjęcia jakichkolwiek aktywności, nawet tych, które kiedyś sprawiały dziecku przyjemność. Nastolatek ma poczucie beznadziejności egzystencji.

• Objawy obsesyjno-kompulsywne – natrętne myśli i zachowania. Młody człowiek nie ma nad nimi żadnej kontroli. Wszelkie próby zmiany sposobu myślenia lub działania prowadzić mogą do intensyfikacji niechcianych reakcji. 

Przedstawione wyżej objawy pojawiają się na długo przed wystąpieniem pierwszego epizodu psychotycznego (nawet z kilkuletnim wyprzedzeniem). Dotyczy to zwłaszcza nerwicy natręctw.

Przyczyny schizofrenii u dzieci

Za występowanie schizofrenii u dzieci odpowiadają czynniki wrodzone (anomalie neurorozwojowe) oraz środowiskowe. Coraz więcej mówi się również o mechanizmie dziedziczenia choroby. Specjaliści zwracają jednak uwagę na fakt, że geny nie warunkują wystąpienia schorzenia. Zwiększają jedynie podatność na tego typu zaburzenia. Podobnie działają różne substancje psychoaktywne. Niestety coraz więcej młodych ludzi sięga po różnego rodzaju używki (alkohol, narkotyki, dopalacze itp.).

Leczenie schizofrenii u dzieci

Leczenie schizofrenii u dzieci przebiega podobnie jak u osób dorosłych. Kuracja obejmuje podawanie leków przeciwpsychotycznych oraz oddziaływania psychoterapeutyczne. Plan leczenia jest dobierany do konkretnego pacjenta po dokładnej analizie jego stanu. Specjalista bierze pod uwagę takie czynniki jak obraz choroby (u każdego może on wyglądać nieco inaczej) czy wiek danej osoby.