Sepsa – przyczyny, objawy i leczenie
Sepsa jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia, a jej objawy mogą być trudne do zidentyfikowania. Choć sepsa jest chorobą niebezpieczną, to w większości przypadków może być wyleczona pod warunkiem szybkiej diagnozy i właściwego leczenia. Jakie są przyczyny, objawy i sposoby leczenia sepsy? Jak zwiększyć swoje szanse na szybkie rozpoznanie i skuteczne leczenie?
Sepsa – co to jest?
Sepsa, inaczej posocznica, jest poważnym stanem chorobowym, który może być wynikiem infekcji bakteryjnej lub wirusowej. Układ odpornościowy organizmu reaguje w nim na infekcję, ale w sposób szkodliwy dla ciała. Zamiast ją zwalczać, wyzwala reakcję zapalną, która może prowadzić do uszkodzenia narządów i zaburzeń funkcjonowania organizmu.
Sepsa może mieć różne przyczyny, włącznie z zakażeniami dróg oddechowych, układu moczowego lub skóry. Najczęściej występuje u osób o osłabionej odporności, u chorych na cukrzycę, z chorobami autoimmunologicznymi lub u pacjentów po operacjach.
Wbrew pozorom, to bakterie pozaszpitalne najczęściej rozwijają sepsę, a prym wiodą meningokoki, czyli bakterie zwane również dwoinkami zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.
W razie podejrzenia sepsy ważne jest, aby jak najszybciej działać i skonsultować się z lekarzem oraz poddać się odpowiedniemu badaniu diagnostycznemu. Dzięki szybkiej diagnozie i właściwemu leczeniu można skutecznie zwalczyć sepsę i zapobiec jej powikłaniom.
Objawy sepsy
Posocznica jest stanem poważnym, jednak może być trudna do zdiagnozowania ze względu na zróżnicowane objawy. Niektóre z najczęstszych objawów sepsy to:
gorączka lub hipotermia (obniżenie temperatury ciała),
przyspieszony oddech,
szybki rytm serca,
spadek ciśnienia krwi,
zmiany w zachowaniu lub poziomie świadomości,
zwiększone pocenie się,
bóle mięśni i stawów,
trudności w oddychaniu,
zmiany skórne, takie jak wybroczyny lub zaczerwienienie.
Objawy sepsy mogą występować pojedynczo lub w połączeniu z innymi objawami. Jeśli podejrzewasz sepsę, jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem i poddaj się badaniom diagnostycznym. Jeśli Twój stan jest ciężki, wezwij pomoc medyczną (zadzwoń pod 112 lub 999).
Skąd bierze się sepsa?
Sepsa bierze się z infekcji bakteryjnych lub wirusowych, które rozwijają się w organizmie. Do najczęściej występujących źródeł infekcji należą:
zakażenia dróg moczowych,
infekcje płuc,
infekcje skóry – bakterie Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes oraz Pseudomonas aeruginosa są najczęstszymi przyczynami infekcji skóry, które mogą prowadzić do sepsy w przypadku braku właściwego leczenia,
infekcje układu pokarmowego – bakterie Salmonella, Campylobacter oraz Shigella są najczęstszymi źródłami infekcji układu pokarmowego,
infekcje krwi.
Ludzie z obniżoną odpornością, w tym seniorzy, noworodki, pacjenci po operacjach i chorzy na choroby autoimmunologiczne, są bardziej narażeni na sepsę. Innymi czynnikami ryzyka są przewlekłe choroby, takie jak cukrzyca czy choroby nerek, oraz stosowanie immunosupresyjnych leków (obniżających odporność).
Sepsa u dziecka. Co warto o niej wiedzieć?
Sepsa (posocznica) u dzieci wiąże się z wysoką śmiertelnością i wymaga wczesnego rozpoznania i podjęcia natychmiastowego leczenia w warunkach szpitalnych. Ogólnoustrojowe zakażenie u najmłodszych pacjentów jest szczególnie groźne i na początkowym etapie bywa trudne do odróżnienia od niegroźnej infekcji. Posocznicę należy podejrzewać u dzieci, u których występuje gorączka, przyspieszenie akcji serca (tachykardia) i oddechu (tachypnoe). Może również dojść do zmniejszenia ilości oddawanego moczu, niewydolności oddechowej, spadku ciśnienia tętniczego czy odchyleń w badaniach laboratoryjnych (zbyt wysokiego lub zbyt niskiego poziomu leukocytów w morfologii krwi, podwyższonego stężenia CRP i prokalcytoniny). Szczególną uwagę należy zwracać na zmiany skórne w przebiegu choroby z gorączką u dziecka – pojawiające się wybroczyny mogą świadczyć o inwazyjnej chorobie meningokokowej, która charakteryzuje się piorunującym przebiegiem i często prowadzi w krótkim czasie do śmierci.
lek. Agnieszka Żędzian
Czym jest urosepsa?
Urosepsa to rodzaj sepsy, która rozwija się w wyniku zakażenia układu moczowego. Choroba ta stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i życia, dlatego ważne jest, aby szybko rozpoznać jej objawy i rozpocząć właściwe leczenie.
Urosepsa rozwija się najczęściej w wyniku nieleczonej infekcji dróg moczowych, takiej jak zapalenie pęcherza czy nerek. Bakterie zakażające układ moczowy mogą przedostać się do krwiobiegu, powodując infekcję w całym organizmie.
Objawy urosepsy są podobne do objawów innych rodzajów sepsy. W początkowej fazie choroby występują: gorączka, dreszcze, osłabienie oraz bóle mięśniowe. W kolejnych etapach dochodzi do przyspieszenia bicia serca, oddech staje się szybki, a ciśnienie krwi spada. Nieleczona urosepsa może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak niewydolność narządowa czy wstrząs septyczny.
Leczenie urosepsy polega na podawaniu antybiotyków, które zwalczają bakterie wywołujące chorobę. W każdym przypadku urosepsy konieczne jest leczenie w szpitalu, gdzie pacjent otrzymuje leki i płyny dożylnie oraz jest pod stałą obserwacją personelu medycznego.
Sepsa – rokowanie
Rokowanie dla osoby chorej na sepsę zależy od wielu czynników, takich jak: wiek, stan zdrowia, rodzaj sepsy i czas rozpoczęcia leczenia. Niestety, sepsa jest chorobą poważną i w wielu przypadkach wiąże się z wysokim ryzykiem powikłań oraz śmierci.
Wczesne rozpoznanie i natychmiastowe podjęcie leczenia jest kluczowe w poprawie rokowania. Im szybciej rozpocznie się leczenie antybiotykami oraz dostarczanie pacjentowi płynów i tlenu, tym większa będzie szansa na powrót do zdrowia.
Najlepsze rokowanie mają osoby, u których sepsa została zdiagnozowana we wczesnym stadium i szybko rozpoczęto leczenie. W przypadku sepsy ciężkiej szansa na przeżycie zależy od wielu czynników, takich jak: wiek pacjenta, stan jego układu odpornościowego, obecność innych chorób i powikłań.
U osób, które przeżyły sepsę, proces rehabilitacji może trwać miesiące, a nawet lata. W niektórych przypadkach mogą pojawić się trwałe skutki, takie jak: uszkodzenia narządów, problemy z pamięcią i koncentracją, a także problemy emocjonalne.
Leczenie sepsy
Leczenie sepsy to proces złożony i wymagający jak najszybszej interwencji medycznej (u pacjentów w stanie ciężkim – natychmiastowej). Wczesne rozpoznanie choroby jest kluczowe dla szybkiego rozpoczęcia leczenia i minimalizacji ryzyka powikłań.
Podstawowym elementem leczenia posocznicy jest podanie antybiotyków, które zwalczają bakterie odpowiedzialne za chorobę. Lekarz dobierze odpowiednią terapię antybiotykową w zależności od rodzaju bakterii i stopnia zaawansowania choroby.
Pacjent z sepsą wymaga również regularnego monitorowania stanu zdrowia, w tym ciśnienia krwi, poziomu tlenku węgla we krwi i innych parametrów witalnych. W przypadku gdy sepsa jest w zaawansowanym stadium lub występują powikłania, pacjent może wymagać hospitalizacji i podania płynów, leków przeciwbólowych, a także leków usprawniających pracę narządów wewnętrznych.
W przypadku urosepsy, czyli sepsy wywołanej przez zakażenie układu moczowego, może być konieczna interwencja chirurgiczna, np. aby usunąć przeszkodę w drogach moczowych lub drenować pęcherz. Po zakończeniu leczenia pacjent może wymagać rehabilitacji w celu odzyskania sił i funkcji organizmu.
- A. Kubler, Sepsa, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2017.
- A. Kubler, R. Jaeschke, M. Jankowski, Sepsa i wstrząs septyczny, Medycyna Praktyczna, Kraków 2019.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.