Skleroterapia – wskazania i efekty zabiegu
Skleroterapia to małoinwazyjna i praktycznie bezbolesna metoda leczenia żylaków. Nie wymaga znieczulenia, a pacjent po zabiegu może wrócić do codziennych obowiązków. Skleroterapia może zastąpić zabieg chirurgiczny obarczony wysokim ryzykiem powikłań. Jakie są wskazania i przeciwwskazania do zabiegu? Jak przebiega skleroterapia?
Na czym polega skleroterapia?
Skleroterapia (obliteracja) to minimalnie inwazyjna i bezpieczna metoda usuwania żylaków. Zabieg polega na podaniu do światła żylaka środków chemicznych, które wywołują miejscową reakcję zapalną, odwodnienie i destrukcję (zniszczenie) komórek ściany naczynia. Na skutek tego w żylaku dochodzi do wytworzenia skrzepliny i stopniowego włóknienia ściany żyły. Efektem jest zarastanie światła żylaka. W klasycznej skleroterapii stosowane są płynne środki chemiczne. Zmodyfikowana wersja zabiegu wykorzystuje piankę, czyli spieniony powietrzem detergent. Przewagą tego środka nad klasyczną płynną formą jest lepsze i dłuższe przyleganie substancji do ściany naczynia i mniejsze ryzyko migracji, czyli przenoszenia się środka do innych naczyń. Ponadto spieniona forma detergentu nie ulega szybkiemu wypłukaniu przez krew. Wykorzystywany w zabiegu preparat i jego stężenie dobierane są indywidualnie do wielkości, rozległości i rodzaju żylaków. Skleroterapii poddawane są żylaki różnej wielkości, nawet o średnicy około 1 mm. Całkowity czas zabiegu w zależności od rodzaju żylaków wynosi od 20 do 40 minut. Pierwsze efekty widoczne są natychmiast po podaniu środka, a na ostateczny efekt należy poczekać około 2 tygodni. Warto pamiętać, że skleroterapia wykonywana jest w seriach, a o ich liczbie decyduje lekarz.
Wskazania do skleroterapii
Podstawowym wskazaniem do skleroterapii są teleangiektazje (tzw. pajączki naczyniowe, czyli rozszerzone naczynia krwionośne, umiejscowione płytko pod skórą) i żylaki siateczkowate (kręte żyłki pod powierzchnią skóry, powstałe na skutek niewydolności naczyń krwionośnych). Metodą skleroterapii można usuwać również:
rozległe żylaki kończyn dolnych;
żylaki powstałe z obocznic żyły odpiszczelowej i odstrzałkowej;
naczyniaki jamiste;
niewydolne perforatory;
hemoroidy powstałe w ciąży i z innych przyczyn;
malformacje żylne;
żylaki nawrotowe;
niegojące się owrzodzenia żylne.
Bardzo dobre efekty skleroterapia daje w leczeniu i w profilaktyce przewlekłych chorób żylnych. Stosowana jest również do niwelowania drobnych żylaków powstałych po zabiegach operacyjnych.
Przeczytaj także: Na czym polega i ile kosztuje zamykanie naczynek?
Przeciwwskazania do skleroterapii
Głównym przeciwwskazaniem do skleroterapii jest alergia na stosowane preparaty lub predyspozycja do reakcji alergicznych. Wśród pozostałych bezwzględnych przeciwwskazań skleroterapii wymienia się:
choroby układowe;
choroby nowotworowe;
choroby reumatyczne;
choroby tkanki łącznej;
aktywną infekcję wirusową lub bakteryjną;
gorączkę;
czynną zakrzepicę żył;
zatorowość płucną;
długotrwałe unieruchomienie;
krytyczne niedokrwienie kończyn;
rozległe zmiany skórne o charakterze infekcyjnym;
trombofilię;
zakrzepicę żył głębokich;
otyłość;
obrzęk chłonny;
niewydolność tętnic dolnych;
zaawansowany wiek;
stosowanie antykoagulantów;
okres karmienia piersią.
Przeciwwskazaniem do zabiegu skleroterapii jest również ciąża, a zwłaszcza I trymestr.
Jak się przygotować do zabiegu skleroterapii?
Zabieg obliteracji musi poprzedzać wnikliwa ocena układu żył. W tym celu wykonywane jest badanie ultrasonograficzne. Podstawowym warunkiem kwalifikującym pacjenta do skleroterapii jest ustalenie przyczyny patologii żylnej.
Jeśli przygotowujesz się do zabiegu, pamiętaj, aby poinformować lekarza podczas wizyty o wszystkich przyjmowanych lekach. Pozostałe przygotowania do zabiegu nie są szczególnie wymagające. Kilka dni przed skleroterapią nie należy depilować miejsca zabiegowego, peelingować skóry i stosować balsamów. Zabronione jest również opalanie. W przypadku skleroterapii hemoroidów należy oczyścić jelita, przyjąwszy na mniej więcej 4 godziny przed zabiegiem czopek glicerynowy. Dzień przed skleroterapią hemoroidów należy stosować lekkostrawną dietę.
Czy skleroterapia jest zabiegiem bezpiecznym?
Skleroterapia jest zabiegiem bezpiecznym, obarczonym niewielką ilością powikłań. Stosowane w niej środki są stabilne, a ich wprowadzenie do światła żyły przebiega pod kontrolą USG. Procedura jest praktycznie bezbolesna. Po zabiegu w miejscu podania leku może wystąpić niewielkie podrażnienie skóry. Skleroterapia jest alternatywą dla leczenia operacyjnego, które zwiększa ryzyko powikłań.
Zalecenia po skleroterapii
Po zabiegu skleroterapii stosowany jest miejscowy ucisk za pomocą opaski elastycznej. Czas trwania zalecenia uzależniony jest od rozległości żylaków i wynosi do 24 godzin w przypadku małych zmian lub do 2 tygodni w przypadku zmian rozległych. Bardzo ważna jest pozabiegowa, umiarkowana aktywność fizyczna. Jest ona profilaktyką wystąpienia zakrzepicy żył głębokich. Po zabiegu skleroterapii pacjent może od razu wrócić do codziennych obowiązków.
Jakie są niepokojące objawy po skleroterapii?
Niepokojące objawy po zabiegu skleroterapii to m.in.: silny ból podczas iniekcji, opuchlizna i silny ból po zabiegu, bóle głowy, zaburzenia widzenia, duszność, ból w klatce piersiowej, zmiany skórne (m.in. zaczerwienienie, pęcherze). Natychmiastowej konsultacji z lekarzem wymagają symptomy mogące świadczyć o udarze mózgu, w tym niedowład, zaburzenia mowy i czucia.
lek. Agnieszka Żędzian
- D. Strzelecka-Węklar, M. Żmudzińska, M. Czarnecka-Operacz, Skleroterapia. Część I wskazania, przeciwwskazania i technika zabiegu, „Postępy Dermatologii i Alergologii” 2009, XXVI(6), s. 539–541.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.