Somatropina – czym jest i jak działa hormon wzrostu?
Somatropina – znana również jako hormon wzrostu – jest naturalnym hormonem peptydowym produkowanym w przysadce mózgowej. Odgrywa ona kluczową rolę w rozwoju organizmu, stymulując wzrost kości, mięśni i innych tkanek. Jest zaangażowana w metabolizm tłuszczów i węglowodanów i wspomaga również funkcje układu odpornościowego. Sportowcy nie powinni po nią sięgać, ponieważ substancja ta znajduje się na liście środków dopingujących. Sprawdź, w jakich sytuacjach stosować hormon wzrostu i jakie mogą być efekty.
Somatropina – co to jest?
Somatropina, znana również jako hormon wzrostu (HGH), to substancja, która odgrywa kluczową rolę w organizmie człowieka. Tak jak dopamina wpływa na samopoczucie i poziom motywacji, tak somatropina odpowiada za wzrost, regenerację komórek i metabolizm. Jest produkowana przez przysadkę mózgową, ale może być również wytwarzana sztucznie i wykorzystywana w medycynie do leczenia różnych schorzeń.
Istnieją dwa główne rodzaje tego hormonu:
Naturalna somatropina – Jest wytwarzana naturalnie w przysadce mózgowej. Stosowana jest w medycynie w bardzo ograniczonych przypadkach, ze względu na trudności w pozyskiwaniu jej z ludzkich tkanek;
Rekombinowana somatropina – Jest to sztuczny hormon wzrostu produkowany metodami inżynierii genetycznej. Identyczna pod względem budowy i działania z naturalną somatropiną, ale pozyskiwana z komórek bakteryjnych lub zwierzęcych. Rekombinowana somatropina to obecnie najczęściej stosowana forma hormonu wzrostu w medycynie.
Sprawdź również, jaką rolę w organizmie człowieka odgrywają hormony tarczycy.
Zastosowanie somatropiny
Somatropina znajduje zastosowanie w medycynie, ale wykorzystuje się ją również w celach nieleczniczych takich jak poprawa wydolności fizycznej czy wyglądu.
Somatropina w medycynie
Medycyna wykorzystuje somatropinę w następujących obszarach:
Wzrost dzieci – somatropina jest stosowana w leczeniu niedoboru hormonu wzrostu u dzieci w różnym wieku, co pomaga w osiągnięciu prawidłowego wzrostu i rozwoju;
Zespoły Turnera i Pradera-Williego – osoby cierpiące na te rzadkie genetyczne schorzenia mogą być leczone somatropiną, aby poprawić wzrost, rozwój fizyczny i jakość życia;
Niedożywienie hormonalne – Osoby dorosłe, które mają problemy hormonalne i zmagają się w szczególności z niedoborem hormonu wzrostu mogą być leczone somatropiną w celu zwiększenia masy mięśniowej, redukcji tkanki tłuszczowej i poprawy ogólnego samopoczucia;
Wspomaganie leczenia różnych chorób – omawiany hormon może być również stosowany jako część terapii w leczeniu chorób, takich jak AIDS, zespół niewydolności krótkiego jelita, choroba nerek czy ostra niewydolność płuc u noworodków.
Somatropina w celach nieleczniczych
Niektórzy sięgają po somatropinę w celach niezwiązanych ze zdrowiem. Trzeba jednak pamiętać, że jest ona środkiem dopingującym i nie może być legalnie stosowana w rywalizacji sportowej. Ma jednak wpływ na:
Poprawę wydolności fizycznej – somatropina zwiększa masę mięśniową, siły i wytrzymałość, co może przynieść im przewagę w wydolności sportowej. Nie będzie to jednak zgodne z zasadami fair-play, ponieważ hormon wzrostu to substancja zakazana we wszystkich kategoriach sportu objętych Kodeksem Antydopingowym Światowej Agencji Antydopingowej (WADA). Zakaz ten obejmuje zarówno naturalną somatropinę produkowaną w organizmie, jak i rekombinowaną somatropinę wytwarzaną syntetycznie.
Redukcję tkanki tłuszczowej – niektórzy ludzie używają somatropiny w celu zmniejszenia ilości tkanki tłuszczowej i poprawy sylwetki ciała. O wiele skuteczniejsze są tutaj metody naturalne na czele z odpowiednio zbilansowaną dietą;
Opóźnienie procesu starzenia się – niektórzy wierzą, że somatropina może pomóc w opóźnieniu procesu starzenia się poprzez poprawę skóry, włosów i ogólnego stanu zdrowia.
Jakie są efekty leczenia somatropiną?
Somatropina stosowana w celach medycznych może stymulować wzrost i poprawić ogólny stan organizmu w przebiegu niektórych chorób. Jednak skuteczność leczenia zależy od kilku czynników:
Rodzaju schorzenia, z powodu którego podawana jest somatropina;
Dawka somatropiny – wyższa dawka somatropiny może prowadzić do bardziej wyraźnych efektów.
Wiek pacjenta – dzieci i młodzież są zazwyczaj bardziej wrażliwe na działanie somatropiny niż dorośli.
Płeć pacjenta – kobiety mogą reagować inaczej na leczenie somatropiną niż mężczyźni.
Indywidualne predyspozycje pacjent – W przypadku niektórych pacjentów somatropina może wykazywać dużą skuteczność, podczas gdy u innych efekty nie będą dostrzegalne.
Pamiętaj, że somatropina jest silnym lekiem i nie powinna być stosowana bez nadzoru lekarza. Przed rozpoczęciem stosowania somatropiny skonsultuj się z lekarzem, aby omówić ryzyko i korzyści związane z leczeniem. Lekarz oceni, czy somatropina jest odpowiednim lekiem dla ciebie i dobierze odpowiednią dawkę.
Podejrzewasz u siebie problemy hormonalne? Skonsultuj się z endokrynologiem. Jeśli nie chcesz czekać w długich kolejkach, sprawdź Polisę Zdrowie Welbi. W ramach pakietu przygotowanego przez TU Zdrowie, którego ofertę zamówisz na Welbi, możesz zyskać dostęp do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej oraz do nawet 39 specjalistów (w pakiecie OCHRONA GOLD), w tym do endokrynologa.
Na wizytę u lekarza rodzinnego będziesz czekać maksymalnie 1 dzień, a z innymi specjalistami z listy skonsultujesz się z reguły w ciągu 3 dni roboczych. W pakiecie już od 69 zł umówisz się do endokrynologa na e-konsultację, żeby omówić z nim wszelkie niepokojące objawy lub wyniki badań.
Skutki uboczne stosowania somatropiny
Somatropina – podobnie jak wiele innych leków – może mieć efekty uboczne. Do częstych skutków należą: ból głowy, ból stawów, obrzęk rąk i nóg, zespół cieśni nadgarstka, ból mięśni, zmęczenie, reakcje alergiczne (wysypka, świąd, pokrzywka). Do rzadszych skutków ubocznych należą: cukrzyca lub pogorszenie obecnego stanu związanego z poziomem cukru we krwi, nadciśnienie, zmiany skórne (pogrubienie skóry, nadmierne owłosienie), powiększenie narządów wewnętrznych (wątroba, śledziona), zmiany widzenia, zaburzenia nastroju (depresja, lęk), zwiększone ryzyko nowotworów (szczególnie u dzieci).
Do rzadkich, ale poważnych skutków ubocznych – które przemawiają za tym, że somatropina powinna być stosowana wyłącznie w celach leczniczych pod nadzorem lekarza – należą: ostre zapalenie trzustki, nadciśnienie śródczaszkowe, wodogłowie, gruczolak (guz) przysadki, zatrzymanie płynów, zawał serca, udar mózgu.
Sprawdź również, jak działa hormon stresu/kortyzol i dlaczego jego nadmiar niekorzystnie wpływa na organizm człowieka.
- A. Lewiński. i in., Ogólnopolski Program Leczenia Ciężkiego Niedoboru Hormonu Wzrostu u Osób Dorosłych oraz u Młodzieży po Zakończeniu Terapii Promującej Wzrastanie, “Endokrynologia Polska", 69 (5) 2018.
- B. Krukowska-Andrzejczyk i in., Efekty terapii rekombinowanym hormonem wzrostu dzieci z przejściowym częściowym niedoborem hormonu wzrostu – doniesienie wstępne, „Endokrynologia Polska", 1 (42) 2013.
- M. Wójcik, Jakie są wskazania do leczenia hormonem wzrostu w Polsce?, https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.8.5.15, [dostęp 04.2024].
- A. Dembińska-Kieć i in., Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2017.
- M. Binder i in., Hormony, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2022.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.